Оқулық. Алматы, 518 бет
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
- Бұл бет үшін навигация:
- Қоздырушысы
- Індеттік ерекшеліктері.
| Тарихи деректер.
1889 ж Англияда алғаш рет Клейн бүл аурудың жап- пай байқалуын сипаттап, «құс сальмонелезі» деп атады. ¥ зақ уақыт бойы ере- сек тауықта «сүзек» (тиф), ал балапанда «ақ тышқақ» деп аталды. Кейінірек пуллороз бен тиф бір қоздырушы тудыратын ауру екені дәлелденді. Қоздырушысы - Salmonella pullorum gallinarum сальмонеллалар тобы- на жатады. Бүл топтағы басқа микробтардан айырмашылығы жіпшелері жоқ, қозғалмайды. Спора мен қауашақ түзбейді, грамтеріс, қарапайым қоректік ор- тада жақсы өседі. Сыртқы ортада төзімділігі жоғары, кұрғатылған жағдайда өсіні жылдар бойы сақталады: Топырақта 14 ай, қүстың сыңғырағында 3 айға дейш тірші- лігін жоймайды. ; Дезинфекция үшін 15-20% кальцийленген сода, 5-6% нафтиназол, 3-5% сілті, 1 % формальдегид, 20% хлорлы эк ерітінділері жақсы нэтиже береді. Індеттік ерекшеліктері. Пуллорозға қүстардың көптеген түрлері бейім, бірақ, көбінесе тауық пен күрке тауық ауырады. Бәрінен де ет тұқымды та- уықтардың балапандары ауруға жиі шалдығады. Олардың ауруға шалдығу көрсеткіші 80% дейін жетеді. Пуллороздың жіті қаулауы 5-7 күн аралығындағы балапандарда жиі бай- қалып, ауруға шалдығу 14 күнге дейін жалғасады. Кейіннен аурудың таралуы бәсеңдеп, 20-45 күн аралығындағы балапандарда тек спорадия ретінде кез- десіп, созылмалы түрге ауысады. Инфекция қоздырушысының бастауы - ауырған балапандар жэне микроб алып жүретін ересек тауықтар. Сальмонеллалар сыртқы ортаға нэжіспен жэне жүмыртқамен бөлінеді. Зарарланған жүмыртқаның 40-60% -ынан балапан шығады да, қалғанындағы ұрық өліп қалады. Сонымен балапандарда пул- лороз жүмыртқа арқылы берілетін конгенитальды (трансовориальды) жэне туғаннан соң жүғатын постнатальды болып бөлінеді. Пуллороздың кең таралуына қүс пен оның балапанын дүрыс азықтан- дырмау, гиповитаминоз, суыққа шалдығу, ұзақ уақыт тасымалдау жағдай ту- дырады. Дерттенуі. Ауру қоздырушысы ас қорыту немесе тыныс алу мүшелеріне енгеннен соң қанға өтіп, бауырда, көк бауырда, бүйректе, жыныс мүшелерін- 442 де іркіліп, кабыну процестерін тудырады. Кей жағдайда сальмонеллалар тек ішек-қарында ғана қөбейіп, қанға аз_ мөлщерде өтеді. Тыныс мүщелеріне түскен қозырушы микроб септицемия тудырады. Инкубациядағы жұмыртқаға түскен микроб токсйндері эмбрионның өлуіне себеп, болады. жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|