Оқулық. Алматы, 518 бет



Pdf көрінісі
бет149/431
Дата12.03.2023
өлшемі26,67 Mb.
#172013
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   431
Байланысты:
Індеттану кітап

9.11. Сіреспе
Сіреспе 
(Tetanus,
столбняк) - жіті өтетін рефлекстік қозуы .артып, бұл- 
шық еі герінің сіресіп, гартьшуымен ерекшелеңетің жүқпалы ауру.
Тарихи деректер.
. Жануарлардың бүл ауруы б.д.д. 3 м ы ң. жыл бұрын 
белгілі. Гиппократ (б.д.д. 4 ғ.) адамның сіреспесіи сипаттап, оның негізгі кли- 
никалық белгісі - бұлшық еттердің катаюына қөңіл аударды. Н.Д. Монастыр- 
ский (1883) аурудың қоздырушысын ашты. Николайер (1884) оны жан-жақты 
сипаттап, ұсақ жануарларға тәжірибе жүзіңде жұктырады, Фебер (1890) 
токсинін ашты. Беринг пен Кнорр (1896) токсинге қарсы сарысуды, ал Рамон 
(1923) анатоксинді алды.
Қоздырушысы 
-
Clostridium tetani
- жіңішке, ұзынша таяқша, жылжы- 
малы, қауашық түзбейді, түбегейлі ауасыбағасыз микроб. Өсіндіде ,2-3 тәулік 
өткен соң микроб клеткасының бір жақ шетіне таман орналасқан, домалақ, 
диаметрі микробтың өзінен гөрі жуан, спора түзеді. сондықтан оның жалпы 
пішіні барабан таяқшасына ұқсас болады. Қанды агарда, Китт-Тароцци сорпа- 
сында өседі. Микробтың жіпшесінде ыстыққа сезімтал Н-антигёні жэне Де- 
несінде ыстыққа төзімді Ю-антигені бар. Н-антигендері бойынша вариант- 
тарға, ал О-антигендері бойынша топтарға бөлінеді. 1-ші жэне 2-ші серо- 
варианттары кең тараған. Қоздырушы жэне де тетаноспазмин, тетанолизин 
деп аталатын екі қүрама бөліктен түратын, өте күшті экзотоксин бөледі. 
Тетаноспазмин жүйке торшаларын зақымдап, бүлшық еттерді қарыстырады. 
Тетанолизин эритроциггерді ерітеді. Бүл токсиндер антигендік ерекшеліктері 
бойынша 15 фракциядан тұрады. Олардың эрқайсысы барлық штаммдарында 
тақылеттес, бірақ, эр түрлі ара қатынаста кездеседі.
Төзімділігі
жағынан микробтың вегетативтік түрінің оншама ерекшелік- 
тері жоқ. Сыртқы ортада сақталып, ауру қоздыруға тікелей сеібепкер болатын 
споралық түрі. Оның төзімділігі айрықша жоғары болып келеді, кептірілгек 
материалдарда 10 жылға дейін, ауызы дэнекерленген пробиркада бөлме тем- 
пературасында қараңғылықта 30 жылға дейін сақталады. 100°С қыздыру тек
1-3 сағатта, 10% хлорлы эк жэне йод тұнбасы 10 мин., 5% формалин теіс 24 
сағ. өткенде өлтіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   145   146   147   148   149   150   151   152   ...   431




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет