2.3 ГЕОЖҮЙЕ Геожүйе –
өздерінің орналасуында өзара байланысты және
бір тұтастың бөлігі ретінде дамитын өзара шарттастықты табиғи
құрамдас бөліктерден құралған ерекше материалдық жүйе. Ол іс
жүзінде фациядан (бар аумағында біртекті литологиясы, рельефі,
климаты, топырағы және биотикалық құрамдас бөліктері бар,
табиғи жиынтықтылық тұрғысынан одан әрі бөлуге келмейтін
жер телімі) бастап Жердің географиялық қабығына дейінгі кез
келген физикалық-географиялық құрылымдар.
Геожүйе –
табиғаттың барлық құрамдас бөліктерінің өзінің
орналасуында өзара байланысты, өзара шарттастықты және бір
тұтас дамитын уақыттық кешені.
Бұл ұстанымдардан қарағанда Жер ғаламшары бірегей
геожүйе – эпигеосфера немесе жаhандық геожүйе, яғни
литосфераның, гидросфераның, атмосфераның және биотаның
ғаламшар ауқымында бір-біріне өзара кіру және өзара әрекеттесу
сферасы болып табылады. Аталған құрамдас бөліктер ыңғайлы
үйлескен
жерлерде
геожүйеге
литосфераның
жоғары
қабаттарының жансыз және жанды организмдердің әсерінен
эволюциялық дамуының өнімі ретіндегі топырақ та кіреді.
Геожүйелердің иерархиясы,
яғни олардың жіктелуі немесе
физикалық географияда бір-біріне аумақтық қосылып жатқан
әртүрлі геоөлшемдерден құралған кез келген ауқымдағы әркелкі
24
кеңістіктік-жүйелік денелерді сипаттайтын таксонометриялық
геохоралар қатары (2-кесте).
