Орындаған: г-332 топ студенті Қажет Б
Бухгалтерлік есептің міндеттері мен функциялары
жүктеу/скачать 86,74 Kb.
|
курсовой
| 2.2. Бухгалтерлік есептің міндеттері мен функциялары
Бизнесті басқару жүйесінде бухгалтерлік есеп атқаратын негізгі функцияларға сәйкес оған келесі негізгі міндеттер жүктеледі (Федералдық заңға сәйкес): - ұйымның қызметі және оның мүліктік жағдайы туралы қаржылық есептілікті ішкі пайдаланушылар - менеджерлер, қатысушылар және ұйым мүлкінің иелері, сондай-ақ сыртқы инвесторлар, кредиторлар және қаржылық есептілікті басқа пайдаланушылар үшін қажетті толық және сенімді ақпаратты қалыптастыру; ; - ұйым шаруашылық операцияларды жүзеге асырған кезде Ресей Федерациясының заңнамасының сақталуын және олардың мақсатқа сәйкестігін, мүліктің және міндеттемелердің болуын және қозғалысын, материалдық, еңбек және қаржылық тапсырмалардың орындалуын бақылау үшін қаржылық есептілікті ішкі және сыртқы пайдаланушыларға қажетті ақпаратты ұсыну. бекітілген нормаларға, стандарттарға және сметаға сәйкес ресурстар; - ұйымның шаруашылық қызметінің теріс нәтижелерінің алдын алу және оның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін ішкі шаруашылық резервтерді анықтау. Егер аталған міндеттер бухгалтерлік есептің даму кезеңдері бойынша теориялық тұрғыдан жүйеленетін болса, онда оларды келесі ретпен қарастыруға болады: Бірінші міндет – меншік иелерінің мүлкінің сақталуын қамтамасыз ету; Екінші міндет – кәсіпорынды тиімді басқаруды қамтамасыз ету құралы ретіндегі бақылау; Үшінші міндет – қаржылық нәтижелерді есептеу (шаруашылық операцияларының экономикалық және құқықтық салдарын анықтау); Төртінші міндет – халық шаруашылығында ресурстарды қайта бөлу. Бірінші тапсырманы тарих зерттеушілері мойындайды. Оның шешімі меншік иелерінің мүдделерін – олардың шаруашылық жүргізуші субъектінің билігіне берілген мүлкінің сақталуын қорғауға бағытталған. Кәсіпорын мүлкін есепке алу шаруашылық өмірінің барлық фактілерін құжаттармен көрсетуді қамтамасыз етеді, онда бір қызметкер құндылықтарды шығаруды растайды, ал екіншісі оларды алуды растайды. Бұл мүліктің экономикалық жағдайының және оның құқықтық жағдайының сәйкестігін қамтамасыз ететін қаржылық жауапты тұлғалардың жауапкершілігін есепке алу және нақтылау. Бухгалтерлік есептің екінші міндеті өткен ғасырдың аяғында ерекше атап өтілді және еңбек ресурстарын қарқынды пайдалану жүйесін енгізуге байланысты. Ол, бір жағынан, бірінші міндетті әзірлейді – кәсіпорын мүлкінің сақталуын қамтамасыз ету; екінші жағынан тиімді басқару шешімдерін қабылдау үшін ақпараттық базаны қалыптастыруға бағытталған. Көп жылдық тәжірибе көрсеткендей, екінші міндетті тек бухгалтерлік есеп шеңберінде шешу мүмкін емес. Ол стратегиялық жоспарлау, менеджмент, маркетинг, бухгалтерлік есеп және т.б. аспектілеріне әсер ететін барлық басқару жүйесін қайта құрудың кешенді шешімдерін талап етеді. Дамыған нарықтық экономикасы бар елдерде кәсіпорынды тиімді басқаруды қамтамасыз ету үшін бухгалтерлік есеп мәселесін шешу бухгалтерлік есеп функцияларын екі тәуелсіз ақпараттық және бухгалтерлік есеп жүйесіне параллельдеу жолында жүзеге асырылды: қаржылық және басқарушылық есеп (3-қосымшаны қараңыз). Үшінші міндеттің функциялары: көлемі мен ассортименті бойынша жоспарлы көрсеткіштерді орындау және асыра орындау; өнімнің, жұмыстар мен қызметтердің өзіндік құнының жоспарлы көрсеткіштерін төмендету; жоспарланған еңбекақы қорын үнемдеу; тауарларға, дайын өнімге, тауарлы-материалдық қорларға, аяқталмаған өндіріске және т.б. қамтамасыз етілген нормаланған айналым қаражаты деңгейінің төмендеуі. Бухгалтерлік есепті халық шаруашылығында ресурстарды қайта бөлу құралы ретінде қарастыратын төртінші міндет салыстырмалы түрде жақында жарияланды. Ол нарықтық қатынастары қалыптасқан елдерде ғана ойдағыдай шешіледі, өйткені оны жүзеге асыру үшін кем дегенде екі шарт қажет: шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржылық есеп беруінің ашықтығы (жариялылығы) және бағалы қағаздар нарығының дамығаны. Бағалы қағаздар нарығына қатысушылар мемлекеттік қаржылық есептілікті зерттей отырып, өзінің қаржылық капиталын қызметтің сол салаларына немесе пайдасы және сәйкесінше акциялардың кірістілігі жоғары болатын нақты кәсіпорындарға салады және рентабельділігі төмен немесе рентабельді емес кәсіпорындардан қаржылық капиталды шығарады. Бухгалтерлік есеп тапсырмаларының орындалуын кәсіпорындағы бас бухгалтер – лауазымды тұлға, бухгалтерлік есеп саласындағы бас маман қамтамасыз етеді [8, 34 б.]. Бас бухгалтер жүргізіліп жатқан шаруашылық операцияларының қолданыстағы заңнамаға сәйкестігін, мүліктің қозғалысы мен міндеттемелердің орындалуын бақылауды қамтамасыз етеді. Бас бухгалтердің шаруашылық операцияларды құжаттау және қажетті құжаттар мен ақпаратты ұсыну талаптары ұйымның барлық қызметкерлері үшін міндетті болып табылады. Бас бухгалтердің қолынсыз ақша-есеп айырысу құжаттары, қаржылық-несиелік міндеттемелер жарамсыз деп танылады және орындауға қабылданбауға тиіс. Бухгалтерлік есеп басқару функциясы болып табылады, өйткені жүйелік есеп ұйымдардың өндірістік-шаруашылық және қаржылық қызметінің тиімділігін басқаруға мүмкіндік беретін мүліктің, материалдық, еңбек және қаржылық ресурстардың әрбір түрі бойынша нақты ақпаратты көрсетеді. Басқару жүйесінде бухгалтерлік есеп бірқатар функцияларды орындайды, олардың негізгілері: бақылау, ақпараттық, кері байланыс, аналитикалық. Бақылау процесі стандарттарды белгілеуден, нақты қол жеткізілген нәтижелерді өлшеуден және қол жеткізілген нәтижелер белгіленген (жоспарланған) көрсеткіштерден айтарлықтай ерекшеленетін болса, түзетулер енгізуден тұрады. Бақылау функциясы - бұл проблемаларды анықтауға және осы проблемалар дағдарысқа айналмас бұрын ұйымның қызметін сәйкесінше реттеуге мүмкіндік беретін басқарудың осындай сипаттамасы. Осылайша, бақылау қажеттілігінің ең маңызды себептерінің бірі - кез келген ұйым өз қателерін уақытында түзетіп, ұйымның мақсаттарына жетуіне зиян келтірмес бұрын оларды түзету мүмкіндігіне ие болуы міндетті. Басқаша айтқанда, бақылаудың маңызды аспектілерінің бірі ұйым қызметінің қай саласы оның маңызды мақсаттарына қол жеткізуге неғұрлым тиімді ықпал еткенін анықтау болып табылады. Бақылаудың ең бірінші кезекте ескерілетін маңызды ерекшеліктерінің бірі – бақылаудың жан-жақты болуы. Әрбір басшы, маман, оның дәрежесіне қарамастан, оны ешкім арнайы тапсырмаса да, оның қызметтік міндеттерінің құрамдас бөлігі ретінде бақылауды жүзеге асыруы керек. Бухгалтерлік есептің негізгі функцияларының келесісі ақпараттық функция болып табылады. Басқарылатын объектінің және оның ортасының жай-күйі, басқару командаларының орындалуы және шығыс жалпылау нәтижелері туралы тиісті ақпарат басқару шешімдерін әзірлеу және жүзеге асыру үшін негіз болып табылады. Бухгалтерлік есеп ұйымның, оның бөлімшелерінің әртүрлі басқару қызметтері үшін әртүрлі басқару объектілері туралы ақпараттың ең маңызды көзі болып табылады, олар осы ақпаратты пайдалана отырып, бухгалтерлік есепте қажетті басқару шешімдерін әзірлейді және қабылдайды. Басқарудың ақпараттық жүйесі өзара байланысты ішкі жүйелерден (техникалық, технологиялық, экономикалық және т.б.) тұрады. Барлық осы ішкі жүйелердің ішінде шешім қабылдаудағы көлемі мен маңызы бойынша экономикалық жүйе ең үлкен үлесті алады1. Бұл мүліктің жағдайы мен қозғалысы, міндеттемелер мен ұйымның бизнес-процестерінің нәтижелері туралы жан-жақты ақпаратты тіркейтін және жинақтайтын бухгалтерлік есеп. Мұндай бухгалтерлік есеп деректері ұйымның тиісті өндірістік қызметінде ресурстарды пайдаланудың басқару шешімдері мен стратегияларын әзірлеу мақсатында процестерді жоспарлау, болжау, бақылау, талдау үшін жедел және статистикалық есепте кеңінен қолданылады. Сонымен қатар бухгалтерлік есеп ақпараты қаржылық ақпаратты ішкі және сыртқы пайдаланушылар тарапынан бизнесте кеңінен қолданылады. Басқару жүйесінің жұмыс істеуін бухгалтерлік есеп арқылы кері байланыс функциясынсыз елестету мүмкін емес. Бухгалтерлік есеп ақпаратын пайдалана отырып кері байланыс жоспарланған көрсеткіштердің орындалуын бақылау, әртүрлі кемшіліктерді анықтау және кейіннен жою, пайдаланылмаған өндірістік резервтерді анықтау және оларды жұмылдыру дәрежесін анықтау, әртүрлі балама нұсқаларды таңдау және басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін қолданылады. ұйымның жұмысы. Бухгалтерлік есептің аналитикалық қызметі ұйымның және оның бөлімшелерінің өндірістік-шаруашылық және қаржылық қызметін талдау үшін бухгалтерлік есеп ақпаратын пайдалану болып табылады. Талдау жүргізу арқылы өндіріс ресурстарын пайдалану тиімділігіне, өндірілген өнім бойынша шығындардың өтелуіне, өткізілген өнімнің рентабельділігіне (рентабельділігіне) және т.б. түрлі факторлардың әсері анықталады. Сонымен қатар, бухгалтерлік есептің аналитикалық қызметі қабылданған жүйенің орындылығын және жетілген басқару шешімдерінің тиімділігін зерттеуде көрінеді: осы шешімдердің негізділігін талдау және жүйелі түрде бағалау, жоспарлар мен болжамдарды құру, сонымен қатар анықталған ауытқулардың себептері. Бухгалтерлік есептің барлық функциялары өзара байланысты, басқару функцияларымен және бухгалтерлік есеп әдісінің элементтерімен өзара байланысты. Басқаруды жетілдіру бухгалтерлік есеп жүйесінің дамуымен ажырамас байланысты, өйткені бұл мақсаттарда бухгалтерлік ақпаратты пайдаланбай жоспарлау, болжау, ұйымдастыру және ынталандыру сияқты ұйымдастырушылық басқару функцияларын жүзеге асыру мүмкін емес. жүктеу/скачать 86,74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|