ОҢТҮстік қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы фармакогнозия және химия кафедрасы

стандарттайды:

A. эфир майының

B. экстрактивті заттар

C. тимолдың

D. тимол мен карвокролдың жиынтығына

E. илік заттардың

2. Дәрілік сальвия жапырарағын мына температурада кептіреді:

A. 35-40⁰С

B. 60-70⁰С

C. 50-60⁰С

D. 90⁰С

3. Жатаған жебіршөп шөбінің қолданылуы:

A. бырыстырғыш

B. тыныштандырғыш

C. өт айдайтын

D. қақырық түсіргіш

E. спазмолитикалық

4. Бұрыш жалбыздың шикізаты ретінде дайындалады:

A. шөбі

C. гүлдері

D. тамыры

E. тұқымы

A. орман шеттері мен алаңқайларда

B. егіс даласында және бақшаларда арамшөп ретінде

C. батпақты шалғындарда

D. шым батпақтарда

E. тасты беткейлерде

1. «Эфир майлары» анықтамасына түсінік.

2. Таралуы, өсімдіктерде жинақталуы.

3. Өсімдіктерде жиналуына қоршаған ортаның жағдайы мен онтогенетикалық факторлардың әсері.

4. Өсімдіктер тіршілігінде эфир майларының ролі.
4. Орындау түрі: Реферат, Презентация жасау, тестер құру. Реферат үлгісі: тақырыбы, мақсаты және міндеттері, маңыздылығы, берілген тақырып бойынша сұрақтардың тізімі. Қорытынды және ұсыныстар. Реферат көлемі 5-8 бет. Мазмұнына кіріспе, барлық бөлімдердің номерлері мен тақырыпшалары. Қорытынды және ұсыныстар, қолданылған әдебиеттер тізімі. Презентация жасаудың талаптары: безендіру біріңғай, көк немесе жасыл түсті фондар, бір слайдта үш түске дейін қолдануға болады: фон үшін, тақырыпша және мәтін; мазмұнына қарай компьютерлік анимация жасау. Тестер құру талаптары: тапсырмалары түсінікті, бір тапсырмада бір дұрыс жауаппен болу керек.
5. СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері: тапсырмаларды орындау мерзімі, талдауды ұқыпты жасау, қорытындылар мен ұсыныстарды келтіру, берілген көлемнен аспау.

6. Тапсыру мерзімдері: 9-14 апта
7. Әдебиет:

Негізгі:

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

1. Эфир майларын алу әдістерін атаңыз.

2. Құрамында эфир майлары бар ДӨШ дайындау, кептіру ережелерін сипаттаңыз.

3. Құрамында эфир майлары бар ДӨШ және майларды сақтау ережелері қандай?

№ 4 Тақырып
1. Тақырыбы: Эфир майының өсімдіктер үшін маңызы және олардың жиналу динамикасының заңдылықтары.
2. Мақсаты: алынған білім негізінде құрамында эфир майлары бар дәрілік өсімдік шикізаттарды жинау, кептіру, сақтау және медицинада қолданылу жолдарын теория жүзінде дәлелдей білу.
3. Тапсырма:

1. Эфир майларының жіктелуі.

2. Эфир майларының физикалық қасиеттерін сипаттаңыз. Эфир майлары майлардан қандай физикалық қасиеттері бойынша ажыратылады?

3. Өсімдіктердің мүшелерінде және ұлпаларында эфир майларының жинақталуын және биогенезін сипаттаңыз. Олардың өсімдіктер тіршілігіндегі ролі.

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

1. Эфир майлары қандай фармакологиялық қасиеттер көрсетеді? Мысал келтіріңіз.

2. Өсімдіктерде эфир майларының жиналуына қоршаған ортаның жағдайы мен онтогенетикалық факторлардың әсерін сипаттаңыз.

3. Эфир майларының алыну әдістерін сипаттаңыз.

№ 5 Тақырып
1. Тақырыбы: Өсімдіктер әлемінде алкалоидтардың таралуы. Өсімдіктердің құрамындағы алкалоидтарға сыртқы факторлардың әсері.
2. Мақсаты: алынған білім негізінде құрамында алкалоидтары бар дәрілік өсімдік шикізаттарды жинау, кептіру, сақтау және медицинада қолданылу жолдарын теория жүзінде дәлелдей білу.
3. Тапсырма:

1. «Алкалоидтар» анықтамасына түсінік.

2. Алкалоидтардың қазіргі кездегі жіктелуі.

3. Өсімдіктер әлемінде алкалоидтардың таралуы, олардың өсімдіктерде жинақталуы.

4. Өсімдіктерде алкалоидтардың жинақталуына әртүрлі факторлардың әсері.

5. Құрамында алкалоидтар бар ДӨ мен ДӨШ жұмыс жасағанда техника қауіпсіздігін сақтау ережелері.

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

1. Дәрілік шикізаттағы алкалоидтарды анықтау әдістерін атаңыз.

2. Құрамында алкалоидтары бар шикізаттарды сақтау ережелері. Мысал келтіріңіз.

3. Алкалоидты шикізаттармен жұмыс жасағанда қандай сақтық шараларды талап етеді?

4. Алкалоидтардың негізгі биологиялық белсенділігін көрсетіңіз. Мысал келтіріңіз.

№ 6 Тақырып

1. 
   Алкалоидтардың негізгі физико-химиялық қасиетін білу
   
2. 
   Алкалоидтарға жалпы реакциялар
   
3. 
   Алкалоидтарға спецификалық реакциялар
   

4. 
   ДӨШ оқылатын морфологиялық топтарын, олардың латынша, қазақша аттарын, қолданылуын, препараттарын білу
   

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

Алкалоидтардың негізгі физико-химиялық қасиетін білу

Алкалоидтарға жалпы реакциялар

Алкалоидтарға спецификалық реакциялар

ДӨШ оқылатын морфологиялық топтарын, олардың латынша, қазақша аттарын, қолданылуын, препараттарын білу
№ 7 Тақырып
1. Тақырыбы: Алкалоидтардың физико-химиялық қасиеттері және оларды ДӨШ-да анықтау әдістері.
2. Мақсаты: Студенттерді өз бетінше шығармашылық еңбекке баулу, танымдық әдістерді меңгеріп, оны ары қарай ғылыми және тәжірибелік мақсатта пайдалану, алкалоидтардың физико-химиялық қасиеттері және оларды ДӨШ-да анықтау әдістері бойынша білім мен дағдыны қалыптастыру

3. Тапсырма:

1. 
   Алкалоидтардың физико-химиялық қасиетін олардың алыну әдістеріне байланысты білу
   
2. 
   Алкалоидтардың сапалық талдау әдісін беру
   
3. 
   Алкалоидтарды сандық талдау әдісін білу
   
4. 
   Алкалоидты өсімдік шикізаттарын қолдану әдістерін білу
   

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

1. А.П.Ореховтың жіктеуі бойынша термопсис мына туындыларға жатады:

A. хинолизидин

B. тропан

C. пурин

D. индол

2. Сары глауциум шөбінің алкалоиды:

A. нуфлеин

B. ликопин

C. глауцин

D. гармин

E. морфин

3. МФ ХІ – бойынша сүйелшөптің шөбіндегі алкалоидтар жиынтығын

анықтайтын әдіс:

A. спектрофотометриялық

B. полярографиялық

C. кері титрлеу

D. сусыз титрлеу әдісі

4. Ұсақ жемісті маклеяның шикізаты ретінде дайындайды:

A. жапырағын

B. шөбін

D. жемісін

E. тамырларын

5. Glaucium flavum - өсімдігінің қазақша аты:

A. апиын көкнәр

B. кәдімгі плаун

C. сары глауциум

D. сары тұңғиық

E. кәдімгі адыраспан

6. Кәдімгі плаун шөбін дайындайтын түрі:

A. тек жабайы түрден

B. тек мәдени түрден

C. жабайы және мәдени түрден

7. Қандауыр термопсистің туысы:

A. Lamiaceae

B. Fabaceae

C. Rubiaceae

D. Papaveraceae

E. Solanaceaе

№ 5 Кредит

№ 1 Тақырып


1. Тақырыбы: Иридоидтар. Ащы гликозидтер. Медициналық тәжірибеде қолданылуы.

2. Мақсаты: Студенттерді өз бетінше шығармашылық еңбекке баулу, алынған білімді ғылыми және тәжірибелік тапсырмаларды шешуге қолдана білу, иридоидтар мен ащы гликозидтердің медициналық тәжірибеде қолданылуы бойынша білім мен дағдыны қалыптастыру
3. Тапсырма:

1. 
   Иридоидтер мен ащы гликозидтердің ДӨШ биологиялық және химиялық стандарттау әдісін білу
   
2. 
   Иридоидтер, ащы гликозидтері бар ДӨШ морфологиялық ерекшеліктерін білу
   
3. 
   Оқылатын ДӨШ морфологиялық топтарын, олардың латынша, қазақша аттарын, қолданылуын, препараттарын білу
   

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.

1. 
   Үшжапырақты субеде .... тұқаымдасына жатады:
   

В. Буршақтар

С. Арамеялар

D. Раушангүлдер

Е. Астықтар

2. 
   Үшжапырақты субеденің шикізаты:
   

В. тамырлар

С. шөбі

Д. тамырсабағы

3. 
   Үшжапырақты субеденің тіршілік формасы
   

В. Ағаш

Д. Шырмауық

Е. Біржылдық шөптесін өсімдік

4. 
   Толғақшөптің тіршілік формасы:
   

В. Бута

Д. Буташық\

Е. Ағаш

5. 
   Толғақшөптің тұқымдасы:
   

В. Бұршақтар

С. Аралиялар

Д. Тасжарғандар

Е. Шамшаттар

6. 
   Дәрілік бақ – бақтың шикізаты:
   

В. Шөбі

Д. Өркені

Е. Бүрлері

7. 
   Кәдігімгі құлшақтың тұқымдасы:
   

В. Астрагүлдер

С. Шатыршагүлдер

Д. Субеделдер

Е. Тасжерғандар

8. 
   Кәдігімгі құлмақтың шикізаты:
   

В. Жемісі

С. Тұқымы

Д. Шөбі

№ 2 Тақырып

биологиялық және химиялық әдістермен стандарттау. Карденолидтер. Буфадиенолидтер.

биологиялық және химиялық әдістермен стандарттау ерекшеліктері.

Құрамында карденолидтер бар дәрілік өсімдік шикізаттарының морфологиялық ерекшеліктерін беру.

Құрамында буфадиенолидтер бар дәрілік өсімдік шикізаттарының морфологиялық ерекшеліктерін беру.

Оқылатын ДӨШ морфологиялық топтарын, олардың латынша, қазақша аттарын, қолданылуын, препараттарын білу
4. Орындау түрі: Реферат, Презентация жасау, тестер құру. Реферат үлгісі: тақырыбы, мақсаты және міндеттері, маңыздылығы, берілген тақырып бойынша сұрақтардың тізімі. Қорытынды және ұсыныстар. Реферат көлемі 5-8 бет. Мазмұнына кіріспе, барлық бөлімдердің номерлері мен тақырыпшалары. Қорытынды және ұсыныстар, қолданылған әдебиеттер тізімі. Презентация жасаудың талаптары: безендіру біріңғай, көк немесе жасыл түсті фондар, бір слайдта үш түске дейін қолдануға болады: фон үшін, тақырыпша және мәтін; мазмұнына қарай компьютерлік анимация жасау. Тестер құру талаптары: тапсырмалары түсінікті, бір тапсырмада бір дұрыс жауаппен болу керек.
5. СӨЖ-ді орындау және бағалау критерилері: тапсырмаларды орындау мерзімі, талдауды ұқыпты жасау, қорытындылар мен ұсыныстарды келтіру, берілген көлемнен аспау.
6. Тапсыру мерзімі: 1-7 апта
7.. Әдебиет:

Негізгі:

1. Лекарственное сырье растительного и животного происхождения. Фармакогнозия / Под. ред. Г.П. Яковлева. – СПб.: СпецЛит, 2006. – 845 с.: ил.

2. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии: Анализ фасованной продукции: учеб. пособие / под ред. И.А. Самылиной. – М. ООО “Медицинское информационное агентство”, 2008. – 288 с.: ил.

Қосымша:

1. Правила сбора и сушки лекарственных растений (сборник инструкций). М.: Медицина, 1985. – 328 с., ил.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. – 15-е изд., перераб., испр. и доп. – М.: РИА “Новая волна”: 2008. – 1206 с.: ил.

3. Головкин Б.Н., Руденская Р.Н., Трофимова И.А., Шретер А.И. Биологически активные вещества растительного происхождения. – М.: Наука, 2001. – 240 с.

4. Пронченко Г.Е. Лекарственные растительные средства. – М.: Гэотар-Мед., 2002. – 285 с.

5. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособие для студ. вузов/ В.Н. Ковалев, Н.В. Попова, В.С. Кисличенко и др.: Под общ. ред. В.Н. Ковалева. – Харьков: Изд-во НФаУ: Золотые страницы: МТК-книга, 2004. – 512 с.: 615 ил.: 24 с. вкл.