Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
жүктеу/скачать 34,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Бишаева Дене шынықтыру
|
(грек. hypo — асты, төмен және латын. oxygeium— оттегі) — жасушалардың оттегі жетіспеушілігінен туатын ұлпалардың декструктивтік өзгерістеріне әкелетін патологиялық процесс. Оттегінің ұлпаларға тасымалдануының бұзылуында және тыныс алу жүйесінің клеткаларының оттегін шығаруы бұзылуында пайда болады.Ұйқы кезіндегі функциональды салмақ интенсивті жұмыс істеп тұрған ағзалардың орташа гипоксия дамуы мүмкін. Бұл гипоксия организмнің қалыпты физиологиялық беімделу реакциясын қалыптастырып, оның дамуын жоғарылатады. Гипотониялық реакция (грек. hypo — асты, төмен және латын.tOnos— қысым) — артерия қан қысымы қалыптан төмен болған жағдайда қан айналымы баяулап, ағзаларға және олардың әрбір жасушасына жеткізіліп тұратын заттар қажетті мөлшерден аз болады да ағзадағы зат алмасу бұзылады. Артерия қан қысымы негізінен екі көрсеткішпен белгіленеді. Біріншісі – жүрек жиырылып қызыл қанды серпіп тастаған сәттегі қысымның деңгейі, оны систола қысымы дейді. Екіншісі – жүрек босаңсыған сәттегі қысым деңгейін диастола қысымы дейді. Гипотония (грек. hypo — асты, төмен және латын.tоnos— қысым) — артерия қан қысымы қалыптан төмен болған жағдайы. Гомеостаз (грек. homoios— біркелкі, ұқсас stasis— тепе- теңдік) —жүйенің қызмет ететін сыртқы ортасының өзгеруіне қатысты тұрақты қалыпта ұстау немесе реттеу үрдісі. Бұл термин әлеуметтік жүйелерге қатысты қолданылады. Әлеуметтік жүйелер өзін-өзі қолдайтындығы немесе өзін тепе- теңдікте ұстайтындығы туралы қағида даулы болып табылады. Тепе-теңдігін бұзуға тырысатын ішкі және сыртқы факторларға қарсы күрес жолымен сақталатын, қандай да бір жүйенің қимылды тепе-теңдікті қалпы. Гониометр (грек. gon i a — бұрыш и metron — мера) — бұрыштарды өлшейтін құрылғы. Дерматит (грек. derma — тері) — қоршаған ортаның әсерінен туындайтын терінің қабынуы. Дерматит ауруын тудыратын негізгі (қышқылдың көптігі, жоғары немесе төменгі дене температурасы) және аллергиялық сезімталдықтан пайда болатын түрлері болады. Диастола (грек. diastole— кеңею) — жүрекше мен қарынша бұлшық еттерінің босаңсуынан жүрек қуысының кеңеюі. Диастола қысымы (грек. diastole— кеңею) — жүрек босаңсыған сәттегі қысым деңгейі. Сау адамдардың диастола қысымы 60-80 мм сынап бағанасына тең. МЕДИЦИНА - ЛЫҚ ЖӘНЕ СПОРТТЫҚ ТЕРМИНДЕР СӨЗДІГІ 299 Динамометрия (грек. dynamis— күш және metron— өлшем) — бұлшық еттің, не оның бір тобының өршуінен туындайтын күшті динамометр көмегімен өлшеу. Бүгілген саусақ бұлшық еттерінің күшін өлшейтін және тегіс тері бұлшық еттерін өлшейтін динамометр түрлері болады. Динамометриялық көрсеткіштер дене салмағына байланысты әртүрлі болып келеді. Динамометрия адамның физиологиялық даму деңгейін анықтау үшін спорт және медицина саласында ескеріледі. Өт жолдары дискинезиясы (грек. dys— бұзылу және kine- sis— қимыл) — өт жолдарының жиырылу қызметінің нервтік, гуморальдік реттелу бұзылыстарынан дамиды. Дамуына әкелетін басты себептер: ваго немесе симпатикотония; катехоламиндер, ацетилхолин, холецистокинин, мелатонин және басқа гастроинтестициальдік гормондардың арасындағы дисбаланс. Дистониялық әсерленіс — систолалық қысым жүктемеден соң өте қатты көтеріледі, кейде 225 мм с.б. және одан да жоғары, ал диастолалық қысым польге дейін төмендейді - «шексіз» дыбыс феномені. Бұл әсерленіс көбіне нейроциркуляторлы дистониямсы кездесетін .жасөспірімдерде байқалады. Қозғалыс дифференцировкасы — ең аз қателіктермен орындалатын кеңістіктегі қимыл (кеңістік дифференцировкасы), уақыт ағымындағы (уақыттық дифференцировка) және бұлшық ет күшімен орындалатын қимыл. Доминанта жүктеу/скачать 34,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|