Топырақтың химиялық құрамының көрсеткіштерінің жүйесі
Көрсеткіш
|
Өлшем бірлігі
|
1. Топырақтың элементтік құрамының көрсеткіштері
|
1.Топырақ үлгісінің құрамындағы химиялық
элеметтердің массалық үлесі (%)
|
%, мг/кг
|
2.Топырақ үлгісінің құрамындағы химиялық
элеметтердің атомдарының мөлшері
|
ммоль/кг, мкмоль/кг,
ммоль/100г топырақ
|
3. Топырақ үлгісіндегі немесе қабатындағы
химиялық элеметтерінің қоры
|
m/га, кг/м2, моль/га,
ммоль/м2, мкмоль/м2
|
4.Топырақ массасының құрамындағы грануло-
метриялық фракциясы жаңа туындыларындағы химиялық элементтерінің массалық үлесі жəне мөлшері
|
%, мг/кг, ммоль/кг,
мкмоль/кг
|
2. Топырақтың қатты құрамының көрсеткіштері
|
1.Топырақтың органикалық бөлімінің заттық
құрамының көрсеткіштері
|
%
|
2. Восктың, смоланың жəне т.б. компоненттердің
спецификалық емес органикалық заттардың құрамындағы массалық үлесі
|
|
3 Топырақтың минералдық бөлімінің заттық құрамының
көрсеткіштері
|
1. Топырақ үлгісі құрамындағы карбонаттардың
қоры (немесе СО2) массалық үлесі жəне мөлшері
|
%, ммоль/100г
|
2. Топырақ үлгісіндегі немесе қабатындағы
карбонаттардың қоры
|
т/га, кг/га
|
3. Топырақ үлгісіндегі гипстің массалық үлесі
жəне мөлшері
|
%, ммоль/100г
|
4. Топырақ үлгісіндегі немесе қабатындағы
гипстің қоры
|
т/га, моль/га
|
5. Топырақ үлгісіндегі оңай еритін тұздардың
мөлшері
|
%,ммоль (экв)/100г
|
6. Тығыз немесе құрғақ қалдық
|
%
|
7. Токсикалық тұздардың қосындысы
|
%,ммоль (экв)/100г
|
8. Оңай еритін тұздардың құрамына кіретін иондар
(CO 2-, HCO3-, CI-, SO 2-, Ca2+, Mg2+, Na+, K+)
3 4
|
%,ммоль (экв)/100г
|
9. Топырақ үлгісіндегі немесе қабатындағы оңай
еритін тұздардың қоры
|
т/га, кг/м2, моль (экв)/
га
|
10. Топырақ ерітіндісіндегі немесе сумен қаныққан топырақ фильтратындағы оңай еритін тұздардың
жалпы концентрациясы
|
г/л, ммоль (экв(/л
|
11. Топырақ ерітіндісіндегі немесе сумен қаныққан топырақ фильтратындағы жеке иондардың
концентрациясы
|
г/л, ммоль (экв)/л
|
12. Сумен қаныққан фильтраттың меншікті электр
өткізгіштігі
|
мСм/см
|
13. Топырақтағы химиялық элементтердің топтық жəне фракциялық
құрамының көрсеткіштері
|
3.1. Қара шіріндінің топтық жəне фракциялық құрамының
көрсеткіштері
|
3.1.1. Темір қосылыстарының топтық жəне фракциялық құрамдарының
көрсеткіштері (Зонн, 1982)
|
3.1.2. Темір силикаттарының мөлшері
|
%
|
3.1.3. Силикат емес темірдің мөлшері
А) күшті кристалданған темір қосылыстары Ə) əлсіз кристалданған темір қосылыстары
Б) бейорганикалық жəне органикалық затпен байланысқан фракция – аморфты темір қосылыстары
|
%
|
3.1.4. Топырақ ерітіндісіндегі жəне П.П.К-ғы темір
А) темір ерітіндісіндегі темір концентрациясы Ə) темірдің алмасу катиондары
|
Мг/л, ммоль/л,
ммоль(+)/100г
|
Сондай-ақ, қарастырылып отырған жүйе топырақтағы химиялық элементтердің топтық жəне заттық құрамы қосылыстарының көрсеткіштерінен басқа да, жекелей көрсеткіштер енгізілген. Жоғарыдағы кестеде топырақты зерттеу зертханада кеңінен қолданылатын топтың заттық құрамының көрсеткіштері əрбір химиялық элементтің қасиетіне тəуелді.
Топтың химиялық құрамы көрсеткіштерінің номенклатура- сына химиялық элементтердің əртүрлі тотығу дəрежесіндегі көрсеткіштерін жатқызуға болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
