Әлеуметтік рөлдерді қабылдау мен меңгеру механизмі әртүрлі жолмен іске асуы мүмкін:
Біріншіден, әлеуметтік позиция арқылы – адамның басқа адамдарға қатысты алатын функционалдық орны. Нақты әлеуметтік позицияға қол жеткізген соң, адам сәйкес әлеуметтік рөлін атқаруға кіріседі.
Екіншіден, әлеуметтік рөлдерді орындау кезінде өзін басқалардың алдында қоршаған адамдар қалаған қалпында ұстауға ұмтылу болады.
13.2. Тұлғаның психологиялық құрылымы
А.Г.Ковалев тұлға құрылымында келесі құрылымшаларды бөліп көрсетеді:
*темперамент (табиғи қасиеттердің құрылымын);
* бағыттылық (қажеттіліктердің, қызығушылықтардың және идеалдардың жүйесін);
* қабілеттер (интеллектуалдық, еріктік және эмоционалдық қасиеттердің жүйесі).
В.Н. Мясищев тұлға бірлігін бағыттылықпен, даму деңгейімен, тұлға құрылымымен және нервтік-психикалық реактивтіліктің динамикасымен (темпераментпен) сипаттайды. Тұлға құрылымы – бұл тұлғаның жеке сипаттамасы, оған мотивация, қатынас және тұлға тенденциясы кіреді.
К.К. Платонов тұлға құрылымында келесі деңгейлерді бөліп көрсетеді:
- әлеуметтік шарттыланған ерекшеліктер (бағыттылық, адамгершілік сапалары);
- биологиялық шартталанған ерекшеліктер (темперамент, нышандар, инстинкттер, қарапайым қажеттіліктер);
- тәжірибе (бар білімдердің, дағдылардың, іскерліктердің және әдеттердің көлемі мен сапасы);
- әртүрлі психикалық процестердің индивидуалды ерекшеліктері.
Б.Г. Ананьев тұлға құрылымына мынадай қасиеттер кіреді деп санайды, олар:
* индивидтің өзара қатынас жасайтын қасиеттерінің нақты кешені (жас ерекшелік-жыныстық, нейродинамикалық, конституциялық- биохимиялық);
*индивидтік қасиеттерге жататын психофизиологиялық функциялардың динамикасы мен органикалық қажеттіліктердің құрылымы. Индивидтік қасиеттердің жоғарғы интеграциясы темперамент пен нышандарда көрсетілген;
