Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж
«тиімді сұраныс теориясы»
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
dogalov-makroekonomika
- Бұл бет үшін навигация:
- Кейнстік теория
| «тиімді сұраныс теориясы»
деп аталады. Классикалық теория екі негізгі алғышартқа сүйенеді. Бі- ріншіден, жиынтық шығындар деңгейі Y = C + I + G + X n толық жұмыспен қамту кезінде өндірілген өнімдерді сатып алуға жет- пейтіндей жағдай орын алмайды деп болжайды, яғни жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныстың бір-біріне тең болмау (AD≠AS) жағдайының орын алуы мүмкін емес. Екіншіден, егер мұндай жағдай орын ала қалса, онда бағалар, жалақы көрсеткіштері жə- не пайыздық қойылым дереу өзгереді, жиынтық сұраныстың төмендеуімен қатар өндірістің құлдырауы жылдам өтеді, əрі аса маңызды болмайды, яғни жағдай икемді көрсеткіштер арқылы тез арада қалпына келе бастайды. Ал ақша нарығы инвести- циялар мен жинақтардың теңдігіне жəне ресурстардың толық қамтылуына əрқашанда кепілдеме беріп отырады. Тек табиғи деңгейімен бара-бар «еркін» жұмыссыздық орын алуы мүмкін, бірақ ол да икемді жалақылар арқылы жылдам реттеліп отыра- ды. Бұл жиынтық сұраныс AD пен жиынтық ұсыныстың AS тепе- теңдік нүктесінде өндірістің нақты көлемі Y 0 əрқашанда потен- циалды деңгейіне Y * тең дегенді білдіреді. Кейнстік теория мұндай өзін-өзі реттеу механизмінің орын алуын жоққа шығаратындығы жөнінде жоғарыда айтқанбыз. Ұлы депрессия кезеңінде алынған эмпирикалық мəліметтер негізін- де Кейнс реттелмейтін экономикада толық жұмысбастылық тың орын алмайтындығын, тіпті болса да оның тек кездейсоқ жағ- дайларда ғана орын алатындығын дəлелдей алды. Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныстың теңесуі (4.1-сурет) əдетте, ресурстардың толық қамтылуы деңгейімен сəйкес келмейді: А нүктесінде AD=AS теңдігі орындалады, бірақ өндірістің нақты көлемі əлеуетті деңгейінен кіші болып табылады Y 0 < Y * . Кейнс өзінің зерттеулерінде психологиялық факторларға (бе- йімділік, қалаушылық, күтушілік, ұмтылыс) көп мəн бере отырып, мұндай сəйкес келмеушіліктің себептерін əртүрлі экономика- лық агенттердің əртүрлі мотивтер мен əсер ететін алуан түрлі факторларға байланысты жүзеге асыратын өздерінің инвестиция- |