ОҢТҮстік қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы фармакогнозия және химия кафедрасы

инулин) дәрілік өсімдіктер мен ДӨШ.

2. 
   Мақсаты: Студенттерді көмірсулары бар ДӨШ өзі екендігі мен сапасын анықтау бойынша білімін, біліктілігі мен дағдысын қалыптастыру.
   

1. 
   Шырышты өсімдіктердің құрылысының морфологиялық, анатомиялық ерекшеліктерін білу
   
2. 
   Инулинді өсімдіктердің морфологиялық, анатомиялық құрылыс ерекшіліктерін білу.
   
3. 
   Көмірсуларға гистохимиялық реакцияларды беру.
   
4. 
   ДӨШ оқылатын марфологиялық тобын, олардың латынша, қазақша аттарын, қолданылуын, препараттарын білу.
   

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

A. қою экстракт

B. құрғақ экстракт

C. шырын

E. «Викаир»

2. Полисахаридті комплексті дәрілік өсімдік шикізатын сығындылайды:

A. этил спиртімен

B. сумен

C. тұз қышқылымен

D. хлороформмен

E. петролейн эфирімен

3. Қантты табу үшін түрлі-түсті реакция жүргізеді:

A. 10%-дық күкірт қышқылымен

B. карбазолмен

C. мырыш ацетатымен

D. фосфорлы-молибден қышқылымен

E. тимолмен

4. Крахмал гликозидті байланысқан ... глюкоза молекуласынан тұрады:

A. β -1,4 -

B. L-1,4-

C. L-1,6-

D. L-1,6-және L-1,6-

Е. L-1,4- және L-1,4-

5. Табиғи жарықтан (қабықтағы жәндіктердің зақымдауынан) немесе

өсімдікке әдейі жасалынған жарықтан ағатын органикалық табиғи

экссудативті өнімдердің ағыны:

A. шайырлар

B. инулин

C. крахмал

D. пектирндер

E. камедьтер

6. Крахмал дәндері тұрады:

A. полиурон қышқылдарынан

B. фруктоза мен рамнозадан

C. амилоза мен амилопектиннен

D. сахарозадан

E. урон қышқылдарының кальций тұздарынан

№ 3 Тақырып
1. Тақырыбы: Клетчатканың алу көзі. Медициналық және фармацевтикалық тәжірибеде қолданылу жолдары.
2. Мақсаты: алынған білім негізінде құрамында полисахаридтері бар дәрілік өсімдік шикізаттарды жинау, кептіру, сақтау және медицинада қолданылу жолдарын теория жүзінде дәлелдей білу.
3. Тапсырма:

1. Биологиялық белсенді заттардың тобы ретінде «полисахаридтерге» анықтама беріңіз.

2. Полисахаридтердің жіктелуі.

3. Клетчатканың алу көзі.

4. Клетчатка және медициналық таңу материалдары.
4. Орындау түрі: Реферат, Презентация жасау, тестер құру. Реферат үлгісі: тақырыбы, мақсаты және міндеттері, маңыздылығы, берілген тақырып бойынша сұрақтардың тізімі. Қорытынды және ұсыныстар. Реферат көлемі 5-8 бет. Мазмұнына кіріспе, барлық бөлімдердің номерлері мен тақырыпшалары. Қорытынды және ұсыныстар, қолданылған әдебиеттер тізімі. Презентация жасаудың талаптары: безендіру біріңғай, көк немесе жасыл түсті фондар, бір слайдта үш түске дейін қолдануға болады: фон үшін, тақырыпша және мәтін; мазмұнына қарай компьютерлік анимация жасау. Тестер құру талаптары: тапсырмалары түсінікті, бір тапсырмада бір дұрыс жауаппен болу керек.
5. СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері: тапсырмаларды орындау мерзімі, талдауды ұқыпты жасау, қорытындылар мен ұсыныстарды келтіру, берілген көлемнен аспау.
6. Тапсыру мерзімі: 9-14 апта
7. Әдебиет:

Негізгі:

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

1. Клетчатканың шикізат көзін атаңыз.

2. Құрамында полисахаридтері бар ДӨШ кептіру ережелері мен шарттары қандай?

3. Клетчатканың өсімдіктерден алыну көздері, өсімдік тектес медициналық таңып байлайтын заттардың сипаттамасын беріңіз.

4. Құрамында полисахаридтері бар шикізаттардың медицинада қолдану жолдарын атаңыз.
№ 4 Тақырып
1. Тақырыбы: Шайырлы өсімдіктер. Шайырлардың фармацевтикалық тәжірибеде қолданылуы.
2. Мақсаты: алынған білім негізінде құрамында полисахаридтері бар дәрілік өсімдік шикізаттарды жинау, кептіру, сақтау және медицинада қолданылу жолдарын теория жүзінде дәлелдей білу.
3. Тапсырма:

1. Шайырлар. Жіктелуі.

2. Өсімдіктерде түзілуі.

3. Шайырлардың химиялық құрамы және қолданылуы.

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

1. Шайырлар дегеніміз не, сипаттама беріңіз.

2. Шайырлардың алыну көзін атаңыз.

3. Полисахаридтердің қолданылуы қандай?

өсімдікте жиналуына әсер ететін факторлар. Майлардың триглицеридтеріне ілеспелі заттар.

-Майлардың биосинтезі мен олардың жиналуына әсер ететін факторлар жайындағы білімді меңгеру.

- Майлардың өзі екендігін анықтайтын кәсіби тапсырмаларды шешуге қажетті дағдыларды меңгеру.

-Құрмында майлары бар ДӨШ медицинада қолдана білу

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

A. балку температурасы

B. қатаю температурасы

C. қайнау температурасы

D. ұшқыштығы

E. ерігіштігі

2. Кеппейтін майлы майлар көзі болып саналатын тұқымдар:

A. зығырдікі

B. күнбағыстыкі

C. кунжуттыкі

D. кенедәндікі

E. мақтаныкі

3. Кебетін майлардың негізгі құрамы саналатын глицеридтер қышқылы:

A. стеарин

B. олеин

C. линоль

D. сірке

E. линолен

4. Улы зат рицинді ыдырату үшін кенедән майын:

A. қайнатады

B. рафинаттайды

C. ыстық бумен өңдейді

D. күйдіргіш натр ерітіндісімен өңдейді

E. HCL ерітіндісімен өңдейді

5. Майлардың тұшуының процесін бақылайтын мәндердің саны:

A. Рейхарт-Месли

B. йодтың

C. ацетилдену ден кейінгі эфир санына

D. эфирдің

E. қышқылдық

6. Тығыз өсімдік майларының көздері:

A. шоколад ағашы

B. кәдімгі бадам

C. біржылдық күнбағыс

D. еуропалық зәйтүн

E. кәдімгі шабдалы

№ 6 Тақырып
1. Тақырыбы: Өсімдік және жануарлар майлары. Майда және суда еритін дәрумендер.

2. Мақсаты: Студенттерді өз бетінше шығармашылық еңбектенуге дағдылау, өсімдік және жануар тектес майларды алу әдістері мен оларды зерттеу және стандарттаудың жаңа фармакопеялық әдістерін меңгеру, майда еритін және суда еритін дәрумендер шикізаттарына фармакогностикалық талдау жүргізу дағдылары мен білімдерін уйрету

3. Тапсырма:

1.Майлардың жіктелуін беру

2.Өсімдік және жануар тектес шикізаттың химиялық құрамын, медицинада қолданылуын білу

3. Суда еритін және майда еритін дәрумендердің химиялық құрамын беру

4.ДӨШ морфологиялық топтарын, олардың латынша, қазақша аттарын, осы топтың препараттарын, қолдану жолдарын білу.
4. Орындау түрі: Реферат, Презентация жасау, тестер құру. Реферат үлгісі: тақырыбы, мақсаты және міндеттері, маңыздылығы, берілген тақырып бойынша сұрақтардың тізімі. Қорытынды және ұсыныстар. Реферат көлемі 5-8 бет. Мазмұнына кіріспе, барлық бөлімдердің номерлері мен тақырыпшалары. Қорытынды және ұсыныстар, қолданылған әдебиеттер тізімі. Презентация жасаудың талаптары: безендіру біріңғай, көк немесе жасыл түсті фондар, бір слайдта үш түске дейін қолдануға болады: фон үшін, тақырыпша және мәтін; мазмұнына қарай компьютерлік анимация жасау. Тестер құру талаптары: тапсырмалары түсінікті, бір тапсырмада бір дұрыс жауаппен болу керек.
5. СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері: тапсырмаларды орындау мерзімі, талдауды ұқыпты жасау, қорытындылар мен ұсыныстарды келтіру, берілген көлемнен аспау.
6. Тапсыру мерзімдері: 9-14 апта
7..Әдебиет:

Негізгі:

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

A. эфир саны;

B. тығыздығы;

C. иод саны;

D. сыну бұрышы

2. Май тәріздес заттарға жататындар:

A. камфора;

B. глицерин;

C. спермацет;

D. этилацетат.

3. Майлар саналатындар:

A. жоғары молекулалы бір атомды спирттер күрделі эфирлері;

B. глицерин мен жоғары май қышқылдарының күрделі эфирлері;

C. жәй эфирлер;

D. жоғары молекулалы май қышқылдары;

E. азотқұрамдос қосылыстар.

4. Кенедән майы .... медицинада қолданылады:

A. бырыстырғыш;

B. қақырық түсіргіш;

C. іш жүргізетін;

D. ауыруды басатын;

E. құстыратын.

5. Жартылай кебетін ...... майлы мйлар көздері:

A. күнбағыс тұқымдары;

B. өрік сүйектері;

C. кенедән тұқымдары;

D. шабдалы сүйектері;

E. бадам тұқымдары.

6. Өсімдік шикізатындағы қатты майлар мен мйлы майлардың сандық

мөлшерін анықтайтын әдіс:

A. дистилляция;

B. Гинзберг;

C. Стокс;

D. анфлераж;

E. Сокслет.

№ 4 Кредит

№ 1 Тақырып

1. Тақырыбы: Эфир майын алу. Эфир майларын зерттеу және стандарттау.
2. Мақсаты: Студенттерді өз бетінше шығармашылық еңбекке баулу, алынған білімді ғылыми және тәжірибелік тапсырмаларды шешуге қолдана білу, эфир майын алу әдістерін, эфир майларын зерттеудің фармакопеялық әдістерін, стандарттау, эфир майларын алу және стандарттауды меңгеруге және дағдылануға үйрену

3. Тапсырма:

1. 
   Эфир майын алу әдістері
   
2. 
   тапсырма. Су буымен айдау әдісінің ерекшелігі
   
3. 
   тапсырма. Эфир майларының өзі екендігін, сапасын анықтауды білу
   
4. 
   тапсырма. Эфир майларын стандарттау әдістерін білу
   

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

1. Жатаған жебіршөп шөбі дайындалатын өсімдік:

A. тек жабайы түрден

B. тек мәдени түрден

C. жабайы және мәдени түрден

2. Жалбыз жапырағының микроскопиялық құрылысына тән:

A. сопақша эфир майлы бездер

B. сүт жолдары;

C. секреторлы жолдар

D. домалақ эфир майлы бездер

E. ұяшықтар
3. Батпақты саз қазанақ жататын тұқымдастар:

A. Тау қалақайлар

B. Астерлер

C. Берсектер

D. Araceae

E. Myrtacaea

4. Жалбыз майындағы ментолдың мөлшерін сандық анықтау әдісі:

A. спектрофотометриялық

B. фотоэлектроколориметриялық

C. газ сұйықтық хроматография

D. гравиметриялық

E. титрометриялық

5. Эукалиптің эфир майы құрамы:

A. ментол

B. цинеол

C. тимол

E. линалоол

6. Экзогенді эфирмайлы түзінділерге:

A. бездер

B. орындар

C. каналдар

D. секреторлы жолдар

E. паренхиманың арнайы жасушалары.

№ 2 Тақырып

1. 
   Тақырыбы: Ациклды, моноциклды және бициклды монотерпендер. Сесквитерпендер.
   

2. 
   Мақсаты Студенттерді өз бетінше шығармашылық еңбекке баулу, алынған білімді ғылыми және тәжірибелік тапсырмаларды шешуге қолдана білу, құрамында ациклдық, моноциклдық және бициклдық монотерпендер мен сесквитерпендер бар ДӨШ-ы бойынша білімді және зерттеудің жалпы фармакопеялық әдістерін қолдануды үйрету
   

3. 
   Тапсырма:
   

1. 
   Ациклдық, моноциклдық, бициклдық монотерпендердің және сесквитерпеннің физико-химиялық қасиеттерін білу
   
2. 
   Оқылатын топтың анотомиялық құрылысының диогностикалық белгілерін білу
   
3. 
   ДӨШ оқылатын морфологиялық топтарын, олардың латынша, қазақша аттарын, қолданылуын, препараттарын білу
   

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.