Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев Алматы
Жоғарғы жақсүйектің маңдайлық өсіндісі
жүктеу/скачать 0,53 Mb.
|
Î?óëû? Æàëïû ðåäàêöèÿñûí áàñ?àð?àí ïðîôåññîð Ò. Ì. Äîñàåâ Àëìàòû
- Бұл бет үшін навигация:
- Көзжасы сүйегі
- Бассүйектің онтогенезі
- Мисауыт сүйектерінің дамуы
| Жоғарғы жақсүйектің маңдайлық өсіндісі, processus frontalis maxillae, мұрын қуысының бүйір, ал көзұяның медиалды қабырғаларын түзуге, таңдайлық өсінді, processus palatinus, сүйектік (қатты) таңдаймен және мұрын қуысының төменгі қабырғасын құруға; ұяшықтық өсіндінің, processus alveоlaris ұяшықтарында тіс түбірлері орналасқан; беттік өсіндісі, processus zygomaticus бет сүйегімен қосылады.
Таңдай сүйек, os palatinum горизонтальдық және перпендикулярлық табақшалардан, lamina horizontalis et lamina perpendicularis құралған. Горизонтальдық табақша сүйекті таңдайдың бір бөлігі мен мұрын қуысының төменгі (түбі) қабырғасын құруға қатынасады. Перпендикулярлық табақша мұрын қуысының бүйір қабырғасының құрамына кіреді де, қанат- таңдайлық шұңқырының медиалды қабырғасын түзеді. Перпендикулярлық табақшадан қанат-таңдайлық тілікпен бөлінген көзұялық және сынатәрізді өсінділер processus orbitalis et processus sphenoidalis шығады, ал пирамидалық өсінді, processus pyramidalis сынатәрізді сүйектің қанаттәрізді тілігіне ене орналасқан. Көзжасы сүйегі, os lacrimale көзұяның медиалды, ал мұрын қуысының бүйір қабырғаларының құрамына кіреді. Төменгі мұрын кеуілжірі, concha nasalis inferior, мұрын қуысының бүйір қабырғасындағы жоғарғы жақсүйектің кеуілжірлік қырымен, crista conchalis, таңдай сүйектің перпендикулярлық табақшасына бекіп, төменгі мұрын жолын шектейді. Оның үш өсіндісін айырады: көзжасы өсіндісі, processus lacrimalis; жоғарғы жақсүйектік өсінді, processus maxillaris; торлы өсінді processus ethmoidalis. Бет сүйек, os zygomaticum, маңдай, самай және жақсүйектердің беттік өсінділерімен байланысқан. Самай сүйектің беттік өсіндісімен қосылып бет доғасын, arcus zygomaticus түзеді. Бассүйектің беттік бөлігінің кейбір сүйектерінің басты бөліктері № 6 кестеде келтірілген. кесте. Бассүйектің беттік бөлігінің кейбір сүйектерінің басты бөліктері
Бассүйектің онтогенезі Бастың бет пен мисауыт сүйектері әр түрлі ұрықтық негізден дамиды. Бассүйектің мисауыт бөлігінің негізі мен төбесінің даму көздері әр түрлі. Мисауыт сүйектерінің дамуы Мисауыт сүйектері хорданың краниальды ұшын қорғай орналасқан бас сомиттерінің склеротомдарынан ми дамуымен бір уақытта қалыптасады. Эмбриогенездің 1-айында жарғақты бассүйек дамиды. Ол құты (футляр) тәрізді миды қамтыған мезенхималық тегі бар таза дәнекер тіннен тұрады. Осы түзілістерден мисауыт сүйектері дамиды; маңдай, шеке сүйектер, самай сүйектің қабыршақтық және дабыл бөліктері, шүйде сүйектің қабыршағының жоғарғы бөлігі дәнекер тіннен дамып шығады. Эмбриогенездің 2-ай шамасында шеміршектік негіз пайда болады. Осы кезде хорданың бастық шетінен парахордальдық, ал олардың алдынан прехордальдық табақшалар түзіледі. 2-айдың соңына таман шеміршектік табақшалар мен шеміршектік қалталар бір- бірімен жақындасып, бассүйектің шеміршектік негізін құрады. Осы кезеңде бассүйектің шеміршектік негізінде ми нервтері өтетін тесіктер мен өзектер қалыптасады. Шеміршектік қапшықтардың табақшалармен бірігуінің нәтижесінде шеміршектік аймақтар пайда болады. Олар: көзұялық, лабиринттік және шүйделік. Торлы аймақ, прехордальдық табақшалардың алдыңғы шеттерінің мұрын қапшықтарымен бірігуінен түзілген. Келесі кезеңдерде басқа бет сүйектерінен энхондральдық дамуымен ерекшелінетін торлы сүйекпен төменгі мұрын кеуілжірі қалыптасады. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|