XI тақырып. Корпорация капиталының құны
№1 тапсырма
МКҚ анықтау кезінде келесі формула қолданылады:
n
МКҚ = ∑ Öi * Ói; мұнда:
Ці = белгілі қаржы көзінің бағасы.
Уі = қаражаттың жалпы көлеміндегі белгілі қаржы көзінің үлес салмағы, бірліктің үлесі.
Əрбір қаржы көзінің бағасы тапсырманың шартына сəйкес пайыз түрінде берілген. Осыған сəйкес, мұнда капиталдың жалпы көлеміндегі əрбір қаржы көзінің үлесін анықтау маңызды болып табылады. Осы мақсатқа сай қаржы көздерінің құндары бойынша қаржы көздерінің үлесінен тұратын кестені құрамыз:
01.01.10 жылғы
|
Қаржыкөздерінің
|
Қаржы мөлшері
|
Пассивтегіқаржы
|
қаржы көздері
|
орташа құны %
|
тг.
|
көзінің
|
үлесі,
|
|
|
|
бірліктің үлесі
|
Жай акциялар
|
15
|
40
|
0,4
|
|
Артықшылығы
|
10
|
15
|
0,15
|
|
бар акциялар
|
|
|
|
|
Корпоративті ак-
|
20
|
5
|
0,05
|
|
циялар
|
|
|
|
|
Банктердің
|
10
|
30
|
0,3
|
|
қысқамерзімді
|
|
|
|
|
кредиттері
|
|
|
|
|
Барлығы
|
25
|
10
|
0,1
|
|
|
|
100
|
1
|
|
МКҚ 2010 басында =15%*0,4+10%*0,15+20%*0,05+10%*0,3+25% *0,1=14%.
Екінші тоқсанда болған өзгерістерге сəйкес, 30.06.11. МКҚ анықтаймыз.
01.01.10 жылғы
|
Қаржыкөздерінің
|
Қаржы мөлшері
|
Пассивтегіқаржы
|
қаржы көздері
|
орташа құны %
|
тг.
|
көзінің
|
үлесі,
|
|
|
|
бірліктің үлесі
|
Жай акциялар
|
15
|
42
|
0,35
|
|
Артықшылығы
|
10
|
18
|
0,15
|
|
бар акциялар
|
|
|
|
|
Корпоративті
|
20
|
6
|
0,05
|
|
акциялар
|
|
|
|
|
Банктердің
|
10
|
30
|
0,25
|
|
қысқамерзімді
|
|
|
|
|
кредиттері
|
|
|
|
|
Барлығы
|
20
|
24
|
0,2
|
|
|
|
120
|
1
|
|
МКҚ 30.06.10.=15%*0,35+10%*0,15+20%*0,05+10%*0,25+20%*0, 2=14,25%
Осылайша, капитал 20 млн.тг. ұлғайған уақытта екінші тоқсанда МКҚ тек 0,25%-ға артты, бұл алдыңғы табыстылықтың сақталу немесе ұлғаю жағдайында жағымды болып табылады.
№2 тапсырма
Берілген тапсырманы шешу үшін дəрістік кешеннен кестені қолдану орынды болып табылады, жеделдету мен жеңілдету үшін есептеу-лер жүргіземіз. Берілген кестені құра отырып, меншікті капиталдың рентабельділігінің алынған көрсеткіштеріне талдау жүргіземіз.
Көрсеткіштер
|
|
«PacKing» АҚ
|
«Бамбук» АҚ
|
«Диоген» АҚ
|
1. Меншікті капитал
|
50
|
50
|
50
|
2.
|
Қарыз
|
капиталдың
|
0
|
50
|
100
|
көлемі
|
|
|
|
|
|
3.
|
Капиталдың
|
жалпы
|
50
|
100
|
150
|
көлемі
|
|
|
|
|
|
4.
|
ҚК/МК
|
қарыз
|
0
|
1
|
2
|
коэффициенті, бірліктің
|
|
|
|
үлесі
|
|
|
|
|
|
5.
|
Активтердің
|
рента-
|
50
|
50
|
50
|
бельділігі %
|
|
|
|
|
6.
|
Кредит
|
үшін
|
орта-
|
0
|
15
|
15
|
ша
|
пайыздық
|
мөл-
|
|
|
|
шерлемесі
|
|
|
|
|
|
253
7. Кредит үшін пай-
|
2500
|
5000
|
7500
|
ызды
|
ескергендегі
|
|
|
|
бухгалтерлік пайда (3*5
|
|
|
|
жолы)
|
|
|
|
|
8.
|
Кредит
|
үшін
|
0
|
750
|
1500
|
пайыздың сомасы (2*6
|
|
|
|
жолы)
|
|
|
|
|
9.Кредитүшінпайыздың
|
2500
|
4250
|
6000
|
сомасын ескермегендегі
|
|
|
|
бухгалтерлік пайда (7-8
|
|
|
|
жолы)
|
|
|
|
|
10. Пайдаға салынатын
|
0,15
|
0,15
|
0,15
|
салық мөлшерлемесі
|
|
|
|
11. Пайдаға салынатын
|
375
|
637,5
|
900
|
салықтың сомасы (9-10
|
|
|
|
жолы)
|
|
|
|
|
12.
|
Таза пайда
|
(9-11
|
2125
|
3612,5
|
5100
|
жолы)
|
|
|
|
|
13.
|
Меншікті
|
42,5
|
72,25
|
102
|
капиталдың
|
таза
|
|
|
|
рентабельділігі
|
(12/1
|
|
|
|
жолы) %
|
|
|
|
|
14. Меншікті капи-
|
0
|
29,75
|
29,75
|
талдың таза рентабель-
|
|
|
|
ділігінің өсімі
|
|
|
|
|
Бұл жағдайда, «Жанар» АҚ агрессиялық саясаты өзінің нəтижесін бере бастады, өйткені меншікті капиталдың рентабельділігі бірнеше есе өсті. Бірақ агрессиялық саясат өте жоғары тəуекелмен байланы-сты, өйткені қарыз қаражаттың үлесі меншікті капиталдың көлемінен жуық шамамен екі есеге артық, ол АҚ қаржы тұрақтылығын бұзады. Сондықтан тəуекел мен табыстылықтың арақатынасы жағынан, «Бам-бук» АҚ саясаты жағымды болып келеді.
№3 тапсырма
Берілген тапсырманы шешу үшін капиталдың орташа өлшенген құнын бағалаудың қорытындысы болатындай кестені құру қажет:
Көрсеткіштер:
|
«Диас» АҚ
|
«Бамбук» АҚ
|
«Жанар» АҚ
|
|
|
|
|
1. Капиталдың жалпы
|
50
|
100
|
150
|
құны (млн.тг.)
|
|
|
|
254
2. Капитал
|
құрылы-
|
100%
|
100%
|
100%
|
мының нұсқалары
|
|
|
|
2.1
|
меншікті
|
акцио-
|
100
|
50
|
33,33
|
нерлік капитал %
|
|
|
|
2.2 қарыз капитал, %
|
0
|
50
|
66,67
|
3. Дивиденд мөлшері,
|
10
|
10
|
10
|
%
|
|
|
|
|
|
|
|
4.
|
Кредиттік тəуекел
|
0
|
17,5
|
20
|
үшін
|
сыйақыны
|
|
|
|
ескергендегі
|
|
мини-
|
|
|
|
малды
|
пайыздық
|
|
|
|
мөлшерлеме
|
|
|
|
|
|
5. Пайдаға салынатын
|
0,15
|
0,15
|
0,15
|
салық мөлшерлемесі
|
|
|
|
6. Салық
|
түзетушісі
|
0,85
|
0,85
|
0,85
|
(1-0,15)
|
|
|
|
|
|
|
7. Салық түзетушісін
|
0
|
14,875
|
17
|
ескергендегі
|
|
кре-
|
|
|
|
дит
|
үшін
|
|
пайыз
|
|
|
|
мөлшерлемесі
|
(4*6
|
|
|
|
жолы)
|
|
|
|
|
|
|
8. Қарыз капиталдың
|
|
|
|
құраушыларының
|
|
|
|
бағасы, %
|
|
|
|
|
|
|
8.1. Меншікті капитал
|
10
|
5
|
3,33
|
(2.1*3 жолы)
|
|
|
|
|
|
8.2.
|
Қарыз
|
капитал
|
0
|
7,4375
|
11,33
|
(2.2*7 жолы)
|
|
|
|
|
|
№2 тапсырманың МКҚ мен меншікті капиталдың таза рентабелділік мəліметтерін салыстыра отырып, агрессиялық саясат тартыла-тын қаражаттың құнының ұлғаюына əкелгендігін байқауға болады, өйткені «Жанар» АҚ МКҚ көрсеткіші «Бамбук» АҚ көрсеткішімен салыстырғанда ұлғайды. Бірақ МКҚ (8,67/6,21875=1,3936) 50 млн. тг. орнына 100 млн.тг. тартудағы өсімі меншікті капиталдың таза рентабелділік өсіміне қарағанда кем (102/72,25=1,4118). Бірақ бұл жағдайда тек осы мəліметтерге сүйеніп, агрессиялық саясаттың орын-ды екендігі туралы қорытынды жасаудың қажеті жоқ.
255
Достарыңызбен бөлісу: |