Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы

163 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 

1.  Использование  заданий  с  учетом  индивидуальных  возможностей 

ученика и изучение их ошибок не для классификации, а с целью организации 

работы по их устранению. 

2. Создание атмосферы доверия между учителем и учащимися, а также 

среди самих учащихся. 

3.  Дифференциация  заданий  согласно  индивидуальным  способностям 

учащихся. 

4.  Создание  условий  для  работы  в  группах  (каждый  учащийся  может 

исполнять  различную  роль  при  работе  в  группе,  например,  роль  лидера, 

«следовать за лидером» и др.). 

5.  Предоставление  пространства  для  самостоятельного  решения, 

выбора, обсуждения и выражения собственных мыслей. 

6. Использование заданий, связанных с реальной жизнью, где учитель 

только направляет, а учащиеся добывают знания самостоятельно. 

7.  Использование  различных  целей  обучения  развивает  критическое 

мышление,  учит  учащихся  работать  самостоятельно  при  постановке  целей, 

исследовании  проблем,  поиске  ответов,  обсуждении  проблем  и  выражении 

своего  собственного  мнения  во  время  внимательного  слушания  мнений 

других учащихся. 

8.  Использование  интерактивных  методов  обучения  помогает 

учащимся развивать личную точку зрения  и принимать во внимание мнения 

других. 

9.  Использование  совместных  методов  обучения  заключается  в 

формировании у учащихся навыков, при выполнении командной работы, при 

обсуждении и сотрудничестве для достижения соглашения, принятии на себя 

ответственности за члена команды, в процессе самоуправления и управления. 

В  обучении  русскому  языку  как  второму  рекомендуется  исследовать 

методы  активного  чтения  и  письма,  что  в  дальнейшем  сформирует 

эффективные навыки говорения и аудирования.  

Некоторые  моменты,  которые  следует  учитывать  при  использовании 

различных заданий:  

-  рекомендуется  планировать  множество  различных  заданий  в  рамках 

одного урока. На одном уроке необходимо включить четыре, пять или более 

различных заданий. Предусмотреть работу в коротких промежутках времени, 

например,  10  минут.  Время,  за  которое  учащиеся  могут  сосредоточить  свое 

внимание, часто довольно короткое;  

-  обращать  внимание,  что  каждое  задание  следует  за  предыдущим,  и 

постоянно  напоминать  учащимся  о  главных  учебных  целях.  Повторяйте 

задание  по-разному.  Например,  сделать  задание  в  устной  форме,  а  затем 

попросить  класс  сделать  ту  же  самую  задачу  в  письменной  форме.  Это 

помогает учащимся понять задачу, приводит к плавному переходу, укрепляет 

предыдущее  обучение  и  позволяет  учащимся  практиковать  более  одного 

навыка;  

- 

включать  индивидуальные,  парные,  групповые  задания  в 

деятельность всего класса. 

164 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 

Оценка устных ответов учащихся 

Устный опрос на уроках русского языка и литературы является одним 

из основных способов учета знаний учащихся. Развернутый ответ учащегося 

должен представлять собой связное, логически последовательное сообщение 

на заданную тему, показывать его умения применять определение, правила в 

конкретных случаях. 

При  оценке  ответов  учащегося  необходимо  руководствоваться 

следующими критериями: 

- полнота и правильность ответа; 

- степень осознанности, понимания изученного; 

- языковое оформление ответа. 

В  течение  учебного  года  на  заседаниях  методических  объединений 

учителей  русского  языка  и  литературы  (методическое  объединение,  школа 

молодого  учителя,  школа  совершенствования  педагогического  мастерства, 

творческие  группы  и  др.)  рекомендуется  рассмотреть  актуальные  вопросы 

теории  и  методики  обучения  русскому  языку  и  литературе  с  учетом 

имеющегося эффективного педагогического опыта педагогов: 

1. Актуальные проблемы преподавания русского языка и литературы в 

условиях обновления содержания образования. 

2.  Коммуникативная  культура  учителя  и  развитие  речемыслительной 

деятельности учащихся. 

3. Организация образовательного процесса на уроках русского языка и 

литературы в условиях обновленного содержания образования. 

4. Формирование универсальных учебных действий на уроках русского 

языка и литературы в условиях реализации ГОСО. 

5.  Содержание  уроков  русского  языка  и  литературы,  как  условие  и 

средство развития познавательных интересов учащихся и их способностей в 

рамках обновленного содержания образования. 

6.  Эффективные  приемы  формирования  и  развития  читательской 

грамотности  учащихся  в  процессе  обучения  русскому  языку  и  литературе, 

использование  потенциала  библиотек  для  развития  читательской 

грамотности учащихся. 

7.  Совершенствование  педагогического  мастерства  через  участие  в 

творческих конкурсах и работе методических объединений. 

8.  Актуальные  вопросы  научно-исследовательской  работы  в  области 

литературы в школе.  

 Объем  учебной  нагрузки  по  учебному  предмету  «Русский  язык  и 

литература» составляет: 

1) в 5 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году; 

2) в 6 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году; 

3) в 7 классе – 3 часа в неделю, 102 часа  в учебном году; 

4) в 8 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году; 

5) в 9 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году. 

При оценке языковых компетенций необходимо учитывать следующее: 

165 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 

1. Языковые  ошибки  учащихся  следует  отмечать  и  обращать  их 

внимание  на  совершенные  ошибки  доступным  для  них  способом,  однако 

ошибки  не  могут  повлиять  на  оценку,  если  ученик  может  доступно 

продемонстрировать  свои  знания.  Главная  задача  ученика  передать  свое 

сообщение, 

грамматика 

при 

этом 

может 

страдать. 

Постепенно 

самовыражение становится более точным и корректным. 

2. Ученики,  отвечая  на  вопросы,  могут  использовать  и  первый  язык. 

Поскольку вначале ограниченный словарный запас и знание целевого языка 

могут стать препятствием при высказываниях и ответах, то на первой стадии 

обучения  это  (по  крайней  мере,  частично)  разрешается.  При  этом  следует 

договориться, в какой момент все ученики перейдут на ответы на неродном 

(целевом)  языке  и,  начиная  с  того  момента,  применение  первого  языка 

становится скорее исключением. 

3. Как правило, в устной речи учитель исправляет возникшую ошибку с 

помощью  перефразирования,  повторения  правильной  формы  от  ученика  не 

требуется,  потому  что  это  может  прервать  выражаемую  мысль,  а  также 

ученик может потерять уверенность в выражении мыслей на неродном языке.  

4. Если  одна  и  та  же  ошибка  повторяется  вновь,  в  конце  объяснения 

соответствующей темы учитель приводит примеры правильных форм и при 

необходимости делает ударение на грамматике. Помимо этого, либо педагог, 

либо  класс  в  целом,  в  виде  совместной  деятельности,  могут  привести 

некоторые  соответствующие  теме  примеры  выражений,  имеющие  то  же 

самое лингвистическое содержание. 

5. При  проверке  письменных  работ  языковые  ошибки  также  не 

учитываются  (если  выраженная  мысль  или  текст  понятны),  но  педагог 

указывает это в своих комментариях. 

6. На  встрече  учителя-предметника  с  учителем  языка  передается 

проблемный языковой материал, чтобы учитель языка мог повторить тему на 

следующем уроке.  

Итоговая аттестация обучающихся 9-х классов охватывает содержание 

Типовой  учебной  программы  по  учебному  предмету  «Русский  язык  и 

литература»  для  5-9  классов  уровня  основного  среднего  образования  (с 

нерусским языком обучения) по обновленному содержанию. Уровень знаний 

и  умений,  а  также  навыки  учащихся  определяются  ожидаемыми 

результатами ГОСО.  

Целью  оценивания  является  определение  степени  усвоения 

обучающимися  объема  учебной  программы  по  предмету  «Русский  язык  и 

литература»  (с  нерусским  языком  обучения)  в  соответствии  с 

государственным  общеобязательным  стандартом  основного  среднего 

образования (далее – ГОСО). 

Итоговая  аттестация  обучающихся  является  частью  системы 

критериального  оценивания,  которая  также  включает  формативное  и 

суммативное оценивание. 

Экзамены  проводятся  согласно  Типовым  правилам  проведения 

текущего  контроля  успеваемости,  промежуточной  и  итоговой  аттестации 

166 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 

обучающихся 

в 

организациях 

образования, 

реализующих 

общеобразовательные  учебные  программы  начального,  основного  среднего, 

общего  среднего  образования,  утвержденных  приказом  Министра 

образования  и  науки  Республики  Казахстан  «Об  утверждении  Типовых 

правил  проведения  текущего  контроля  успеваемости,  промежуточной  и 

итоговой аттестации обучающихся для организаций среднего, технического и 

профессионального,  послесреднего  образования»  от  18  марта  2008  года  № 

125. 

 

 

167 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 

Количество процедур суммативного оценивания по предмету  

«Русский язык и литература»  

 

Суммативное  оценивание  по  предмету  предполагает  проведение 

конкретного количества процедур суммативного оценивания за раздел  (СОР) 

и за четверть (СОЧ) 1 раз в каждой четверти. Ниже представлено количество 

процедур суммативного оценивания за раздел/сквозную тему.  

Таблица 41- Количество процедур суммативного оценивания  

за раздел/сквозную тему 

 

Класс  

Количество процедур суммативного оценивания  

за раздел/сквозную тему 

1 четверть 

2 четверть  

3 четверть  

4 четверть  

5 класс 

2 

2 

2 

2 

6 класс 

2 

2 

2 

2 

7 класс 

2 

2 

2 

2 

8 класс  

2 

2 

2 

2 

9 класс 

2 

2 

2 

2 

Примечание:  По  языковым  предметам  в  суммативном  оценивании  за 

раздел объединяются два вида речевой деятельности (например, аудирование 

и говорение, чтение и письмо). 

 

Шетел тілі 

Негізгі  орта  білім  берудің  «Ағылшын  тілі»,  «Неміс  тілі»  және 

«Француз  тілі»  оқу  пәндері  тілді  меңгерудің  жалпыеуропалық  жүйесіне 

(Common European Framework of Reference, CEFR) сәйкес шетел тілін негізгі 

орта білім беру деңгейінде дайындауға бағытталған. 

2019-2020  оқу  жылында  5-9  сыныптар  жаңартылған  білім  беру 

мазмұнының келесі Үлгілік оқу бағдарламалары бойынша оқиды: 

-  Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің  5-9-сыныптарына  арналған 

«Ағылшын  тілі»  оқу  пәні  бойынша  жаңартылған  мазмұндағы  Үлгілік  оқу 

бағдарламасы; 

-  Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің  5-9-сыныптарына  арналған 

«Француз  тілі»  оқу  пәні  бойынша  жаңартылған  мазмұндағы  Үлгілік  оқу 

бағдарламасы; 

- Негізгі орта  білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған «Неміс 

тілі» оқу пәні бойынша жаңартылған мазмұндағы Үлгілік оқу бағдарламасы. 

Оқу  бағдарламалары  ҚР  БҒМ  бұйрығымен  бекітілген  және  ҚР  Білім 

және  ғылым  министрлігінің  және  Ы.  Алтынсарин  атындағы  ұлттық  білім 

академиясының сайттарында орналастырылған.  

Негізгі орта білім беруді аяқтағаннан кейін білім алушылар «Ағылшын 

тілі» оқу пәні бойынша В1 деңгейіне, «Француз тілі» және «Неміс тілі» оқу 

пәндері бойынша А2+ деңгейіне жетуі тиіс. 

Негізгі орта білім беру деңгейінде шет тілін оқытудың мақсаты:  

1)  талдау,  бағалау  және  шығармашылық  ойлау  дағдыларын  дамытуға 

168 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 

ықпал ететін әр түрлі тапсырмалар; 

2)  кең  ауқымды  ауызша  және  жазбаша  дереккөздермен  жұмыс  жасау 

арқылы білім алушылардың тілдік дағдыларын дамытуға арналған. 

Оқу  бағдарламасы  шиыршық  принципіне  негізделіп  жасалған.  Бұл 

тәсіл  білім  мен  дағдыларды  қоса  алғанда,  тереңдігі,  көлемі  мен  күрделілігі 

бойынша біртіндеп кеңейтілетін, белгілі бір уақыт аралығында (оқу жылында 

немесе  келесі  сыныптарда)  мақсаттар  мен  тақырыптарды  қайта  зерделеуді 

көздейді.  Сөйлеу  қызметінің  дағдылары  бойынша  мақсаттарға  жету 

прогрессияда  ойлау  қызметінің  дамуы  «біледі,  түсінедіден»  «ажыратады, 

салыстырадыға»  өтуін  жобалайды.  Білім,  білік  және  дағдылары  ең 

қарапайымнан  жоғары  ретті  ойлау  дағдыларына  дейін  қалыптасады  және 

дамиды (Блум таксономиясы бойынша). 

5-9-сыныптарға 

арналған  «Шетел  тілі»  оқу  пәні  бойынша 

бағдарламалардың  мазмұны  бұрын  көрсетілгендей,  әрбір  жеке  сыныпта 

қарапайым  дағдыларды  қалыптастырудан  бастап  күрделі  дағдыларға  дейін 

прогрессия  түрінде  құрылған  әр  қайсысы  оқыту  мақсаттарына  бөлінген 

бағыттардан тұрады. Дағдыларының дамуына қарай сыныптан сыныпқа, бір 

деңгейден екінші деңгейге өткен сайын мақсаттар күрделене түседі.

 

Оқу бағдарламасы, бөлімдері оқу жылында меңгерілетін және мұғалім 

тоқсанда  өтетін  тақырыптардың  реті  мен  сағатын  еркін  бөліп  қоя  алатын, 

ұзақ мерзімді жоспарға сәйкес іске асырылады.   

5-9-сыныптарға  арналған  оқу  бағдарламалары  оқу  процесіндегі  әрбір 

пәннің  әдіснамалақ  әлеуетін  кеңейтуге  бағытталған.  Бұл  пәндік  білім  мен 

дағдыларды  саналы  меңгеруді  қамтамасыз  етеді  және  әлеуметтік  және 

мәдени  білімді,  оқытудың  әртүрлі  әдістерін,  жобалық  және  зерттеу  іс-

әрекетінің дағдыларын меңгеру арқылы өзіндік мінез-құлықты көтермелейді. 

5-9  сыныптарға  арналған  оқу  бағдарламалары  дәстүрлі  нормативтік 

білім беру құжаттары мен бірқатар инновациялық әдіснамалық стратегиялар 

функцияларының  үйлесімді  байланысын  қамтиды.  Бағдарламалар  әр  түрлі 

аудиториялармен  тиімді  қарым-қатынас  жасауға  мүмкіндік  береді.  Білім 

алушылар бұл мақсатқа мектеп ортасындағы құрдастарымен, мұғалімдермен 

және  мектепке  келушілермен  бейресми  және  ресми  ауызша  және  жазбаша 

презентацияларды  қамтитын  интерактивті  тапсырмалар  арқылы  қарым-

қатынас  жасау  мүмкіндіктерінің  арқасында  қол  жеткізеді.  Сонымен  қатар, 

онлайн режимінде білім алушылармен және басқа мәдениеттерден ағылшын 

тілін  тасымалдаушылармен  бетпе-бет  қарым-қатынас  жасауға  көп  көңіл 

бөлінеді.

 

Жаңартылған  бағдарламалар  білім  алушылардың  тілді  шынайы  өмір 

жағдаятында  қолданудың  функциональдық  сауаттылығын  қалыптастыруға 

бағытталған. Оқытуға арналған жағдайлар өмірмен байланысты және оларға 

түсінікті  де  таныс  шындықты  көрсетеді.  Жаңартылған  бағдарламалар 

ағылшын,  француз  және  неміс  тілін  оқытуды  тек  лексикалық  жиынтық, 

құрылымдық  талаптар  және  тілді  пайдаланудың  коммуникативтік 

конвенцияларының  дәрежесі  шеңберінде  ғана  үйренуге  шек  қоймайды. 

Прагматикалық  аспект  контекстке,  қарым-қатынас  жағдайына  және 

169 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 

коммуникацияға  қатысушылар  арасындағы  қалыптасқан  қарым-қатынас 

ережелеріне  баса  назар  аудара  отырып,  тілдің  барлық  мүмкіндіктері  мен 

бояуларын  ашады.  Лексикалық  және  грамматикалық  материалды  оқу  білім 

алушының қандай да бір жағдайға өз көзқарасын зерттеу контексінде жатыр.

 

Әдістер  мен  тәсілдер  арқылы  ойлау  процестерін  белсендіруді  көздейтін 

белсенді  оқыту  тиімді  және  мақсатқа  сай  қолданылады.  Бағдарламалардың 

әдебиеттер тізімімен шектелмейтінін, білім алушылардың жас ерекшелігі мен 

қызығушылығына сәйкес әртүрлі ресурстарды пайдалануға ұсынатынын атап 

өткен жөн.

 

Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің  5-9-сыныптарына  арналған 

«Ағылшын  тілі»  оқу  пәні  бойынша  жаңартылған  мазмұндағы  Үлгілік  оқу 

бағдарламасының

 

тақырыптық  мазмұны  2013  жылы  бекітілген  оқу 

бағдарламасының  тақырыптық  мазмұнына  сәйкес  келеді  сонымен  қатар, 

келесі тақырыптар оқытылады:

 

5-сынып – Creativity (Art, Music, Stories and poems); 

6-сынып –Helping and Heroes, Drama and Comedy, Our Neighbourhood; 

7-сынып  –  Communication  and  Technology,  Space  and  Earth,  Natural 

disasters; 

8-сынып – Entertainment and Media; 

9-сынып – Charities and Conflict, Science and Technology. 

Оқу үдерісін ұйымдастыру бойынша ұсынымдар. 

5-сыныпта  жаңа  лексика  мен  грамматиканы  оқытуға  көңіл  бөлу 

ұсынылады.  Тыңдалым  мен  оқылым  тапсырмаларында  мәтіндердің 

лексикасы  мен  грамматикасының  білім  алушыларға  таныстығын  алдын  ала 

тексеру  ұсынылады,  сонымен  қатар  оқыту  процесінде  қосымша  ресурстар 

мен ақпараттық-коммуникативтік технологияларды қолдануға болады.  

6-сыныпта  өтілген  лексика  мен  грамматиканы  қайталау  және  білім 

алушылардың  коммуникативтік  құзіреттілігін  қалыптастыруға  бағытталған 

коммуникативтік  оқыту  технологиясын  қолдану  ұсынылады.  Оқыту 

процесінде 

қосымша 

ресурстар 

мен 

ақпараттық-коммуникативтік 

технологияларды қолдануға болады.  

«Ағылшын  тілі»  оқу  пәні  бойынша  7-сыныпта  грамматикалық 

тақырыптарды:  шақ  формаларын  және  сын  есімдердің  салыстырмалы 

шырайын  қайталау  ұсынылады,  себебі  жаңартылған  білім  мазмұнының 

бағдарламасы  бойынша  жоғарыда  аталған  тақырыптар  өтілген  болып 

саналады  (2013  жылғы  оқу  бағдарламасы  бойынша  7-сыныптар  А1  high 

деңгейі  бойынша  оқиды,  ағылшын  тілінің  Үлгілік  оқу  бағдарламасы 

бойынша  7-сыныптар  В1  low  деңгейі  бойынша  оқиды).  Оқыту  процесінде 

қосымша  ресурстар  мен  ақпараттық-коммуникативтік  технологияларды 

қолдануға болады.  

Жаңа  тақырып  бойынша  оқыту  және  жаңа  сабаққа  дайындық 

процесінде  мәтіндер  мен  сөйлемдердің  лексикалық  және  грамматикалық 

мазмұнын  тексеру  ұсынылады.  Сонымен  қатар,  жоғарыда  аталған  себептер 

бойынша білім алушыларға таныс емес грамматикалық құрылымдарға көңіл 

бөлген дұрыс. Айтылым және жазылым тапсырмаларында перифраз қолдану 

170 

Әдістемелік нұсқау хат ǀ 2019-2020 оқу жылы 

 

 

ұсынылады. 

8-сыныпта  жоғары  ойлау  дағдыларын  дамытатын  тапсырмаларды 

таңдау ұсынылады. Сонымен бірге даралап оқыту технологиясын қолданған 

дұрыс.  Білім алушылардың лексикалық қорын жақсарту және айтылым мен 

жазылым дағдыларын қалыптастыру үшін перифраз қолдану ұсынылады. 

9-сыныпта  коммуникативтік-мәдениетаралық  құзыреттердің  барлық 

компоненттерін  одан  әрі  дамыту  жалғасады:  грамматикалық  және 

лексикалық  минимумдарды  кеңейту,  тілдік  және  сөйлеу  дағдыларын 

нығайту,  дискурстық  және  әлеуметтік-мәдени  білікті  дамыту.  Білім 

алушылардың  жоғары  ойлау  дағдыларын  талап  ететін  оқыту  мақсаттарын 

таңдау ұсынылады.  

Шетел  тілі  сабақтарында  білім  алушылардың  тұлғалық  қасиетін 

қалыптастырудың маңызды аспектісі «Рухани жаңғыру» бағдарламасын іске 

асыру болып табылады: 

-  білім  алушылар  бойында  шетел  тілінің  қазіргі  адам  өмірінде  және 

көп  мәдениетті  әлемдегі  рөлі  мен  маңыздылығы  туралы  түсінік 

қалыптастыру,  Шетел  тілін  мәдениаралық  қарым-қатынас  құралы  ретінде, 

басқа  халықтар  мәдениеті  мен  дүниені  тану  құралы  ретінде  жаңа  тәжірибе 

жинақтау; 

-  тілдерді  және  мәдениеттерді,  жалпы  қабылданған  адамзаттық  және 

негізгі  ұлттық  құндылықтарды  меңгеру  арқылы  азаматтық  бірегейлікті,  өз 

халқы,  туған  өлкесі,  өз  елі  үшін  патриоттық  және  мақтаныш  сезімін,  өз 

этникалық және ұлтқа қатыстылығын түсіну; 

-  коммуникативтік  құзыреттіліктері  мен  мәдениетін  қалыптастыру, 

яғни өзінің сөйлесу  мүмкіндігі мен  қажеттілік деңгейінде ауызша (айтылым 

және тыңдалым) және жазбаша (оқылым және жазылым) әртүрлі үлгіде тілді 

тасымалдаушымен  қарым-қатынасқа  дайын  болуы  және  коммуникативтік 

міндеттер  мен  әңгімелесу  әдебіне  сәйкес  қарым-қатынастың  тілдік  және 

сөйлесуден басқа құралдарды барынша кең көлемде пайдалану; 

-  басқа елдердің мәдениетімен танысу арқылы өзге (бөгде) мәдениетке 

құрметпен қарауды қалыптастыру; 

- 

ауызша  және  жазбаша  қарым-қатынаста  шетел  тілінде  өзінің  төл 

мәдениетін таныстыру қабілетін одан әрі дамыту. 

Ауызша  және  жазбаша  сөйлеу  мәдениетін  қалыптастыру  мақсатында 

шетел тілі пәні мұғалімдеріне: 

- 

аутентті оқыту материалдарын пайдалану (аудио, бейнежазбалар, 

фильмдер, әндер, ғылыми және ойын-сауық журналдарынан мақалалар); 

-  шетел  тілінде  сипаттама  беру,  мінездеме  беру,  салыстыру,  талдау, 

диалог  жүргізу,  пікірталас,  қажетті  дәлелдемелер  келтіру,  жинақтау  және 

қорытынды  жасау  дағдыларын  қалыптастыру  үшін  БАҚ  материалдарымен 

жұмыс жасау; 

-  білім  алушылардың  сөздік  қорын  байыту  мақсатында  өз  бетінше 

анықтамалармен  және  энциклопедиялық  әдебиеттермен,  электронды 

ресурстармен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру; 

-  білім алушылардың қауіпсіз мәдениетті тәртібін қалыптастыру үшін 

171 

жүктеу/скачать 3,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: