Оқулық I том Ш. С. Калиева, Н. А. Симохина, Т. К. Сагадатова клиникалық фармакология жəне ұтымды
жүктеу/скачать 14,98 Mb. Pdf көрінісі
|
Клиникалык фармакология жане утымды фармакотерапия Калиева 2014-01-01
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәрілік затттардың ішімдікпен және темекімен өзара әрекеттесуі
| Физиологиялық өзара әрекеттесу
Дәрілік препараттар сол немесе басқа физиологиялық жүйені түзетін түрлі мүшелер мен тіндерге тәуелсіз әсер етеді. Бұған жүрек ликозидтері мен диуретиктерді жүрек жеткіліксіздігі кезінде немесе жүктілікке қарсы заттар ретінде эстроген және прогестеронды қабылдау мысал бола алады. Осындай препараттардың өзара әрекеттесуі физиологиялық деп аталады. Әр түрлі мүшелер мен тіндерге әсер ететін, бірақ терапиялық тиімділікті жоғарылату немесе жағымсыз реакциялардың алдын алу мақсатында бірге қолданатын дәрілік заттардың өзара әрекеттесуін жеке ескерте кеткен жөн. Мысалы – миокард инфаркты нде анальгетиктерді, транквилизаторларды және аритмияға қарсы заттарды қолдану, антибиотиктермен ұзақ уақыт емделгенде саңырауқұлаққа қарсы заттарды тағайындау. Дәрілік затттардың ішімдікпен және темекімен өзара әрекеттесуі Этил спирті бір рет немесе ұзақ қолданғанда ерекшелінетін бірқатар дәрілік заттардың метаболизм үрдісіне айқын әсер ете 43 алады. Бірінші жағдайда ол бауыр ферменттерінің белсенділігін тежейді және барбитураттар, бензодиазипиндер, фенотиазидтер, амитриптилин, ішке қабылданатын қант төмендеткіш заттар және тікелей емес антикоагулянттар сияқты заттардың биотрансформациясын баяулатады. Осыған байланысты олардың тиімділігі жоғарылайды. Сонымен қатар, көрсетілген препараттардың өздері де этил спиртінің ағзаға әсерін күшейтеді. Этил спиртін ұзақ қолданғанда (созылмалы маскүнемдік), керісінше, дәрілердің метаболизміне қатысатын ферменттердің белсенділігінің жоғарылауымен жүреді. Осы жағдайда көптеген ДЗ (барбитураттар, бензодиазепиндер, парацетомол) ФТ тиімділігі төмендейді. ДЗ (метронидазол, фурозалидон, хлорамфеникол және т.б.) этанолмен бірге қолданғанда биотрансфорамацияның тежелуі нәтижесінде антабусты әсер байқалады. Ағзада ацетальдегид (этанол тотықсыздану өнімінің бірі) шамадан тыс мөлшерде жиналып, интоксикация пайда болады. Бауырдың ішімдікпен зақымдануы кезінде көптеген дәрілік заттардың метаболизмі бұзылатынын білу керек. Бұд жағдайда препараттардың жартылай шығарылу кезеңі жоғарылап, олардың материалдық кумуляциясына және улануына алып келуі мүмкін. Темекі шегу де осылай ФТ әсер етеді. Темекі буының бөлшектері (никотин, 3,4-бензиперен және олардың туындылары ) кейбір дәрілік заттардың айқын дәрежеде биотранформациясын өзгертеді. Мысалы, темекі шегу пропранолол, теофиллин, хлорпромазин және диазепамның метаболизм жылдамдығын жоғарылататыны белгілі. жүктеу/скачать 14,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|