Жүре пайда болған психикалық дефектілер
Жүре пайда болған психикалық дефектілерде жеке бас, интеллектуалдық негативтік бұзылыстар немесе олардың қосарлануымен көрінеді.
Психикалық дефект интеллектуалдық бұзылыстарға байланысты үш топқа бөлінеді:
Бірінші топқа жеке бас бұзылыстары мен дефектілер кіреді.
Екінші топқа терең және бас дефектілері кіреді. Ол интеллектуалдық
жетіспеушілік белгілерімен бірге жүреді, деменция туралы бөлікте
қарап кеткенбіз.
Үшінші топқа өте терең психикалық дефектілер
жатады. Онда алдыңғы жоспарға интеллектуалды кемістік негіз
болады.
Психикалық қызметтің төмендеуі
Тұлға белгілері сақталса, сапа және сандық белгілер бұзылады. Психикалық және физикалық күш түссе, жұмысқа қабілеттілік төмендейді. Темпераманттің негізгі қасиеттері өзгереді – реактивтілік, сенситивтілік, белсенділік және эмоционалды қозу төмендейді, үрдіс ағымы баяулайды, регидтілік және интроверсия дәрежесі жоғарылайды, иілгіштік және экстроверттілік төмендейді. Мінездің негізгі қасиеттері сақталады. Мінездің тұрақтылығы және белсенділігі әлсірейді. Субъективті шаршағыштық, кейде ұйқының жоғарылауы болады.
«Менің» субъективті түсінуінің өзгеруі
Интеллектуалдық үрдіс сақталған. Интеллект жетіспеушілігі автоматты қолдану және жаңаларына үйрену қиындайды. Кейбір жағдайларда психикалық реактивтіліктің белсенділігі төмендейді, сенситивтілік және психикалық үрдіс баяулайды, регидтілік жоғарылайды, интроверсия күшееді, рефлексия пайда болады. Басқа жағдайларда белсенділіктің төмендеуі, регидтіліктің күшеюіне
байлансты эмоционалды қозу өседі, реактивтілік, сенситивтілік күшееді. Мінездің жеке сыртқы белгілерінің сақталуы оны айқындаудың өзіндік орындалуының қиындауы субъективті танылады. Бұрын оңай орындалатын заттар қазір ойлауды, өз-өзін реттеуді қажет етеді. Науқас сөйлесудің қиындауын, коммуникацияның дезавтоматизациясын, шығармашылыққа мән берудің төмендуін түсінеді. Өзінің қасиеттеріне пессимистік баға береді, ренжігіш болады, рефлексия кездеседі. Өзіндік мінездің иілгіштігі, тұрақтылығы, қаттылығы бұзылады және айқын дәрежеде мінездің бүтіндігі бұзылады. Өзінің бұрынғы әлеуметтік статусына жетуге тырысады және субъективті оны түсінеді. Жекеліктің жетіспеушілігі эмоционалдылықты қажет ететін белгілі бір жағдайда көрінеді. Соны біле тұра науқастар осындай жағдайлардан қашады.
Біреулері оны түзету үшін белсенді күш жұмсайды, ал кейбіреулері патологиялық компенсация формасына жүгіреді – спортпен көп шұғылданады, қалыпты емес хоббимен, алкоголизациямен, наркотизациямен айналысады.
Достарыңызбен бөлісу: |
