Оқулық алматы, 2014 Əож 632 (075. 8) Кбж 44. я 73 К18
Агарикалық қатары (Agaricales)
жүктеу/скачать 5,53 Mb.
|
karbozova r.d., tulengutova k.n. fitopatologiya
Агарикалық қатары (Agaricales)Жеміс денелері бір жылдық, қалпақша тəрізді, сабақты немесе сабақсыз, етті, өсе келе шіриді. Гименофоры қатпарлы (қатпарлары радиалды орналасқан) немесе түтікті, түтіктері жеміс денеден оңай ажырайды. Бұлардың афиллофор қатарынан негізгі айырма- шылығы – жеміс денелерін, əсіресе, жас кезінде гименофорды немесе барлық қалпақты жауып тұратын жамылғы болады. Кейін жеміс денелерде жамылғы қалдығы сабақты ғана орап тұрады. Осы қатарда фитопатогенді агарикалық жəне паксилды тұқымдастары бар. Агарикалық тұқымдасы – Agaricaceae. Бұлардың арасында ағаш шірігін қоздыратын саңырауқұлақтар бар. Опенок (қозықұйрық) – Armillariella туысының A. mellea (Wahl. ex Fr.) Karst. түрі ағаш тамырында өмір сүріп, оны шірітеді. Lentinus lepideus Fr. саңырауқұлағы шпалды шірітеді. Pholiota жəне Pleurotus туысына жататын саңырауқұлақтар жалпақ жапырақты ағаштардың залалдаған бөлігін шірітеді. Бірақ осы тұқымдасқа жататын көптеген саңырауқұлақ түрлері орман өмірінде өте маңызды рөл атқарады. Оның бірі микориза түзуші му- хоморлар – Amanita, сыроежкалар – Russula жəне басқалары. Бұл тұқымдас саңырауқұлақтарының көптеген түрлерін тамақ ретінде пайдалануға болады. Паксил тұқымдасы – Paxillaceae. Бұл туысқа өте қауіпті саңы- рауқұлақ жатады. Мысалы, Р. panuoides Fr. түрі шахты мен құры- лыстардағы ағаштарды шірітеді. Болата тұқымдасы – Boletaceae. Бұл саңырауқұлақтар мико- риза түзушілер. Олардың ішінде аса маңыздылары тағамдық қозы- құйрықтар – (Boletus edulis), (Leccinum scabrum) жəне т.б. саңы- рауқұлақтар. жүктеу/скачать 5,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|