Әдісі:  сӛздік, кӛрнекілік, машықтық. Кӛрнекіліктер

199 
1.
Іс-қимылды білдіретін сӛздер; 
2.
Заттың сынын білдіретін сӛздер; 
3.
Санын, ретін, қатарын білдіретін сӛздер. 
2. Мына сҧрақтан сан есімнің сҧрағын тап: 
1.
Қандай? 
2.
Қанша?
3.
Не? 
4. Неге? 
3. Сан есім болатын сӛздер қатары: 
1.
Бар, кел, жаз. 
2.
Доп, ойыншық, қалам. 
3.
Бір, екі, ҥш. 
4. Сан есімдік тіркесті тап: 
1.
Менбарамын. 
2.
Екі мҧғалім. 
3.
Қызыл кӛйлек. 
5. Сан есімнің неше тҥрі бар? 
1.10. 
2.5. 3.7. 
6. Сан есімге қандай сҧрақ қоямыз? 
Айгҥл қатарға бесінші боп сап тҥзеді. 
1. Қанша? 2. Неше? 3. Нешінші? 
7. Сан есімге тіркес болатын сӛздерді тап (бесінші). 
1.
Қатар,парта,орындық. 
2.
Кӛк, жасыл. 
3.
Дала, су, шӛп. 
8. "Қанша? Неше? Нешінші?" сҧрағының сӛз табын кӛрсет. 
1.
Затесім. 
2.
Сан есім. 
3.
Сын есім. 

200 
9.Сан есімдік қатарды кӛрсет. 
1.Біреу, екеу, ҥшеу. 
2.
Қызыл, ақ, ала. 
3.
Бҧл мынау, анау. 
10. Заттың ретін, қатарын, мӛлшерін, бӛлшегін білдіретін сӛздер. 
1.
Сын есім. 
2.
Сан есім. 
3.
Зат есім. 
ІІ. Тіл дамыту, кӛрнекілік, мазмҧнды суретпен жҧмыс. 
1.
Суретке ат қою. 
2.
Сан есім сӛздерді қатыстырып сӛйлем қҧрау, әңгімелеу. 
III. Жаңа тақырып 
-
Балалар, 1-2-3-4-5, біз не істедік? 
-
Санадық. 
-
Немесе тағы да не дейміз? 
-
Сонда мҧндай сан есімдер қандай сан есімдер екен? 
-
Есептік сан есім. 
-
Есептік сан есімнің реттік сан есімнен қандай айырмашылығы бар? 
-
Есептік сан есімдер бір ӛңкей заттың, нәрсенің дәл санын кӛрсету ҥшін 
қолданылатын сандар. Қанша? Не-ше? - деген сҧрақтарға жауап береді. 
-
Ал реттік сан есімдер заттың ретін, қатарын біл- 
діреді. 
"Нешінші?" деген сҧрақтарға жауап береді. 
-
Қане, мысал келтірейік (алтьшшы, тоғызыншы, т. б.). 
-
Енді оқулығымыздың 137- бетіндегі 458- жаттығуға назар аударайық. 
1)
Есептік сан есімді реттік сан есімге айналдырып жазу. 
2)
Қосымша тапсырма. Соңғы реттік сан есімге және есептік сан есімге 
сӛйлем ойлап жазу, 2 сӛйлем қҧрау. 
Он айналым - оныншы айналым. 
3) Реттік сан есімге қандай жҧрнақ жалғанды? Астын сызу; 

201 
4) 59-жаттығу. Мақал. 
Бір кісі қазған қҧдықтан, 
Мың кісі су ішеді. 
1)
2-3 қайтара іштерінен оқиды; 
2)
2 рет хормен оқиды; 
3)
мақалдың мәнін ашады; 
4)
сан есімдерді табады; 
5)
тҥрін анықтайды; 
6)
сан есімнің қай сӛзбен байланысып тҧрғанын сызбамен кӛрсетеді; 
7)
жазылу ерекшелігіне мән береді; 
8)
кітапты жауып, есте сақтап, жатқа дәптерге орын-дайды. 
IV. Бекіту. 
Қазақ халқының ҧлттық ойыны "Орамал тастамақ" негізінде жҥргізіледі. 
Ойынның мақсаты: "Неше? Нешінші? Қанша?" сҧрақтарының қойылуын, 
оның қолданылатын орнын ажырата білу, сӛйлем қҧрау дағдыларын 
қалыптастыру. 
Ойынның барысы: кез келген Оқушының алдына орамал тастап, "Неше? 
Қанша? Нешінші?" сҧрақтарының бірін айтады? Ал оқушы тез ойланып, 
сол сҧрақңа жауап беретін сӛзді айтуы тиіс. Келесі оқушы сол сӛзді 
қатыстыра отырып, сӛйлем қҧрайды. Ойын осылай жалғаса береді. 
V. Ҥйге тапсырма. 
Әдеби кітаптардың ішінен 5 сан есім сӛзі бар сӛйлем жазып келу. 

жүктеу/скачать 1,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: