Фрейд бүл идеясын өрбіте келіп, “тобырлар” мен “көсемдер” туралы саяси-әлеуметтік концепциясын ұсынды. “тобырлардың” тарихи дамуға тигізер жөнді әсері жок. Керісінше, “көсемдер” тобырлардың ең төменгі инстинктеріне эсер ете отырып, олардың сокыр инстинктке негізделген іс-эрекетгерін өздеріне кажетті бағытка бұрып, тарихты ілгері дамытады. Фрейдтің бұл ілімі соңғы кездегі көптеген саясатшылардын басшылыкка алған теориясына айналды. XIX ғасырдың аяғы, XX ғасырдың бас кезінде қалыптасып, әрі Карай өміршеңцік көрсеткен философиялык агымдардың бірі, Шопенгауэр мен Ницшенің ілімдерінің негізінде пайда болған “Өмір философиясың болды. Негізгі өкілдері: Бергсон, Зиммель, Дильтей, т.б. “Өмір философиясы” өмірді өзінен түсінуге тырысып, бұл жолда ақыл- оқдың ешкандай пайдасы жок, себебі ол тек материалдық денелерді ғана түсінеді де, бізге өмір туарлы дұрыс мағлұмат бермейді. Себебі, ақыл-ой (интеллект) денелерді зертгегенде оларды тұгас күйінде карамай, бөлшектеп алады да, кейін олар туралы алған мәліметтерін өз ойларымен кайта біріктіріп олардың “заңцылыктарын” ашады. Мұндай деректер шын мэнінде ақикатқа жатпайды. Жалпы денелерді зерттегенде, оларды тұтастык күйінде карастыру керек, себебі шын “өмірді” басқаша танып-білу мүмкін емес. “өмірді” тұтастык кұрушы күш ретінде (заттардың калыптасуы жэне дамуы) зерттеу тек инстинкт пен интуицияның ісі. Қазіргі кезде “өмір философиясы” экзистенциализмге (өмір сүру философиясына) жол беріп, тек тарихи-философиялык кана маңызы бар күбылысқа айналды. 89
