«отбасының суреті» тесті
жүктеу/скачать 41,46 Kb.
|
Отбасы суреті
| Вернуться
Адам құқықтарына үйретудің жаттығулары мен әдістері. Бізде қандай альтернативалар бар? Поделиться… Стас Таушер «Бал ертең кім болатынына алаң боламыз, бірақ соның өзінде бүгін кім болғанын біз ұмытамыз» Тақырыптар Дүние және зорлық-зомбылық, Балалар, Дискриминация және ксенофобия Қиындылығы 3 - деңгей Қатысушылардың саны 9-240 Уақыт: 90 минөт Шолу: Мына проблемалар қарастырылатын рольдік ойын: Тұлғааралық зорлық, жәбірілеу Тиісті құқықтар Еркін және қаіпсіз өмірге құқық Абырой және дискриминациядан бостандық құқық Оларға зиян келтіретін әрекеттерден қорғалуға балалардың құқықтары, мысалы, қатыгез денелік және психологиялық араласудан Міндеттер Жәбірлеудің себебі мен салдары туралы көбірек білу Осы проблемамен күресу әдістерін жасау Жәбірлеу құрбандарына көңіл білдіру Материалдар Ойнап көрсету үшін дайындаплған, сюжеттер көшірмесі (топқа бір сюжеттен) «ақиқат тарихтың» бір данасы Әзірлік Қатысушылар өз көріністерін көрсете алатын, бөлмелерді әзірлеу Нұсқаулар Жәбірлеу тақырыбына қысқа сахналауларды әзірлеу және көрсету үшін, қатысушыларға кішкене топтарда жұмыс істеу керек екенін түсіндіріңіз. Егер қажет болса ми штурмы әдісімен, жәбірлеу ұғымын мектепте, жоғары оқу орындарында, клубта және жұмыс орнында, қалай білінетінің, және барлығы хабардар ма екенін айқындаңыз. Қатысушыларды үш топқа бөліңіз, әр қайсысына көрініс үшін бір сюжеттен таратыңыз. Дайындау және репитицияға 15 минөт беріңіз. Барлық топтар әзірленгенде, кезекпен көріністерін көрсетуге шақырыңыз. Барлық топтар ойнап шықпағанша, ұсыныс айтуғатоқтай тұрыңыз сосын жалпы отырыста талқылауға көшіңіз. Талдау және бағалау Сахналауды талқылаудан бастаңыз. Сахналауды жасау үшін «материал» қандай дерек көздерден алынды? Кітаптардан немесе фильмдерден, немесе бастан өткен тәжірибеден бе? Сахналаулар реалистік болып шықты ма? Бірінші сахналауда айтылған қандай репликалар конструкциялық және проблемаларды шешуге себепші болды, ал қайсы бөгет жасады? Екінші сахналау бойынша, кішкентайларды жәбірлеуге жақсы көретін жақын адаммен «шын көңілмен әнгімелесу» қалай? Тактиканың қайсы дұрыс нәтиже береді, ал қандайына жоламау керек? Үшінші сахналау бойынша, ылғи жәбірленетін жақын адамды ашық әнгімеге тартуға қиын ба? Құрбан бұл тығырықтан қалай тиімді шығады? Үш қатысушыны үш «реалды тарихидің» мәтіннің оқуды сұраңыз. Олар жөнінде пікірлерін айтуға шақырыңыз, содан соң жәбірлеу себептерін және онымен қалай күресуге болатының талқылаңыз. Сіз қалай ойлайсыңыз, жәбірлеу объектісі өзін қалай сезінеді? Жәбірлеудің құрбандары өздері кінәлі ме? Басқаларға жәбір көрсетіп, дөрекілер бірдене дәлелдегісі келе ма? Қорлау зорлықтың түрі болап санала ма? Қорлау билікке ұсынумен байланысты ма? Қорлау құтыла алмыз ба? Егер сіздің досыңызға құпиялы түрде жәбір көрсетіліп, ал досыңыз тіпті ол проблемамен сізбен жасырын түрде бөліссе де, оны үлкендерге немесе билік өкілдеріне айта керек па? Адамдарға жәбір әншейінде қандай теріс ұғым негізінде көрсетіледі? Қорлау проблемаларын шешу үшін кім жауапты болады. Жүргізушілер үшін кеңестер Қорлау тікелей және жасырын болады. Тікелей қорлау – ол, біреуді жаман атпен атағанда, мазақ қылғанда, итергенде, жұлқылағанда, ұрғанда, сөмкесін және басқа заттарын тартып алғанда, оларды шашып тастағанда, ақшаны беруге немесе басқа мүлікті беруге мәжбүр еткенде, дін, тері түсі, кемістігі, әдеті белгілері бойынша қорқытқанда немесе балағаттағанда болады. Жасырын қорлау - ол, мысалы, біреуді қоғамнан шектету мақсатымен өсектерді тарату. Мұндай мінез-құлықтың бір немесе бірнеше ұрыс бастаушысы болады және ол нақты адам немесе адамдарға бағытталған. Тікелеі немесе жасырын қорлаудың мәні – ол бара-бара қудалауға айналатын жүйелік, денелік және психикалық қорқыту. Егер сіз көмекші топпен, оқу орнымен немесе кәсіпорынмен жұмыс жасайтын болсаңыздар, сіз сыныпта немесе жұмыс орнында нақты ситуацияны есептеп, сіз сюжеттерді бейімдендіре аласыз. Тобыңыздағы балалар өздері қорлаумен кездескені мүмкін екенін, ұмытпаңыз. Сондықтан, топтар құруды және сахналауды, осы тәжірибені есептеп тиісінше үлестіріңіз. Жалғастыру бойынша ұсыныстар Жақын жерде, тартысты жағдайда делдалдық жөнінде құрдас – инструкторлардың (жас «доброволецтер») дайындауы ұйымдастырылатынын біліп айқындаңыз. Мұғалімді топпен келіп сөйлесуге шақырыңыз және мектепте, колледж немесе клубта, делдал ролінде оқушылардың құрдастары болатын, делдалдық жүйесін құру мүмкіндігін ойлап табыңыз.Мұндай топ өз мектебі немесе ұйымы үшін, «Расизмға -тойтарыс »- сабығандағы әдісті пайдаланып, жәбірлеумен күресудің бағдарламасын әзірлеуі мүмкін. Егер топқа баға қою ұнап қалатын болса және ол дауларды шешу сұрақтарын тереңірек қарауды қалайтын болса, «Ойнайық!» -сабағын өткізіңіз. Әрекеттердің идеялары Жәбірлік проблемасымен айналысатын топты немесе ассоциацияны табыңдар, оларға өз ынтымақтастығынызды ұсыныңыз. Егер топ аса талантты болса, оған өз пьесаларын жазып көпшілікке көрсетуді ұсыныңыз. Топ мүшелері округініздегі, мектептерініздегі қорлаулар туралы дебаттар ұйымдастыруы мүмкін. Жақын достарынызбен мектептерініздегі, округініздегі осындай құбылыстармен күресу бойынша отряд құрыңыз. Таратылатын материалдар Рольдік ойындар үшін сюжеттер 1- Сюжет Оқушы әкімшілікке жүгініп оның сыныптасы ылғи жәбірлік көретінін айтып түсіндіруге тырысады. Директор – кертартпа және өктемшіл – жауабына моральдік стандарттар түсіп кеткенін және жалпы алғанда жастар жаман, адам емес екенін налыс айта бастады. Сынып жетекшісі өткен үшін өзіне жауапкершілікті алғысы келмейді. Басқа мұғалімдер, проблеманың ауырлығын бағаламай, болғанды қорлық деп санамайды. Жергілікті биліктің білім беру органының қызметкері ұйымдайды, бірақ көмектесейін десе, осы кезеңде өте қатты істермен бастырмалынған. 2- Сюжет Оқушылар тобы төменгі сыныптың оқушыларына қорлық көрсететін достарын жөнге келтіруге тырысады. 3- сюжет Оқушылар тобы, жоғары сыныптың оқушылар шайкасы келеке ететін досына қалай көмектесуді, талқылау үшін жиналды Айқын тарихилар 1- тарихи "Мен 12 –жастамын және мен мектепті жек көремін, себебі мен онда ешкімге ұнамаймын. Онда бір топ бала бар, әрбір жағдай келіп қалғанда мені әр қалай балағаттайды. Олар, сен көріксіз және семізсін және менін ата-анам мен үшін ұялу керек деп айтады. Менің ең жақсы дос қызым менімен сөйлесуден қалды және сол топтың бірнеше балаларымен достасты. Мен оны жек көремін. Мен сондай жалғызсырап жүрмін және менің қорқатыным, олар менің ата-анам туралы айтқандары – ол шынымен рас деп." Росанна 2- тарихи "Осы жылда мен жаңа колледжға бардым және бірінші күннен сезгенім, ол кейбір қыздардың маған бір түрлі қарағандары. Кейіннен түсінгенім, олар әншейін мені қызғанады, себебі ұлдардың көпшілігі менімен өте жақсы достық ретінде араласады. Ал енді мен басқа колледжге көшкім келеді, себебі маған неше түрлі қорқытқан запискалар жазады. Үйімде жиі анонимдік қоңыраулар соғылады. Олар менің тіпті оқулықтарымды бернеше рет ұрлады. Өткен аптада мен дәрісханаға шыққанымда, артымнан шала үш қыз іле шықты. Олар маған айқайлай бастады, пышақпен қорқытты сосын маған басқа орынға оқуға тайып тұруымды айтты және мені жезөкшесін деді. Мен әрі қарай төзе алмаймын. Мен қорқамын және мені ашу кернеп жатыр. Мен колледж директорымен сөйлесуге тырыстым, бірақ ол мені шындап тыңдауға тырыспады - ақ. Тіпті не істерімді де білмеймін." Лисбет 3-тарих "Менің жақсы досым оған мектепте басқа балалардың тиісетінің айтты. Мен оған көмектескім келді,содан олармен барып сөйлесуге бел будым, ал олар одан кейін маған тиісе бастады. Енді екеумізді де кемсітеді: кекетеді, әртүрлі сұмпайылық жасайды және бізді соғыс тастаймыз деп қорқытады. Біз екеуміз ешкімге ештене айтпаймыз деп шештік, себебі оны біреуге айтып қойсақ, кейін одан да жаман болады деп қорқамыз.". Сіздің балаңызда темпераменттың қай типы басым? Поделиться… Сіздің балаңызға көбірек келетін жауапты тандаңыз. Қорытынды аса анықтау болады, егер сұрақтарға тек анасы ғана емес, әкесі, атасы, әжесі де жауап берсе; кейін барлық жауаптарды салыстырыңыз сосын тиісті тұжырым шығарыңыз. 1. Балада мінез-құлықтың қандай сипаты басым? а) Өмірсүйгіштік, оптимизм, келісімдік, жанасымдық, туәкелділік. б) Сабырлық, ақырындық, баяндылық, шыдамдылық, бейбітшілдік. в) Болымдылық,тынымсыздық, тентектік, қызбалық, жанжалқойлық. г) Ұялшақтық, ұяндық, өкпелегіштік, әсерленгіштік, жасқаншақтық. 2. Қандай эмоциялар аса жиі, қатты? а) Оңды эмоциялар. б) Қарқынды реакциялар жоқ, оңдық эмоцияларға жақындау. в) Қарқынды эмоциялар, ашу. г) Қорқыныш. 3. Жазалауға білдіретін реакциялар: а) баяу; б) эмоциясыз; в) сөздерге - баяу, қалғандарға – қарқынды наразылық реакция; г) өкпе, келеңсіз эмоциялар. 4. Бала ойда болмаған ситуацияларда өзін қалай ұстайды? а) Қызық құмар (ұнамды қатынас басым). б) Азэмоционалды. в) Қарсылық білдіргісі келеді (жеңуге мұқтаждық). г) Бұл оқиғадан құтылуға тырысады (өз-өзін сақтауға мұқтаждық). 5. Бала қандай ойындарды қалайды? а) Кез келген, тек онда өмір ұрып тұрса. б) Жай, тынышты, оңашалық. в) Шуылдаған, құмартатын, қимылды, жиі агрессиялық. г) Тыныш, оңашалық; шуылдаған, қимылды – тек жақындармен ғана. 6. Сіздің балаңыз жанасқыш па? а) Балалар мен улкендердің қауымын жақсы көре ма, тез танысады. б) Жалғыздықты артық көреді. в) Әрдайым серік және көрермендер керек. г) Жалғыздықты артық көреді, тек жақындармен ғана жанасқыш. 7. Құрдастары арасында қандай, жетекшілікке жақын ба? а) Компанияның жаны, балалардың таңдауы бойынша лидер. б) Балалар арасында белсенді емес, жетекшілік туралы сөз жоқ. в) Құрдастары әртүрлі қатысады, өзі өзін жетекшілікке ұсынады. г) Тек көпшілік достарының арасында ғана белсенді, бірақ лидер емес. 8. Жана нәрселерді қалай сіңімді етеді? а) Жеңіл және тез. б) Баянды, бірақ ақырын. в) Тез ұғады және соншалықты да тез ұмытады. г) Жағдайларға байланысты тез немесе ақырын қабылдайды. 9. Жаттап алудың ерекшеліктері. Бала ертегіні тез қалай жаттайды? Детальдарды немесе жалпылай ұға ма? Ұза есіне сақтай ма? а) Жалпылай жеңіл және тез ұғып және ұзақ есіне сақтайды (жақсы қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді есте сақтау). б) Жалпылай жаттайды, бірақ ақырын, мүлдем ұмытпайдыт (жақсы ұзақ мерзімді есте сақтау). в) Өте тез, негізінде детальдарды есіне сақтайды, бірақ та тез ұмытады (жақсы тек ұзақ мерзімді есте сақтау дамыған). г) әртүрлі, ұсақ түйекті ұғады (жоғары алаңдау қысқа мерзімді есте сақтауға кедергі жасайды, ал өзіне көңіл толмаушылық – ұзақ мерзімдікке). 10. Қай бір қызметтен кейінгі шаршағандық: а) орташа (қызметке сәйкес шаршайды); б) төменгі (тіпті шаршамайды); в) орташа, кейде жоғары (өз эмоциясының шайқалуына байланысты); г) жоғары (сәл ғана қызметтен шаршайды). 11. Бала жас дағдысын жеңіл үға ма? а) Жеңіл және қиындықсыз. б) Қиындықпен (дағдылар ұзақ қалыптасады, бірақ ұзаққа дейін). в) Жасына сәйкес (тек өзіне қызықтысын ғана жасайды). г) Тез, бірақ тиянақсыз (стресс кезінде регресс болуы мүмкін). 12. Балада қандай қимылдар басым? а) Батыл, нақты, ырғақты. б) Сылбыр, жайбарақат, орнықты. в) Ұйытқыған, тік. г) Сенімсіз, дәлсіз, беймаза. 13. Тіл ерекшелігі. а) Тілі мәнерлі, жандандыратын, мимика және ымдары бар. б) Тілі бәсең, мәнерсіз, ымсыз. в) Тілі жылдам, үзінді, эмоциялық, жиі айқайға кетіп қалады. Буындар мен сөздерді жұтып, дабырлап сөйлейді. г) Тілі мәнерлі, бірақ жәй және сенімсіз. 14. Ұйқы ерекшелігі. а) Әншейінде тез ұйықтайды, жақсы ұйықтайды, күлкімен оянып тұрады. б) Тез ұйықтайды, тыныш ұйықтайды, ұйқыдан кейін солбыр және ұйқылы күйде жүреді. в) Ұзақ және қиындықпен ұйықтайды, мазасыз ұйықтайды, әртүрлі көңіл күйде оянады: ең жақсыдан жаманға дейін. г) Ұйықтауға ұзақ жатқызылады, бірақ тез ұйықтайды, көңілді болып оянады. 15. Бала бала бақшаға, мектепке қалай үйренді? а) Жеңіл, тез бейімделді. б) Жаналықтан қорқады, өзгерісті қаламайды, ұзақ бейімделді. в) Жаңа жағдайға тез үйренді, улкендердің талаптарын қиындықпен жасады. г) Тіпті де үйрене алмады, қиындықпен бейімделді. Егер жиі а) варианттары кездессе, онда балада күшті, байсалды, қимылды тип- сангвинник басым. Егер жиі б) варианттары кездессе, онда балада күшті, байсалды, солбыр флегматиктың темпераменті. Егер жиі в) варианттары кездессе, онда баланың мінезі күшті, байсалсыз, солбыр -холерик. Егер жиі г) варианттары кездессе, онда меланхолик темпераменті басым. Өз балалық шағыңызды есіңізге түсіріп, дәл Сізге сай келетіндерден жауап таңдаңыз, сонда баланың темпераменті мен өзініздікің салыстыруға мүмкіндік пайда болады, сосын тұжырым жасаңыз. Мүмкін, Сіз күшті темпераментіңізбен баланың әлсіздеу темпераментін «басып жүрген» шығарсыз. «Жақсартпаңыз» және «әдемілемеңіз» балаңыздың темпераментін. Ол сол үшін аурумен, ал сіз – баланың тәрбиесінде және дамуында проблемалармен сазайын тартасыңдар. Баланың мектепке дайын екенін қалай білу? (тест-мақала) Маманның көмегінсіз, өз бетінше баланың мектепке дайын екенін қалай білу? Әдетте, мектепке түсу кезінде психологтар, қабылдау комиссиялар қандай тест және әдістемелер пайдаланады? Сұрақтарды бақылау және оларға жауап беру арқылы, ата-аналар «ержеткендік» деңгейін бағалай алады. Сұрақтар психолог Джеральдина Чейни әзірлеген. жүктеу/скачать 41,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|