Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ


Асқазан сөлінің химиялық құрамы



Pdf көрінісі
бет123/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

Асқазан сөлінің химиялық құрамы:
таза асқазан сөлінде 
99,4-99,5

-ы су. Құрғақ қалдығы 0,5-0,6

, оның 0,1

органикалық 
0,4-0,5

бейорганикалық заттар болады. Органикалық қосылыстар 
белоктар және органикалық қышқылдар. Асқазан кілегей қабаты 
торлы клеткаларымен секрецияланатын бос тұз қышқылы асқазан 
сөліне күшті қышқылдық қасиет береді. Асқазан сөлінің ең негізгі 
бейорганикалық компоненті болып тұз қышқылы табылады. Ол 
тыстаушы клеткаларымен бөлінеді. Бұл клеткалардың әрекеті 
нейрогуморальді жолмен реттеледі. Асқазан клеткаларында 
түзілетін және қан плазмасынан түсетін көмір қышқыл газдары мен 
су молекулаларынан карбоангидраза ферментінің әсерінен көмір 
қышқылы синтезделеді. Ол сутегі катионы мен бикарбонат 


170 
анионына диссоциациаланады. Н
+
активті тасымалдану арқылы 
асқазан қуысынан әсерлесетін жерге жетеді. Қан плазмасынан АТФ 
ыдырауы нәтижесінде асқазанға тасымалданған хлор анионымен 
әрекеттесіп, тұз қышқылын түзеді. Сl
-
ионының көзі ас тұзы (NaСl) 
болып табылады. Тұз қышқылы бос және белокпен байланысқан 
түрлерінде кездеседі. [2]. 
Тұз қышқылының маңызы:
1. Пепсиногенді 
активтедіреді, 
пепсиннің 
рН 
оптимумын 
қамтамасыз етеді. 
2. Белоктарды ісіндіріп, молекуладағы пептидтік байланыстарға әсер 
етуге қолайлы жағдай жасайды және белокты денатурациялайды. 
3. Асқазан бездерінің экзокринді секрецияларының гормональді 
қозуына қатысады. 
4. Асқаза мен ішектердің моторлы қызметінің бірден-бір реттеушісі 
болып табылады. 
5. Ас түйіршіктерін стерильдейді, бактериоцидті әсер етеді және 
сфинкторлардың қызметін реттейді; 
6. Асқазанның шыға беріс қатпашаларына рефлекторлы түрде әсер 
етіп, астың жылжуына (эвакуациясына) көмектеседі. 
7. Темірдің сіңірілуіне септігін тигізеді. 
8. Он екі елі ішекке секретиндердің секрециялануын стимульдейді. 
Асқазан сөлінің құрамындағы белоктар, ферменттердің 
(пепсин, гастриксин, ренин және липаза) едәуір бөлігін құрайды. 
Олардың ең негізгісі пепсин болып табылады. [9]. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет