Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ



Pdf көрінісі
бет30/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

Активті тасымалдану 
- концентрация градиентіне қарсы 
заттардың тасымалдануы ( зарядсыз бөліктер) немесе энергия (АТФ) 
жұмсауды 
қажет 
ететін 
(зарядталған 
бөліктер 
үшін) 
электрохимиялық градиент. Активті тасымалданудың екі түрі бар: 
1.Біріншілік активті тасымалдану
АТФ энергиясын 
пайдалану арқылы немесе тотығу-тотықсыздану потенциялы 
тасымалдаушы АТФ-азаның көмегімен жүзеге асады. Адам 
клеткаларындағы плазматикалық мембранада кеңінен тараған 
Na
+
,K+,-АТФ-аза, Са
2+
-АТФ-аза, Н
+
-АТФ-азасы. [2]. 
2.Екіншілік активті тасымалдану
біріншілік активті 
тасымалдану жүйесінің жұмысы есебінен мембранада түзілген 
иондар градиентін қолданады (ішек клеткаларының глюкозаны 
соруы және біріншілік зәрден глюкозаның реабсорбциялануы, 


29 
сонымен қатар, концентрация градиенті бойынша Nа
+
ионы 
аминқышқылдарын реабсорбциялануы жатады). 
Мембрана арқылы макромолекулалардың тасымалдануы. 
Тасымалдаушы белоктар клетка мембраналары арқылы кіші көлемді 
полярлы 
молекулаларды 
тасымалдай 
алады, 
бірақ 
олар 
макромолекулаларды мысалы: белоктар, нуклеин қышқылдары, 
полисахаридтер немесе олардың жеке бөліктерін тасымалдай 
алмайды. Клетканың мұндай заттарды сіңіруі немесе бөліп шығару 
механизмдері, иондарды және полярлы қосылыстарды тасымалдау 
механизмдерінен өзгеше болады. [13].
 
Эндоцитоз 
- клеткаға плазматикалық мембрана арқылы 
заттардың тасымалдануы. Эндоцитоз жолымен клетка вирус, 
бактерия немесе клетка фрагменттері сияқты бөлшектерді сіңіреді. 
Пиноцитоз 
- сұйықтықта еріген заттар кіші көпіршіктердің 
көмегімен сіңірілуі. 
М
акромолекулалар - қан плазмасы белоктары, 
пептидті гормондар, асқорыту ферменттері клеткада синтезделеді, 
сонан соң клеткааралық кеңістікке немесе қанға шығады. 
Бірақ, мембранадан ірі макромолекула немесе комплекс өте 
алмайды, олардың секрециялануы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет