Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы Қалыпты және патологиялық физиология кафедрасы

Әдістемелік өндеу кафедра мәжілісінде талқыланды және бекітілді

_____ _____________ 2013 ж. Хаттама № _____
Каф. меңгерушісі _____________ доцент Жолымбекова Л.Д.

Кредит №1

Әдістемелік өндеу №1

1.Тақырыбы: Ауру алды туралы түсінік. Ауру алды жүктемелі сынамалармен анықтау.

2.Мақсаты: ауру алды белгілерін, оның дамуы және ауруға айналуы жағдайларын әсер етуін оқып үйрену.

3.Тапсырма

I кешені	II кешені
1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша реферат дайындау. 4.Реферат материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Реферат бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша кроссворд құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша тест тапсырмаларды құрастыру.	1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша презентация дайындау. 4.Презентация материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Презентация бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша глоссарий құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша жағдайлық есепті құрастыру.

4. Орындау түрі

I комплекс	II комплекс
1.Рефератты дайындау және қорғау. 2.Кроссворд құрастыру. 3.Тест тапсырмаларын құрастыру.	1.Презентация дайындау және қорғау. 2.Глоссарий құрастыру. 3.Жағдайлық есепті құрастыру (кейс-стади).

5.Орындау және бағалау критерийлері (тапсырманы орындау талаптары):

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1.Ауру алды дегеніміз не?

2.Ауру алды дамуына келтіретін жағдайлар қандай?

3.Ауру алдының қандай мысалдарын келтіруге болады?

4.Жүктемелі сынамалар арқылы ауру алдыны қалай айқындау болады?

5.Жүктемелі сынаманың организмге әсер ету механизмі қандай?

1.Ауру алды – бұл ... .

А)ауыру мен ауруалды ортасындағы жағдай

В)патологиялық үрдістің женіл түрі

С)ағзанын типтық патологиялық серпілісі

Д)ауырудын бірінші сатысы

Е)зақымдану мен бейімделү механизмдердің тіркесуы

2.Атеросклероз дамуына әкелетін фактор – ... .

A)гипохолестеринемия

В)атерогенездің тежелү.

С)гиполипидемия

Д)гиперхолестеринемия

Е)гипогликемия

3.Атеросклероз дамуына ... келтіреді.

A)тағамда өсімдектердің артыу

B)тағамда жануар майларының ұлғаю

C)тағамда торшаның( клетчатканың) артыу

D)көкөніс

Е)жеміс

4.... адам аурудың дамуына жағдай жасайтын iшкi шарттарға жатады.

А)Суықтау

В)Зиянды әдеттер

С)Тамақтану бұзылыстары

Д)Гиподинамия

Е)Патологиялық конституция

5.... адам аурудың туындауында қолайлы сыртқы жағдайы болып табылады.

А)Өзгерген тұқымқуалаушылық

В)Конституция ауытқу

С)Дұрыс тамақтанбау

Д)Ерте балалық шақ

Е)Қарттық шақ

Әдістемелік өндеу №2

1.Тақырыбы: Сыртқы этиологиялық жайттардың организмге әсері.

2.Мақсаты: организмге сыртқы этиологиялық жайттардың әсер етуін оқып үйрену.

3.Тапсырма

I кешені	II кешені
1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша реферат дайындау. 4.Реферат материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Реферат бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша кроссворд құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша тест тапсырмаларды құрастыру.	1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша презентация дайындау. 4.Презентация материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Презентация бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша глоссарий құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша жағдайлық есепті құрастыру.

4. Орындау түрі

I комплекс	II комплекс
1.Рефератты дайындау және қорғау. 2.Кроссворд құрастыру. 3.Тест тапсырмаларын құрастыру.	1.Презентация дайындау және қорғау. 2.Глоссарий құрастыру. 3.Жағдайлық есепті құрастыру (кейс-стади).

5.Орындау және бағалау критерийлері (тапсырманы орындау талаптары):

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1.Механикалық факторлардың организмге зақымдану әсері қандай?

2.Физикалық факторлардың организмге зақымдану әсері қандай?

3.Химиялық факторлардың ауру туындататын әсері қандай?

4.Биологиялық факторлардың ауру туындататын әсері қандай?

5.Әлеуметтік факторлардың ауру туындататын әсері қандай?

1.Жоғары атмосфералық қысымның әсерінен ... байқалады.

A)газдардын еруінің төмендеуі

B)газдардын еруінің жоғарылауы

C)десатурация

D)декомпрессия

Е)парциалды қысымының төмендеуі

2.Невроз дамуы әлеуметтік факторларға ... жатады.

А)жасы

В)жоғары жүйке жүйесінің түрлері

Д)эндокринді жүйесінің жағдайы

Е)ақпараттық жүктемелер

3.Кинетоздардың себебі – бұл адам организмге физикалық фактор ретінде ... әсері.

А)үдеудің

В)төменгі барометриялық қысымның

С)иондағыш сәулелердің

Д)жоғарғы барометриялық қысымның

Е)электромагниттік толқындардың

4.... аурудың механикалық себебiне жатады.

А)Электр тогы

В)Сығылу+

Д)Негiздер

Е)Төменгi температура

5.Пневмонияның даму себебі ... болып табылады.

А)төмен организмнің реактивтілігі

В)салқындау

С)гипоксия

Д) инфекция

Е)зорығу

Әдістемелік өндеу №3

1.Тақырыбы: Тұқымқуалаушылықтың дерттанудағы маңызы.

2.Мақсаты: тұқымқуалайтын аурылардың жалпы этиологиясы мен патогенезін оқып үйрену және олардың патофизиологиялық талдауын жүргізе алу.

3.Тапсырма

I кешені	II кешені
1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша реферат дайындау. 4.Реферат материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Реферат бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша кроссворд құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша тест тапсырмаларды құрастыру.	1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша презентация дайындау. 4.Презентация материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Презентация бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша глоссарий құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша жағдайлық есепті құрастыру.

4. Орындау түрі

I комплекс	II комплекс
1.Рефератты дайындау және қорғау. 2.Кроссворд құрастыру. 3.Тест тапсырмаларын құрастыру.	1.Презентация дайындау және қорғау. 2.Глоссарий құрастыру. 3.Жағдайлық есепті құрастыру (кейс-стади).

5.Орындау және бағалау критерийлері (тапсырманы орындау талаптары):

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1.Тұқымқуалайтын аурулардың тексеру әдістері қандай?

2.Аурулардың тұқымқуалайтын түрлерінің жалпы этиология мен патогенезі қандай?

3.Аурулардың тұқымқуалау түрлері қандай?

4.Хромосомалық аурулардың түрлері, себептері, көріністері қандай?

5.Тұқымқуалаушылық ауруларды алдын алу және емдеу ұстанымдары қандай?

Дені сау Н. әйелінде әкесі гемофилия А түрімен аурады, ал анасы сау .Ол генетикалық консультацияға сұрақтарымен барды: немерелерінде бұл аурудын пайда болу қауптылығы қандай?

Әелінің жолдасы мен үш баласынын дені сау.

Сұрақтар

2.Өлімге келтіретін патологиянын дамуы мүмкін бе ?

3.Бұл ауру немерелерінде ер баласының тізбегі бойынша кездесу мүмкін бе?

Жағдайлық есеп 2

С. жүкті әйел генетикалық консультацияға келді. Ол ана бойынша өз сіңлісінің (әкелері – әртүрлі) фенилкетонуриямен ауыратынын айтты. С. күйеуінін ұрпағында фенилкетонуриямен ешқім ауырмаған. С. әйел мен күйеуін тексергенде патология анықталмады.

Сұрақтар

1.Бұл ауру С. ер балаларында кездесу мүмкін бе?

2.Осы ауру негізгі көріністерінің патогенезі қандай?

3.Балаларда фенилпирожүзімдік олигофрения дамуының алдын ала мүмкіншілігі бар ма?

тіршіліктін бұзылыстарының жалпы этиологиясын және патогенезін зерттеу.

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1.Алкоголизм дегеніміз не?

2.Алкоголизм кезінде соматикалық және неврологиялық бұзылыстар қандай?

3.Нашақорлық дегеніміз не?

4.Нашақорлық кезіндегі тіршілік әрекеттің бұзылыстары қандай болады?

5.Токсикоманияны қандай себептері туындатады?

1.Ішімдіктін ұытты әсері ... сипатталады.

А)бауырда глюконеогенездің төмендеуі және тінде глюкозаның тотығұының бұзылыстарымен. В)глюконеогенездің артуы және анаэробты гликолиздің әсерленуымен

С)ақуыздардың түзілүінің төмендеуі және диспротеинемияның дамуымен

Д)бауырдамайлы инфиль-трацияның дамуыиен

Е)қанда аммиактың деңгейінің төмендеуімен және нәруыздардың анаболизмінің артуымен

2.Алкоголизм – бұл ... .

А)нашақорлықтың түрі

В)токсикоманияның түрі

С)зиянды әдет

Д)психосоматикалық ауру

Е)туа біткен психикалық ауру

3.Ішімдікпен ауыратың науқастарда эритроцитер макроцитозы мен лейкопениясы ... байланысты.

А)этанолдың сүйек кемігіне ұытты әсерімен

В)фолий-қышқылының тапшы-лығымен

С)темір тапшылығымен

Д)ішімдікпен ауыр ұыттану кезінде қанда эритроциттер мен леккоциттердің ыдырауының ар-туымен

Е)тиаминнің тапшылығымен

4.Алғашқы опийды абстинетті син-дром сипаттамасына ... жатады. А)терлегештік

В)қызба

Д)ұйқішылдық

Е)көз бұршағының жиірілуы

5.Қейінгі опийды абстинетті синдром сипаттамасына ... жатады.

А)қол саусақтарының треморы

В)пилоэрекцияны, қызбаны

С)құсу, диареяны

Д)брадикардияны

Е)тахикардияны

Әдістемелік өндеу №5

1.Тақырыбы: Зақымдануға организмнің жалпы серпілістері.

2.Мақсаты: организмінің зақымдануға жалпы серпілістерінің оқып үйрену, стреске қорғанысты-бейімделу серпілістерінің патофизиологиялық талдауын жүргізе алу.

3.Тапсырма

I кешені	II кешені
1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша реферат дайындау. 4.Реферат материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Реферат бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша кроссворд құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша тест тапсырмаларды құрастыру.	1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша презентация дайындау. 4.Презентация материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Презентация бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша глоссарий құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша жағдайлық есепті құрастыру.

4. Орындау түрі

I комплекс	II комплекс
1.Рефератты дайындау және қорғау. 2.Кроссворд құрастыру. 3.Тест тапсырмаларын құрастыру.	1.Презентация дайындау және қорғау. 2.Глоссарий құрастыру. 3.Жағдайлық есепті құрастыру (кейс-стади).

5.Орындау және бағалау критерийлері (тапсырманы орындау талаптары):

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1.Стресс сатылары қандай?

2.Триада Селье дегеніміз не?

3.Стрестің қорғаныстық-бейімделу және патогенді маңызы қандай?

4.Шок дегеніміз не?

5.Кома дегеніміз не?

1.Жалпы адаптациялық синдромдын төзімділік сатысына ... тән.

A)бүйрек үсті безінің ми қыртысының гиперплазиясы

B)гипофиздің алдыңғы бөлімінің атрофиясы

C)қанда глюкортикоиттің мөлшерінің азаюы

D)қанда кортикотропинің мөлшерінің азаюы

E)симпатикалық жүйенің белсенділігінің төмендеуі

2.Стресс-лимитинді жүйеге ... жатады.

A)гипофиз

B)гипоталамус

C)ГАМК-ергиялық жүйесі

D)бүйрек үсті безі

E)симпатоадреналды жүйесі

3.Адаптациялық синдромдың бірінші сатысы ... деп аталады.

A)агониялық

B)төзімділік сатысы

C)қалжырау сатысы

D)үрей сатысы

E)агония алды

4.Этиология бойынша шок түрлеріне ... жатады.

а)гемотрансфузиялық;

б)жарақаттық;

в)анафилактикалық;

г)кардиогенді;

д)психогенді;

А)а, б, в

В)а, б, в, г

С)б, в, г, д

Д)г, д

Е)в, г, д

а)аурсыну

б)гуморалды;

в)психогенды;

г)кардиогенды;

д)анафилактикалық;

А)б, в, д

В)в, г, д

С)в, г, д

Д)г, д

№ 1 қосымшаны қараңыз.

1.Қандай шеткері қанайналым бұзылыстары болады?

2.Артериялық гиперемия дегеніміз не?

3.Ишемия дегеніміз не?

4.Веноздық гиперемия дегеніміз не?

5.Тромбозбен эмболия дегеніміз не?

1. ... артериялық гиперемияның негізгі тізбегі болып табылады.

А) Жұмыс істеййтін капиллярлар санының көбеюі

В) Қан келуінің азаюы

С) Қанның ағып кетуінің қиындауы

Д) Қан ағымының сызықтық жылдамдығының жоғарылауы

Е) Артериолалардың кеңеюі, қан ағып келуінің жоғарылауы

2.Артериялық гиперемияға ... тән.

А) қан ағымының көлемдік жылдамдылығының азаюы

В) веналық қанның артериялизациялануы

С) дәнекер тіннің өсіп кетуі

Д) тамырлардың көлденең кесіндісінің ауданы азаюы

Е) қызмет атқаратын қылтамыр санының азаюы

3.Веноздық гиперемияның себебі ... болып табылады.

А) артериолалардың кеңеюі

В) артериосклероз

С) вена қақпақшаларының жеткіліксіздігі

Д) артерияның тромбозы

Е) артериолалардың тарылуы

4.Ишемия дамуының себебі ... болуы мүмкін.

А) ангиоспазм

В) ұлпалардың қызметінің артуы

С) тамыр тарылтқыш жүйкелердің зақымдануы

Д) веналардың ісіктермен бітелуі

Е) веналардың тромбпен бітелуі

5.Компрессиялық ишемия ... пайда болады.

А) сырттан артерияның қысылып қалуында

В) артерияның жыртылуында

С) артериялардың тромбпен бітелуінде

Д) артериялардың тарылуында

Е) артериялардың эмболмен бітелуінде

Әдістемелік өндеу №7

1.Тақырыбы: Жұқпалы үрдісінің патофизиологиясы. Сепсис.

2.Мақсаты: жұқпалы үрдісінің себептері және даму механизмін, жұқпалы агенттердің әсерінен тіршілік бұзылыстарының жалпы этиологиясы және патогенезін зерттеу.

3.Тапсырма

I кешені	II кешені
1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша реферат дайындау. 4.Реферат материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Реферат бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша кроссворд құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша тест тапсырмаларды құрастыру.	1.Сабақтың тақырыбы бойынша әдебиет дайындау. 2.Теоретикалық материалды зерттеу және талдау. 3.Сабақтың тақырыбы бойынша презентация дайындау. 4.Презентация материалын қысқаша және анық баяндау. 5.Презентация бойынша сұрақтарға жауап беруге дайын болу. 6.Сабақтың тақырыбы бойынша глоссарий құрастыру. 7.Сабақтың тақырыбы бойынша жағдайлық есепті құрастыру.