37
Мысалы,
1-суретте
Windows 10 опе-
рациялық жүйесі жұмыс үстелінің ин-
терфейсі берілген.
Суреттен көріп тұрғандай, компью-
тердегі барлық негізгі программа жұмыс
үстелінен-ақ сілтемелер мен пиктограм-
малар арқылы қолжетімді болып тұр.
Қазіргі кезде пайдаланушы интерфей-
сін ұйымдастырудың екі түрлі тәсілі
бар. Біріншісі
ерте кезде қалыптасқан,
пайдаланушыға жеке командалар тү-
рінде жүктелетін, командалық тілді беретін тәсілден тұрады. Бұл
тәсіл
командалық жолдар интерфейсі
(ағыл.
Command line interface
(
CLI
)) – командалық жолдар интерфейсі. Мысал ретіне MS-DOS
жүйесінің командалық интерфейсін алуға болады. Компьютердің
С
дискісіне ауысып, C:\dir командалар жолын орындағанда, С дис-
кісінде орналасқан барлық бума мен
файлдың тізімі шығарылады
(2-сурет).
1-сурет.
Windows 10
операциялық жүйесі
2-сурет.
MS-DOS жүйесінің командалық интерфейсі
Бүгінгі таңда Command Line Interface командалық жолдар интер-
фейсі өте аз қолданылады. Бұл интерфейске балама ретінде GUI-
пайдаланушының графикалық интерфейсі көп тараған.
GUI ком-
пьютерде пайдаланушыға тінтуірдің немесе басқа да енгізу құрылғы-
сының көмегімен экрандағы икон (
icons
) түріндегі кескіндермен
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
38
жұмыс істеуге мүмкіндік береді. GUI пайдаланушыға дисплейде
графикалық сурет түрінде көрсетілген элементтердің (мәзір, пикто-
граммалар, тізімдер т.б.) алуан түрлілігін қамтамасыз етеді.
Өткен ғасырдың 60-жылдарында
Даг Энгельбартом Стэнфорд
зертханасында GUI (пайдаланушының графикалық интерфейсі –
ПГИ) интерфейсін ойлап тапты. 70-жылдары ғалымдардың шеші-
мімен XEROX PARK зертханасында да ПГИ концепциясы қабыл-
данды. 1973 жылы XEROX PARK
зертханасында бірқатар жас
ғалымдар зерттеу жұмыстарына жұмылдырылды. Бұл жұмыстың
нәтижесінде WIMP (Windows, Icons, Menus, Point-Click) графикалық
интерфейс концепциясы жарық көрді.
Интерфейстің нақ осындай түрі 1984
жылы Macintosh фирмасы-
ның компьютерлерімен бірге қолданылды. Кейіннен бұл әдіс дербес
компьютерлерге арналған Windows-қа көшірілді. Cодан бері Windows
үздіксіз сұранысқа ие.
Заманауи операциялық жүйелерді (ОЖ)
дайындаушылар әдет-
те екі тәсілді де қажетті құралдармен қамтамасыз етеді. Олардың
артықшылықтарын салыстырайық.
Командалық жолдың интерфейсіне қарағанда пайдаланушы-
ның графикалық интерфейсі (GUI) экрандағы барлық объектіге
кіруге мүмкіндік береді. GUI-де командалар метафора (грек тілінде
metaphora
– ауыстыру) негізінде қолданылған пиктограммалық
объектілер түрінде орналасады. Бұл объектілер осы команданы
қолданудың ерекшеліктерін көрсетіп тұрады. Мысалы, мәтіндік
редактордағы ең танымал үш ко-
мандалық объектінің бірінің қызме-
тін алайық
(3-сурет).
Осылардың ара-
сында
ерекшеленген мәтінді қиып
алу үшін,
Достарыңызбен бөлісу: