Мҧнда балалар суреттің мазмҧның тҥсінуге ҥйренеді. Мазмҧндаманық Бҧл тҥрін бірнеше топқа бӛлуге болады.
Дайын сурет бойынша мазмҧндама
Мҧғалім алдын ала дайындалған сурет береді, ал оқушылар сурет бойынша мәтін қҧрайды. Мазмҧндаманық Бҧл тҥрі бастауыш сыныптарда бір сюжетті бейнелейтін бірнеше сурет арқылы да жаздырылады. Бір сюжетке салынған бір сурет бойынша жҥргізілетін мазмҧндамаға мысал келтірейік.
"Булдіргентеребаргандасуретібойынша". Мҧғалім кіріспе сӛзінде балалардың жазғы демалыстарында не істегендері, не кӛргендері туралы сҧрақ-жауап арқылы әңгімелеседі. Онда кӛбінесе жазғы қаланық кӛрінісіне кӛңіл аударысады.
Тақтаға суретті іледі. Оның атын жауып қойып, балаларға суретті қарап шығу тапсырылады. Аздан соң, мҧғалім "Суретте жылдың қай мезгілі кӛрсетілген? деп ойлайсыңдар", - деп сҧрақ қояды. Суретте жаз мезгілі кӛрсетілген. Бҧл жауаптың дҧрыстығын қуаттай отырып, мҧғалім оқушылардың зейінін "ағаш кӛлеңкесіндегі дем алып отырған балаларға, олардың қастарындағы жидекке толып тҧрған ыдыстарға аударып:
Балалар, не істеп отыр?
Ал мына тҧрған нелер? (шешек, себет).
Бҧл ыдыстардың ішінде не бар?
Енді бҧл суреттерді қалай деп атасақ екен? Балалар тҥрлі ат айтады "Бҧлдірген тере барғанда",
"Бҧлдірген теру", т.б. Балалардың ҧсынған аттарының барлығы да дҧрыс екенін айта отырып, мҧғалім: Осы суретті автор қалай атады екен, соны кәрейік, деп суреттің жабулы атын ашады. Сурет бойынша мазмҧндама бастауыш сыныптарда осылай жҥргізіледі.
