Оқулық. Алматы, 518 бет



Pdf көрінісі
бет181/431
Дата12.03.2023
өлшемі26,67 Mb.
#172013
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   431
Байланысты:
Індеттану кітап

Індеттік ерекшеліктері. 
Паратуберкулезбен негізінен сиыр, қой, түйе, 
сирегірек басқа күйіс қайыратын жануарлар: ешкі, қодас, бүғы ауырады. Кей- 
бір жағдайда бірен-саран зоопаркте ұсталатын жабайы күйіс қайыратын 
жануарлар ауырады.
Көбінесе солма аздаған індеттік түтану ретінде оқтын-оқтын байқалып 
.түрады. 4 айға дейінгі бүзау жэне 2-3 жасқа дейінгі түйеге ауру тез жүғады. 
Сөйтсе де жасырын кезеңі өте үзақ болғандықтан негізінен аналық малда 1-2 
рет төлдегеннен кейін ғана білінеді. Малдың нашар күтімі, біржақты сүрлем, 
сірне, болжыр сияқты қышқыл азықтармен қоректендіру, минералды заттар- 
дың жетімсіздігі, глист инвазиялары, суыққа немесе ыстыққа шалдығу ауру- 
дың таралуына ықпал етеді. Сонымен қатар, басқа! жақтак әкелінген жерсін- 
беген жануарларға үйреншікті емес жайсыз жағдайда солма тез жүғады.
Паратуберкулез жылдың кез келген маусымында байқалады. Қышқыл, 
балшықты, сортаң топырақты өлкелерде, жсмшөпте фосфор жэне кальций 
түздары жетімсіз болғанда, жиі кездеседі.
Инфекция қоздырушысының бастауы - ауру жэне микроб алып жүретін 
жануарлар. Олар қоздырушыны нэжіспен, шаранамен, несеппен, тіпті сүтпең 
де бөліп шығарады. Қоздырушыны таратушы факторларға ластанған су, мал- 
ды күту жабдықтары жатады. Ауру жайылым арқылы да жүғады. Жас төлге 
сүтпен немесе уызбен де беріледі. Төлдің тіпті тумай түрып енесінен.солма- 
ның микробын жүқтыруы да мүмкін.
Дерттенуі. 
Алиментарлық жолмен енгеңде паратубервсулездің қоздыру- 
шысы аш ішектің зақымданған эпителийінен өтіп, ретикулярлык клеткалар 
арқылы фагацитозға ұшырайды. Түтылған микобактериялар қүрамындағы 
стеарин қышқылдары мен балауыз тақылеттес заттардын арқасында қоры- 
тылмайды да, босап шыққан микробтар қайтадан фагоциттермен түтылады. 
Бастапқыда ішектің түгінде, кейіннен тереңгі қабатында жэне шажырқай сөл
253


түйіндерінде микобактериялар мен зақымданған, макрофагтар шоғырланады. 
Осыдан барып ішектің эпителийі мен сөл түйіндері атрофияға жэне ұлғайып 
қабынуға ұшырайды. Ішектің ферменттік, секреттік жэне copy кызметі, мине- 
ралдық жэне су алмасу бұзылады. Бұнын бэрі организмнің интоксикациясы 
мен арықтауына экеліп соғады.
Жас төлде паратуберкулез таяқшалары қанға өтіп, кейіннен эр түрлі 
үлпершекті ағзаларға барып тұрақтайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   431




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет