Оқулық Алматы, 012 ббк 65. 29 К 68

1. 
   ҚМ салықтық ықпал етуден кейінгі КБ мен АӨ қолдарында қалған капитал ресурстары жəне рыноктың тепе-теңдігін қамтамасыз ету үшін қажетті капитал салымдарының көлемі туралы мəліметтерді алыңыз.
   

2. 
   ҚРҰБ коммерциялық банктерден келесі мəліметтерге сұрау са-
   

лады:

– КБ жүйесінде бос ақшалай қаражаттың қанша мөлшері бар (ол мөлшерді Д1 деп белгілейік);

257

3. АӨ капиталдың меншікті ресурстарының қаншалықты екендігін есептеңіз (МК= КЗ –Д2).

4. ҚРҰБ өзінің іс-əрекеттерімен, ең бірішіден, КБ кредит ресурстарының санын, екіншіден, өнеркəсіп иелеріне қатысты кредитті алудың қиыншылықтарын туғызуы қажет. Ол үшін ҚРҰБ жоғары пайыздардың негізінде облигацияларды шығарады.

Оларды КБ сатып алады – олар үшін бұл пайдалы, өйткені мемлекеттік облигацияларға салынатын қаржы, автоөнеркəсіп иелеріне кредит есебінен алынатын қаражатқа қарағанда, көбірек пайда əкеледі. Бірақ облигациялар сомасы 4 млрд. долл. аспауы тиіс, өйткені мемле-кет үшін облигациялар бойынша пайыздарды төлеу қиындық туғызады. КБ қаражаттың қанша мөлшері қалатындығын есептеңіз (ДЗ = Д1 – 4 млрд. долл.).

5. АӨ капитал салымдары (меншікті МК жəне қарыз Д3) қоғам үшін қажетті инвестициялардың көлемінен аспау үшін, банктердің кре-дит ресурстарын төмендетудің осындай мөлшері жеткілікті ме? Егер МК+Д3>Д2 сомасы болса, онда кредитті алудың қиыншылықтарын туғызу үшін қажетті шараларды қабылдау қажет.

6. ҚРҰБ жеке банктерге ұсынылатын кредиттік пайыздың есептік мөлшерлемесін көтереді. Бұл жағдайда жеке банктер де АӨ үшін кре-дит бойынша пайыздарды көтеруі қажет, болмаса КБ банкроттыққа ұшырайды. Келесі шарттар:

– ҚРҰБ кредит үшін есептік мөлшерлемесі көтерілген уақытта коммерциялық банктің кредиттік мөлшерлемесі бір пайыздық пун-ктке;

– автоөнеркəсіп иелеріне бір пайыздық пункт;

Осылайша, кредиттік əдістің көмегімен өнеркəсіп иелерінің капи-тал массасы кемиді, соның салдарынан мемлекеттің мақсаты болып отырған өндірістің көлемінің қысқаруына əкеледі.