Оқулық алматы, 2014 Əож 632 (075. 8) Кбж 44. я 73 К18
Саңырауқұлақтың дамуына сыртқы ортаның əсері
жүктеу/скачать 5,53 Mb.
|
karbozova r.d., tulengutova k.n. fitopatologiya
Саңырауқұлақтың дамуына сыртқы ортаның əсеріСыртқы орта жағдайлары (температура, ауа жəне топырақ ыл- ғалы, оттегі) саңырауқұлақ дамуында өте үлкен рөл атқарады. Па- разитті саңырауқұлақтың көпшілігі 2-40°С аралығында дамиды. Олардың қолайлы даму температурасы 18-25°С. Бұл температура- да саңырауқұлақ споралары тез түзіліп, патологиялық үдеріс үдей түседі. Əр саңырауқұлақтың дамуы оның ерекшелігіне байланыс- ты əртүрлі температурада өтеді. Тынышталған споралар, склеро- цийлар, жеміс денелер қолайсыз температураға төзімдірек келеді. Саңырауқұлақтардың ылғалдылыққа бейімділігі əртүрлі. Топы- рақтағы зооспора түзетін саңырауқұлақтар жоғарғы ылғалдылыққа бейімделген. Ал басқа саңырауқұлақтар жоғарғы ылғалдылықты қаламайды. Себебі мол ылғалдылықта оларға оттегі жетіспейді. Жыныссыз споралар түзілу үшін көптеген саңырауқұлақтарға ауа- ның жоғары ылғалдылығы жəне спораның өнуіне су тамшысы қа- жет. Ал ұнтақ саңырауқұлақтары құрғақшылықта да жақсы дами береді. Сонымен температура мен ылғалдылықтың ауру қоздыр- ғыштарының дамуында ықпалын біле отырып, аурудың дамуына болжау жасауға болады. Барлық саңырауқұлақтар аэробтар. Сапрофиттер мен факуль- тативті паразиттерге оттегі жеткілікті болуы керек. Ал нағыз пара- зиттер оттегі аз болса да өмір сүреді. Клетканың ішінде дамитын болғандықтан оларға тірі клеткалардың тыныс алуы жеткілікті. Саңырауқұлақтың дамуы үшін ортаның реакциясы бір қалыпты болуы қажет. Саңырауқұлақтар көбінесе ортаның сəл қышқыл (рН 4-6), ал басқалары бейтарап немесе сілтілі болғанын қажет етеді. Саңырауқұлақтардың ортаға деген талабы субстратқа, темпера- тураға, аэрацияға байланысты өзгеріп отырады. Споралар түзілетін мүшелердің дамуы үшін шашыраңқы жарық қажет. Қараңғы орта немесе тікелей түскен жарық, күн сəулесі саңырауқұлақтың дамуы мен спора түзуіне қолайсыз. Түссіз споралар тіке түскен күн сəу- лесін көтермейді. Ал боялған (түсті) споралар, склероцийлар, ты- нышталған споралар жарықта дами береді. Ақ ұнтақ саңырауқұ- лақтары күн жарығында жақсы дамиды да, спора түзе береді. жүктеу/скачать 5,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|