П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р
Оқыту әрекеті белгілі бір дәрежеде білім мазмүнының аясында оқу-
жүктеу/скачать 13,11 Mb. Pdf көрінісі
|
дидактика кытап 2
- Бұл бет үшін навигация:
- II бөлім. Дидактика
| Оқыту әрекеті белгілі бір дәрежеде білім мазмүнының аясында оқу-
танымдық әрекетке басшылық ету ретінде көрінеді, ол жеткіншек үрпактардың интеллектуалды, өнегелілік және күші мен тәсілінің үйлесімді дамуының міндеттерін айқындайды. Окытушының тарапынан педагогтік басшылық сабақ өтуі кезінде өзінің жеке қызметін оқушылардың әрекетін жоспарлаудан, мектеп оқушыларының білімдер мен әрекет тәсілін үйымдастырудан, олардың белсенділігі мен саналылыгын ынталандырудан, әрекетке үйретуден, әрекеттік реттеуден және оқушылардың оқу талаптарын орындатудан, оқып- үйренудің нәтижелерін талдаудан және оқушылардың жеке өзінің одан әрі дамуын болжаудан қалыптасады. Бүл ретге мүндай педагогтік ықпал ету тек жөнге салумен шектелмейді, сонымен қатар қалыптастырушы сипатқа ие болады және оқушының санасын жаңғыртуда және онда ақыл-ой, өнегелілік әрекет және жеке бастың ерекшеліктері қалыптасуы барысында өзіне тән белгілерін қалыптастыру мақсатында болады. Бүл орайда мүғалімге, ең алдымен, оның әр алуандығын және тетіктерін, оның нәтижелерін жақсы білуі керек, мақсатты дүрыс қоя біліп, олардың жеткен жетістіктерін багалай алуы керек, әрекеттерінің сыртқы, сондай-ақ ішкі реттелуін қамтамасыз етуі қажет. 106 II бөлім. Дидактика Оқып-үйрену үрдісіндегі танымдық әрекетке басшылықты кейде тым тар мағынада түсінеміз, оны жеке танымдық міндеттер шеңберінде меңгеруді бас- кару деп білеміз. Мысалы, әртүрлі типтегі мәселелік ахуал үрдістерін басқару мәселелік ахуалдан шығуда үрдісті басқару тәрізді болып көрінеді және т.б. Ондай түсінікте (оперативтік басқарудың) басқару қүралдары әр түрлі қарқынды комекшісі, «жетелеу міндеттер» болып табылады. Бүл қүралдар мектеп оқушылары танымының сатылап ілгері жылжуын көздейтін міндетгер жүйесін білдірудің түтас үрдісі элементтері болуы тиіс. Бүл баспалдақтар оқу- шылардың мәселелік және танымдық дербестігінің төменгі деңгейінің міндет- герін өтеуді көздейді. Оларды шешу барысында шығармашылық, зерттеушілік жүзеге асады, сонымен қатар білімнің қасиеттерін, сапаларын (жүйелілігін, іс- қимылын, жинақтауды және т.б.) қалыптастырудың белгілі бір деңгейін саналы түрде меңгеруді жобалайды. Оқып-үйретуді мүндай үйымдастыру кезінде оқытудың бағыт-бағдарының мақсаты сабақта оқушының оқу әрекетін үйым- дастырудың қажетті шарттарын анықтау болып табылады, бүл талагітарды сақтау оған әрекеттің пәндік және үйымдық жақтарын бірлікге меңгеруіне мүмкіндік береді. Сонымен қатар: а) оқу әрекеті пәнінде саналы түрде багыт- бағдар жасау (оқушы үшін бүл оқыту барысында немесе өзге могивпен жүргізілетін әрекеттің күтілетін нәтижесіне қол жеткізу үшін оның орын- дайтын әрекеттері болып табылады); б) олардың мақсаттарына қол жеткізу тәсілі ретінде өзінен кейінгі әрекеттерінде бүрынғы әрекеттерінің меңгерілген мазмүнын енгізу; в) мақсаттарды анықтау және әрекет бағдарламаларын әзірлеу бойынша әрекеттер мен, тиісінше, және аталған бағдарламаны орын- дауға бақылау әрекетін қоса алғанда, елеулі байланыстар мен заңдылықтарды ашуды бөліп қарау фактілерін анықтау бойынша дербес қолданылатын әрекеттерді салыстыру. жүктеу/скачать 13,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|