Оразбаев Қ. И. О-65 Жалпы топырақтану
жүктеу/скачать 2,94 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖАЛПЫ ТОПЫРАҚТАНУ
| құба
және сұр-құба топырақ араларында кездеседі. Қазақстанның шөлейтті және шөл зоналарында кең көлемде құм және кәдімгі құмды топырақ таралған. Топырақтың бұндай түрлері Атырау облысынан 16%, Орал облысынан 10%, Семей, Қарағанды, Жезқазған , Қызылорда, Шымкент, Жамбыл және Алматы облыстарының біраз бөлікте- рін алып жатыр. Топырақтың зоналық таралу заңдылығымен қатар, Қазақстан топырақ жамылғысына тән жеке ерекшеліктер байқа- лады. Бұл жағдай батыстан шығысқа қарай климаттың кон- тинентальдығы өзгеруімен, мезо және микрорельефтер пішін- дері арасындағы айырмашылықтардан, аналық топырақ қалып- тастырушы жыныстар сипатынан, т.б., факторлардан көрінеді. Топырақ қалыптастырушы факторлардың алуан түрлі дәрежеде болуы Қазақстан топырақ жамылғысының ала-құлалығын арт- тырады. Қазақстанның қуаң климаттық жағдайларында авто- морфтық топырақтармен қатар топырақ қалыптасу үдерісінде жер асты ыза сулары қатысатын гидроморфты топырақтар да қалыптасады. Тапшы су режимдерінен және жер асты ыза суы минерализациясының шамадан тыс артуынан Қазақстанның көпшілік бөлігінде сортаң топырақтар дамыған. Тұздың сапа- лық құрамының әртүрлілігінен, олардың миграциясы мен жи- нақталу қарқындылығының артуынан сортаң топырақтардың көптеген түрлері туындайды. Қазақстанда топырақтың бұн- дай түрлерінен сортаңдар мен кебірлер кең таралған. Сор- таңдар мен кебірлер Қазақстанның жазық зоналарының бар- лық бөліктерінде кеңінен кездеседі. Бұнымен қатар жүктеу/скачать 2,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|