ішкі және сыргқы заңдылықтары
ерекшеленеді.
Алғашқылары оқытудың қоғамдық үрдістер мен жағдайларына: әлеуметтік-
экономикалық, саяси жағдайға, мөдени деңгейге, қоғамның белгілі түрдегі
жеке адам типіне және оның білім деңгейінің мүқтаждылығына тәуелділігін
сипаттайды.
Оқыту үрдісінің ішкі заңдылықтарына бөліктерінің арасындағы, яғни
мақсаттарыныц, мазмүндарының, тәсілдерінің, әдістерінің, формаларының
арасындағы байланыстар жатады. Басқаша сөзбен айтқанда, бүл сабақ берудің,
оқыту және оқылатын материалдың арасындағы тәуелділік. Педагогикалық
ғылымда мүндай зандылықтар өте коп белгіленген, айтылып кеткендей,
олардың көпшілігі оқытудың міндетті шарттарын орындағанда ғана іске
асырылады. Олардың кейбіреуін көрсетіп жіберейік.
Оқыту мен тәрбиелеу арасында заңдылы байланыс бар:
мүғалімнің оқыту
ісі айрықша тәрбиелеу сипатына ие.
Оның тәрбиелеу ықпалы оқу бары-
сында өтетін бірнеше шарттарға тәуелді. Бүл шарттарды мазмүндау
көрсетілген зандылықтардың жеке байқалуларын сипаттайды.
Басқа зандылық
мүғалім мен оқушының өрекеттестігі және окытудың
нәтижесі арасында тәуелділік бар екені туралы сипатталады.
Бүл ереже
жиынтығына сәйкес, оқыту үрдісіне қатысушылардың ісгерінде өзара
келісушілік болмаса, оқыту өткізіле алмайды. Бүл заңдылықтың жеке нақтылы
көрінуі оқушының белсенділігі мен оқыту нәтижесі арасындағы байланыс
болып табылады: оқушының оқу-танымдық ісі қарқынды, саналы болған
сайын, оқыту сапасы жоғары болады. Бүл заңдылықтың жеке көрінуі мүғалім
мен оқушының мақсаттарына сәйкес түрады, олардың мақсаттары қиыспай
қалған жағдайда оқыту нәтижелігі төмендетіледі.
Белгілі бір шарттар бар жағдайда оқытуда байқалатын тағы да бірнеше
заңдылықтарды атап кегейік.
Оңу материалын меңгерудің беріктігі уйренгепді тіке жуйелі және біраз
Достарыңызбен бөлісу: |
