Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ



Pdf көрінісі
бет62/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

фосфоглюконатты жолды
атауға болады. 
Бұл процесті толық түсіну 1931 жылы Отто Варбург глюкозо-
6-фосфатдегидрогеназа ферментін ашқанда мүмкін болды. Осы 
ферментті қолдану арқылы, глюкоза катаболизмін пентозофосфатты 
жолға қарай ауыстыруға болатындығы анықталды. Глюкоза 
тотығуының пентозфосфатты жолы өзінің аралық өнімі - 
пентозаның 
атымен 
аталды. 
[27]. 
Глюкоза 
тотығуының
пентозофосфатты жолы сондай-ақ гексозомонофосфатты шунт 
немесе фосфоглюконатты жол деп аталады. Бұл жолды 20-шы 
ғасырдың 50-ші жылдары Ф. Дикенсон., Б. Хорекер., Ф. Липман 
және Е. Рэкер атты ғалымдар ашқан. ПФЖ-ың ферменттері 
цитопламада орналасқан. [30]. 
Пентозофосфатты цикл – күрделі анаэробты процесс көптеген 
ферменттердің қатысуымен цитоплазмада жүреді. (2.19). [60]. 


72 
(2.19) 
Глюкозаның пентозофосфатты тотығу жолының сызбасы 
Пентозофосфатты циклда НАДФН
2
молекуласы түзіледі.
НАДФН

– де глюкоза тотығуының бос энергиясы қор ретінде 
жиналады. Бұл НАДФН
2
күшті тотықсыздандырғыш ретінде қажет 
болған жағдайда биосинтез процестері үшін қажетті сутегінің көзі 
болып табылады, НАДФН
2
биосинтез реакцияларында қос 
байланыстарды тотықсыздандыруға энергия қажет болғанда 


73 
жұмсалады. Яғни, НАДФН
2
тотықсыздандыру қабілетіне ие , бұл 
метаболикалық энергияны сақтаудың екінші формасы болып 
табылады. (1-ші маңыздылығы). 
НАДФН

энергияға бай сутегі атомын катаболикалық 
процестерден биосинтез реакцияларына тасымалдайды.
БМҚ, ХСН 
синтезі интенсивті жүретін тіндердің тіршілігін қамтамасыз ету
(мысалы, майлы тіндер, сүт бездері, бүйрек үсті бездерінің 
қыртысты қабаты, бауыр) үшін НАДФН

қажет. 
БМҚ-ның синтезі нашар жүретін тіндерде (мысалы, қаңқа 
бұлшық еті, жүрек) пентозды цикл шамалы жүреді. 
Күшті тотықсыздандырғыш ретінде НАДФН
2
токсиндік 
заттарды, уларды, дарылерді, (гидроксильдеу реакциясы). NH
3
-ті 
усыздандыруға қатысады (тотықсыздандыра аминдену). 
Пентозды циклдың екінші маңыздылығы - пентоздардың 
(рибозалар) түзілуі. Түзілген пентоздар нуклеотидтердің синтезіне 
қатысады. Нуклеотидтер өз кезегінде нуклеин қышқылдарының 
синтезіне жұмсалады және коферменттердің құрамына кіреді. 
Пентозофосфатты цикл

пентозалардың артық мөлшерін 
гексозаның қорына қайтару жолы болып табылады.
ПФЖ өте икемділігімен ерекшеленеді, ол метаболиттердің 
жеткілікті болуы мен коферменттерінің арақатынасы арқылы 
реттеледі. 
ПФЖ – бүйрек, бауыр, бүйректің қыртысты қабатында, 
эритроциттерде, сүт безінде белсендірек жүреді. Аталған тіндердің 
басым көпшілігінде жоғары май қышқылдары және стероидтардың
биосинтезі жүреді. Бұл процестер жүру үшін НАДФН
2
қажет 
болады.
ПФЖ-ды: тотықтырушы және тотықтырмайтын сатысы,-деп 
екіге бөліп қарастырады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет