мен
тауардың
кейбір
түрлерінің
нарыкка
тартылуы
оларды
экономикалык
түрғыда актағанымен,
адамдарда жаман
эдеттер
туғызады, коғамның адамгершілік денсаулығына зиян келтіреді. Мүны
Б. Мандевиль аңғарып, өінің «Аралар туралы аңызында» былай дейді:
«Жеке адамдардың жаман кылықтары - қоғам үшін ізгілік».
Пайдалылык қағидасы жоғары моральға қайшы келгенімен, ол
қоғамдык катынастарға ене отырып, ол үшін жағдай туғызады,
коғамның үйлесімді дамуның, ондағы адамдардың күш, кабілеті
апшлуыгың маңызды факторына айналады. Қайырымдылык пен
пайдалылыктың аракатынасын карастыру элеуметтік жэне моральдык
эділеттілік мэселесін туындатады
11.5. Әділетгілік
Қайырымдылыктың нактьшанған формасының бірі эділеттілік
болып табылады. Ол ізгіліктер арасында негізгі орынды алады, өйткені,
адамдар арасында ізгіліктер мен зүлымдылықтар бөлінісін сипаттайды
және бағалайды. эділеттілік адам өмір сүруінің тәсілдері мен
шарттарының бағасы ретінде адамдар өмірі мәнімен тығыз байланысты.
«Эділеттілік, - деп жазады Д. Роулс, - ғылым жүйесінде ең басты ізгілік
ретінде акиқат саналатынын сияқты, коғамдык институттардың ең басты
ізгілігі болып табылады» [16, 54 б.]. Қоғам өз мүшелеріне игілік беріа
қана қоймай, ол эділеттілік кағидасымен тиімді реттелгенде ғана жаксы
ұйымдасады. Қалған теорияның ертелі-кеш теріске ншғатыны сияқты,
эділетсіз коғамдык катынастар да жойылуы немесе түзетідуі тиіс.
234
Әділеттіліктің кепілдікке берген кұкықтары саяси сауда объектісі бола
алмайды.
Әділеттілік ұғымы, сонымен қатар, салыстырмалы, накты тарихи
Достарыңызбен бөлісу: |
