Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ



Pdf көрінісі
бет326/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   322   323   324   325   326   327   328   329   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

 
Талассемия 
- тұқым қуалайтын ауру, б немесе в-тізбегінің
синтезі бұзылуынан пайда болады. 
в-талассемия-
в-тізбек синтезінің төмендеуі нәтижесінде 
дамиды және туылғаннан кейін орын алады. Алайда HbA-дан басқа 
15% HbA
2
және 15-60% HbF кездеседі. Ауру гиперплазия, 
бауырдың зақымдануы және гемотологиялық анемиямен қатар 
жүреді.
б-талассемия
- б-тізбектің синтезі бұзылғанда пайда болады. 
Б-тізбектің түгелдей жоқ болуынан ұрықтың құрсақ ішілік өлімі
орын алады. Себебі, HbF мүлде түзілмейді, ал г
4
тетрамері оттекке
ұқсастығы жоғары және тасымалдау қызметін атқаруға қабілетсіз, ол 
тіндік гипоксияның дамуына әкеледі, бұл жағдайда нәресте 
туылғаннан кейін өлімге ұшырайды. [35]. 
 
11.12. Қан ұю жүйесі. Гемостаз 
 
Қанның атқаратын өмірлік маңызды қызметтерінің бірі
тасымалдау қызметі. Қан айналымы жүйесінің кеңінен 
тармақталған болуының арқасында, организмнің әрбір клеткасы 
тұрақты түрде оттегіні және қажетті қоректік заттарды алып, ал 
алмасудың соңғы өнімдерін беріп отырады. Ми клеткаларына 
небары 30 секунд оттегіге қаныққан қан келмей қалған жағдайда, 
адам санасы бұзылады. Организмнің барлық органдары мен тіндері 
жақсы жұмыс істеуі үшін, оттегімен қаныққан қан әрдайым


425 
артериялар арқылы бірқалыпты периферияға қарай және вена 
арқылы – кері жүрекке қарай жылжуы қажет. Оның жолындағы кез
келген кедергілер, мысалы, атеросклеротикалық бляшкалар, 
тромбылар немесе қан тамырының зақымдануы денсаулыққа және 
өмірге қауіп төндіруі мүмкін. Қанның әрбір клеткаға кедергісіз енуін
қамтамасыз ету арқылы, күрделі гемостаз жүйесі

кедергілердің


қалыптасуына жол бермейді. Ежелгі грек тілінен аударғанда 
гемостаз « қанды тоқтату» деген мағына береді екен. Қан тұйық 
жүйеде қысымның әсерінен айналады. 
Гемостаз жүйесі
– ағзаның қорғаныс жүйелерінің бірі ретінде, 
қан тамырлары арнасында қанды сұйық күйінде ұстап тұрады және
қан тамырлары жарақаттанған жағдайда, сол аймақта тромбтардың 
түзілуін қамтамасыз ету арқылы, қан ағуды тоқтатады, осылайша 
қанның ұю және қанның ұюына қарсы белсенділіктің арсындағы 
балансты сақтайды. [5]. 
Қан тамырының бүтіндігі бұзылса, автоматты түрде, гемостаз 
жұмысқа кіріседі. Жарақаттың үлкен – кішілігі маңызды болмайды, 
тіпті кішкентай сызаттың пайда болуынан, бүкіл қан ұю 
бағдарламасы толығымен іске қосылады. 
Ертеден жарақаттанған аумақта қанның ұйып, ұйынды түзетіні 
белгілі. 1872 ж. А.А.Шмидт алғашқы қан ұю процесінің ғылыми 
теориясын тапқан болатын. 
Қанның ұюы біртіндеп жүреді және үш сатыдан тұрады: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   322   323   324   325   326   327   328   329   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет