Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
dogalov-makroekonomika
- Бұл бет үшін навигация:
- Артық резервтер
- Есептік мөлшерлемені өзгерту
- Ашық нарықтағы операциялар
| Міндетті резервтер
– бұл коммерциялық банктердің Ұлттық банкте пайызсыз салымдар түрінде сақтайтын депозиттерінің бір бөлігі. Сонымен қатар, коммерциялық банктер өз қарамағын- да артық резервтерді де ұстай алады. Артық резервтер – бұл күтпеген жағдайлардан сақтану үшін жəне өтімділігі бар құ- ралдарға қажеттіліктерін өсіру үшін сақтайтын міндетті резерв- терден артылып қалған сомалар. Есептік мөлшерлемені өзгерту (қайта қаржыландыру став- касы) – бұл Ұлттық банктің коммерциялық банктерге қарызға беретін өз резервтеріне тағайындайтын пайыз мөлшерлемесін өзгертуі. Ұлттық банк осы құралды пайдалану арқылы дис конт- тық саясатты іске асырады. Жоғарыдағы сияқты, бұл құрал да жоғарылату немесе төмендету нысанында жүзеге асырылады. Есептік мөлшерлемені жоғарылату нəтижесінде пайыз мөл- шерлемесі өседі, орталық банктен қарыз алу шектеледі, соның салдарынан коммерциялық банктердің несиелерді ұсыну бойын- ша белсенді операциялары қысқарады. Коммерциялық банктер қымбат несиені ала отырып, несие бойынша өздерінің пайыздық мөлшерлемелерін көтереді, соңында жалпы несие қымбаттайды. Есептік мөлшерлемені төмендету керісінше, банктік несие- ерді алуды жеңілдетеді, пайыздық қойылым төмендейді, несиелік операциялар кеңейеді, ақша ұсынысы артады. Есептік мөлшерлеме, ереже бойынша, банкаралық нарықтың тағайындайтын пайыздық мөлшерлемелерінен төмен болып келеді. Ашық нарықтағы операциялар – бұл Ұлттық банктің мемлекеттік бағалы қағаздарды (облигацияларды) сатып алуы мен сатуы. Ұлттық банк ашық нарықтағы операциялар арқылы экономикадағы ақша массасының шамасын реттеп отырады. Бағалы қағаздарды сатып ала отырып, коммерциялық банктер- дің резервтерін арттырады, олардың несиелік мүмкіндіктерін 172 ұлғайтады, ақша ұсынысын кеңейтеді. Жəне керісінше, бағалы қағаздарды сата отырып, Ұлттық банк коммерциялық банктер- дің резервтері мен несиелік мүмкіндіктерін қысқартады, ақша ұсынысын төмендетеді. Ашық нарықтағы операциялар көп жағдайларда, жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|