жеткен. Мысалы, ѳзін мінгізіп ала келе жаткан автомобильдің артынан қуған итке "кет" деп, ым жасаған. Келесі бір шимпанзе өзінің қожайынының машинаға мініп, кеткелі жатканын терезеден көріп, "мен жылайды" деп ымдаған. Мұның бэрі терең ойланып кұрастырылған эксперименттердің көмегімен осы уакытка дейін бізге жасырын болып келген жануарлардың ойлау эрекеті психикалык ерекшеліктерін жэне сонымен катар адам мен оның ойлауының даму зандарын терең ұғынуға септігін тигізеді. Қазіргі гьшымның ерекшелігіндегі сипаттың бірі оның математикаландыруы болып табьшады. Алайда математиканы ғыльши зерттеулерде қолдану XX ғасырда ғана пайда болған жаңа кұбылыс деген ой туындамауы керек. К.Маркс өткен ғасырдың өзінде-ак ғылымның жетіліп толысуы математиканы колданған кезде ғана жүзеге асады деген ойды айткан болатын. Математиканы практикалық жэне ғылыми міндеттерді шешуге пайдалану өте ерте кезден-ак белгілі. Ертедегі Вавилонның абыздары оны жер кесінділерінің ауданын, 187
қаржылык есептерді жэне т.б. есептеу үшін колданған. Қарапайым арифметикалык және геометриялык білімдерді пайдаланбай мысырлык пирамидалар сиякты алып кұрылыстарды саду мүмкін емес еді. Ежелгі гректер күрделі механикалык жэне геометриялык есептерді математиканың көмегімен шешті. Птоломей жэне Коперник өздерінің астрономиялык жүйелерінде математикалык есептеулер мен геометриялык кұрылыстарға жакын методтарды колданды. Айнымалы шамаларды белгілеу үшін жаңа символдар мен аналитикалык