2.1-сурет. Мəскеу мен Гаванна қалаларының аралығының глобустағы
жəне картаға көшірілген ортодромясы (үшкен шеңбердің доғасы)
Бетінде меридиандар мен параллельдер кескінделген
глобустың көмегімен кез келген бағыттың үлкен шеңберінің
бағытын оңай табуға болады. Мысалы, Мəскеу мен Гаваннаның
бағытын анықтау үшін глобустың бетіне де жіп тартқан жеткілікті.
Жіптің орны үлкен шеңбердің бойындағы екі нүктені қосатын тура
жол ортодромияны көрсетеді. Картографияда жер элипсоидының
үлкен шеңбер арқылы жүргізілген екі нүктені қосатын сызықты
ортодромия дейміз.
Тұрақты румб түзіп, меридиандарды қиып өтетін жер
элипсоидының бетіндегі қысқа жолды
локодромия дейміз
. Ғарыш
кемелерінде жоғарғы нүктесі əрқашан кеме Жер бетінің қандай
нүктесінің үстінде тұрғанын автоматты түрде көрсететін айналып
тұратын шағын глобус орнатылады.
