45
газдың жалпы мөлшері, толық газдық фактор деп аталады.
Алай-
да ілеспе газдың əртүрлі тереңдіктегі үлесі əртүрлі болады.
Кеңейту
жұмысын тек ілеспе газ ғана орындайды. Сондықтан газдың кеңейту
жұмысын есептеу кезінде толық газдық факторды емес, газдың аз
мөлшерін (еріген бөлігін шегерумен) ескеру қажет, оны
тиімді газ-
дық фактор деп атайды.
Атқыламағыш ұңғымалардың жұмысын реттеу.
Атқы ла ма -
ғыш ұңғымалардың жұмыстарын реттеу жүйесі
төмендегідей тар-
мақтар бойынша жүзеге асырылады:
- Р
Т
забойлық қысымды Р
Қ
қанығу қысымынан немесе оның
қай сы бір бөлігінен Р
Т
> 0,75 · Р
Қ
төмен болатындай мөлшерге
жет кізбеу;
- ең төмен газдық факторға немесе оның белгілі бір шамадан ас-
пайтын мағынасына сəйкес келетін режимді орнату;
- ұңғыма сүзгішінің артындағы қатта, қуыстың пайда болуына
жол бермеу үшін шығарылатын құм мөлшерінің күрт артуына жол
бермеуге сəйкес келетін режимді белгілеу;
- ұңғыманың өнімінде судың пайыздық мөлшерінің күрт артуына
жол бермеуге сəйкес келетін режимді белгілеу;
- ұңғыманың түбінде қоршаған бағанның майысып қалуы мүмкін
болатындай қысымға жол бермеу;
- буфердегі немесе құбыр арасындағы кеңістіктегі қысым арма-
тураның жəне тұтастай құрал-жабдықтың беріктігі мен оның
жұмысының сенімділігі тұрғысынан, қауіпті мағыналарға жететін
режимге жол бермеу;
- ұңғыманың буферіндегі қысым мұнай-газ жинақтау жүйесінің
лақтырмалы манифоліндегі қысымнан төмен болып шығатындай
режимге жол бермеу;
- белсенді құрғату процесімен қабаттың барынша үлкен қалың-
дығы немесе өнімді аралық қабаттардың ең үлкен саны қам-
тылатындай режимді орнату. Бұл ұңғыманың əртүрлі жұмыс
режимдерінде құйылымның пішіндерін тереңдіктік өнімділікті
өлшегіштермен түсіріп алу арқылы орнатылады.
Атқыламағыш ұңғымалардың жұмысындағы қиындықтар жəне
олардың алдын алу жолдары:
- сағалық арматура қымтамасының (одан əрі – САҚ) бұзылуы
нəтижесінде пайда болатын, ашық түрдегі реттелмейтін
атқылау;