4-теорема(Лагранж). Егер де үзіліссіз; ә) ()-да дифференциалданатын болса, онда ()-да жататын нүктесі табылып, , теңдігі орындалады.
Лопиталь ережесі. Екі құнарсыз аз немесе шексіз үлкен функциялардың қатынасының шегі ( 0/0 немесе түріндегі анықталмағандық) олардың туындыларының қатынасының шегіне тең:
, егерде оң жақтағы шек бар болса.
2. Егерде нүктесінің кейбір аймағында немесе теңсіздігі орындалса, онда нүктесі функциясының экстремум нүктесі (сәйкесінше максимум немесе минимум нүктесі) деп аталады.
Экстремумның қажетті шарты: егерде - функциясының экстремум нүктесі болса, онда осы нүктедегі функцияның бірінші ретті туындысы нөлге немесе шексіздікке тең болады, немесе туындысы болмайды.
Экстремумның қажетті шарты: нүктесі функциясының экстремум нүктесі болады, егерде оның бірінші ретті туындысы нүктесі арқылы өткенде таңбасын өзгертсе: минустан плюске өзгертсе – минимум, плюстен минуске өзгертсе – максимум.
3. нүктесі қисығының иілу нүктесі деп аталады, егерде нүктесі арқылы өткенде дөңестік бағыты өзгерсе.
Иілу нүктесінің қажетті шарты: егерде нүктесі – қисығының иілу нүктесі болса, онда бұл нүктеден өткенде екінші ретті туындысы таңбасын өзгертеді.
4. yac=kx+b түзуі қисығының көлбеу асимптотасы деп аталады, егерде (х; f (х)) нүктесінен осы түзуге дейінгі қашықтық болғанда 0-ге ұмтылса. Мұнда .
K=0 болғанда, у=b түзуі горизонталь асимптота болады. Егерде немесе болса, онда х = а түзуі вертикаль асимптота деп аталады.
5. Функцияны зерттеудің және оның графигін салудың жалпы сұлбасы.
1. Элементар зерттеу:
Функцияның анықталу облысын табу;
Функцияның жұптығын, тақтығын,периодтылығын анықтау;
Функцияның шекаралық нүктелердегі шектік мәндерін табу;
Асимптоталардың бар, жоқтығын анықтау;
5) функция графигінің координаталар өсімен қилысу нүктелерін табу;
6) алынған нәтижелерді пайдаланып, функция графигінің эскизін салу.
ІІ.Функция графигін бірінші ретті туынды арқылы зерттеу:
у' (х) = 0 және у' (х) =∞ теңдеулерінің шешімін табу;
Экстремумға күдікті нүктелерді экстремумның жеткілікті шарты бойынша зерттеп, оның түрін анықтау;
Экстремум нүктелердегі функцияның мәнін табу;
Функцияның монотонды болу аралықтарын табу;
график эскизіне экстремум нүктелерді салу;
Алынған нәтижелер бойынша функцияның графигін анықтау.
111. Функция графигін екінші ретті туынды арқылы зерттеу:
1)у» (х) = 0 және у» (х) =∞ теңдеулерінің шешімін табу;
Иілуге күдікті нүктелерді жеткілікті шарт бойынша анықтау;
Иілу нүктелеріндегі функцияның мәнін табу;
Функция графигінің дөңес, ойыс болу аралықтарын табу;
График эскизіне иілу нүктелерін салу;
6) Функцияның графигін салу.
Егер зерттеу дұрыс жүргізілген болса, онда барлық этаптағы алынған нәтижелер бір-бірімен сәйкес келу керек. Егерде сәйкес келмесе, онда әр этаптағы нәтижелердің дұрыстығын тексеріп, қателерді жөндеу керек.
Тейлор формуласы. Берілген рет дифференциалданатын функцияны дәрежесі бойынша дәрежелі көпмүшелік пен құрамында -дің дірежесі бар қалдық мүше қосындысы мен алмастыруға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |