Ордабекова Хафиза Арысбайқызы тіл біліміне кіріспе



бет107/129
Дата17.10.2023
өлшемі0,73 Mb.
#186199
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   129
Байланысты:
Ордабекова Хафиза Арысбайқызы-emirsaba.org

Деривациялық мағына – өз алдына дербес қолданылмайтын сөзжасам
жұрнақтары білдіретін үстеме мағына. Ол арқылы сөздің лексикалық
мағынасына өзгерістер енеді.
Дублет (фр. doublet – екі еселенген) – мағыналық толық сәйкесетікке
негізделген, қолданыста стильдік мәні жағынан ерекшеленетін, морфемдік
құрамы әр басқа лексикалық бірліктер.


157
Дыбысқа еліктеу теориясы (ономатопоэтикалық теория) – тілдің шығуы


туралы теориялардың бірі. Бұл теория бойынша, тіл адамның табиғи дыбыстық
және дыбыстық емес белгілерге еліктеуінен туған.
Диссимиляция – ассимиляцияға қарама-қарсыкомбинаторлық өзгерістің бір
түрі. Сөз ішінде қатар келген ұқсас немесе бірдей дыбыстардың сөйлеу тілінде
өзге дыбысқа айналуы.
Диалектология – белгілі бір тілдегі диалектілер мен говорлардың қазіргі
қалпын, тарихын зерттейтін тіл білімінің бір саласы.
Диалект – біртұтас жүйенің (фонетикалық, лексикалық, грамматикалық)
ерекшелігімен сипатталатын тілдің территориялық немесе әлеуметтік бір түрі.
Диалектологиялық атлас - тілді лингвистикалық география әдісімен
зерттеу нәтижесінде жасалған карталар жиынтығы. ХХ ғ. ІІ-жарт. «Жалпы
славян тілдерінің атласын», «Еуропа лингвистикалық атласын», «КСРО-дағы
түркі тілдерінің диалектологиялық атласын» жасау жұмысы басталып,
алғашқы түрлері жарық көрді.
Диалектологиялық карта – белгілі бір тілдің говорлары мен
диалектілерінің, жеке диалектілік құбылыстардың таралу сипаты белгіленіп
көрсетілетін карта.
Ежелгі грек тіл білімі – Грецияда туған тіл біліміндегі ой-пікір бүкіл Европа
тіл ғылымының қалыптасып дамуына күшті әсерін тигізді. Ежелгі грек тіл
білімі филологиялық және философиялық кезеңге бөлінеді.
Екпін – сөз ішіндегі бір буынның айтылуда күшті, көтеріңкі естілуі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   129




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет