Антикалык
тарихтың
жоғарғы
үлгілері
Қайта
өркендеу
гуманистері тарапынан жаңғыртылды, бэрімізге мектеп оқулыктарынан
белгілі дүниежүзілік тарихтың антик, ортағасырлық және жаңа
замандык кезендері бөліп көрсетілді. Егер көне гректер тарихты тоғыз
Музалардың бірі - Клионың камкорлығында болады десе, гуманистерде
тарих әдебиеттің бір түрі ретінде есептеледі. XV ғасырда итальяндык
Леонардо де Винчи тарихты оку әдемі мәнер мен жоғары сүйсінуді
калыптастырады деді. Алайда бұл дәуірдің өзінде тарих нәсілшілдік
тұгырдан жэне діни-мифологиялык
сана ыкпалынан шыға алмады.
Мысалы, «кара нәсілді адамдар» өз экесін балағаттаған Хамның
ұрпактары деген көзкарас сол кездегі озык ел Италияда да кең тарады.
Батыста да, Шығыста да тарих тек кайталанбалы шеңбермен жүреді
деген дэстүрлі мэдени көзкарас үстемдік етіп келді.
Жаңа заманда тарих философиясы бүрынғыға Караганда мүлдем
баска әдістемелік негіздерге сүйене бастады. Біріншіден, Ф. Бэконның
индуктивтік таным әдістемесі тарихи деректі алдыңғы катарға шығарды.
Мифологиялык санадан өзгеше тарихи сана тек болған, не болуы
мүмкін, нактылы хроникалық түрғыдан тіркелген оқиғалар мен
кұбылыстарды баяндай бастады.
Осыдан азаматтык тарих пен
генеологиялык шежірелердің басты айырмашьшығы калыптасты.
Әдетте ортағасырларды біз "караңғы" жэне ондағьі соғыстармен,
крест жорыктарымен, Еуропа мен Азия кеңістігінде мемлекеттердің
пайда болуымен сипатталатын "ауыр" ғасырлар деп кабылдаймыз.
Алайда, осыларды ескере отьірып, ортағасырларда философиялык,
гуманитарлык білімдердің дамығандығын ұмытпауымыз кажет (мысалы,
философия мен риторика үшін үлкен маңызы бар дәлелдеуші катаң
Достарыңызбен бөлісу: |
