ӨЗІН-ӨЗІ ТЕКСЕРУГЕ АРНАЛҒАН СҰРАҚТАР МЕН ТАПСЫРМАЛАР

286
ҚОРЫТЫНДЫ
Сонымен  достар,  кітаппен  танысып,  денсаулықты  нығай
-
ту, сымбатын түзету, әртүрлі  аурулардың алдын алу үшін дене 
шынықтыру жаттығуларын сауатты және жүйелі қолдану тура
-
лы білім алдыңыздар. 
Егер  сіз  дене  шынықтыру  жаттығуларын  жүйелі  қолдану 
арқылы  өз  сымбатыңызды  түзетумен  айналысуға  шешім  қа
-
былдасаңыз, онда сіз өз қалауыңызды басқаруға үйренуіңіз, ба
-
рынша еркіңізді көрсетуіңіз қажет. 
Дене шынықтырудың негізгі құралдары мен әдістері, оңтай
-
лы дене шынықтыру ауырлығының әсер етуінен ағзада болатын 
өзгерістерді қадағалау және бағалаудың практикалық  тәсілдері 
туралы алған білімдер өз өмірлеріңізді тиімді ұйымдастыруға, 
жемісті және ұзақ еңбек етуге мүмкіндік береді. 
Сонымен қатар адам мәдениеті оның білімімен сипатталып 
қана қоймайды, ол ең алдымен осы білімдердің өмірде қалай 
қолданылатынымен сипатталады. Сондықтан дене шынықтыру 
мәдениетіне  денсаулықты  нығайтуға,  сабырлылықты  көтеру
-
ге, ағзаның резервтік мүмкіндіктерін жетілдіруге бағытталған 
адамның  шығармашылық  қызметі  ретінде  қарау  қажет.  Дене 
шынықтыру  жаттығуларының  пайдалылығы  туралы  білім 
олардың қажеттілігін ұғындыру қажет. 
Қозғалыс белсенділігінің мағынасын ұғыну, дене шынықты
-
румен айналысуға тұрақты қажеттілікті қалыптастыру үшін са
-
лауатты өмір салты; адамға дене шынықтырумен жиі айналы
-
судың пайдалылығы; қолдану қажет жеке әдіс-тәсілдер туралы 
ғылыми білімдер қажет.   
Қазіргі еңбек қызметінің әлеуметтік-экономикалық жағдайы 

287
адамның жүйке-эмоциялық жүйесіне, оның ағзасына және жеке 
тұлғасына жоғары талаптарды ұсынады. Сонымен қатар еңбек 
қызметінің практикасы арнайы физикалық (қозғалыс) және ва
-
леологиялық даярлық болмаған кезінде жұмыс процесінде кенет 
пайда  болатын  жүйке-эмоциялық  ауыртпалықпен  байланысты  
жағдайлар  күйзелісті  күйге,  ағзадағы  теріс  өзгерістерге  әкеп 
соғады.   
Дене  шынықтырумен  айналыса  отырып,  қозғалысты,  бұл
-
шық  ет  тонусы  мен  тыныс  алуды  басқару  әдістерін  мақсатты 
түрде зерделеу қажет. Өйткені еңбекке тікелей даярлық кезеңі 
сенсомоториканы  жетілдірудің  айқындаушысы  болып  табыла
-
ды.
Қозғалыс белсенділігінің жақсы танымал классикалық түр
-
лерімен  қатар  дене  шынықтыру  сабақтарының  мазмұнына  са
-
уығудың дәстүрлі емес әдістерін енгізу: ырғақты және атлетика
-
лық  гимнастика,  спорттық  аэробика,  суаэробикасы,  стретчинг, 
ушу, хатха-йоганың және т.б. элементтерін енгізу маңызды бо
-
лып табылады. Осы жаңа жаттығулар таңертеңгі және өндірістік 
гимнастиканың кертратпа  және тиімділігі аз стандартты кешен
-
дерге  кіретін  жаттығуларынан  қанағаттанбаушылық  себебінен 
пайда болды. Ағзаның функционалдық жүйесінің дамуы үшін 
ғана  бағытталған  қозғалыс  үйлесімділігінің,  пластиканың  бо
-
луын талап етпейтін тар жаттығулар жиынтығымен шектелуге 
болмайды. Сонымен қатар жетістікке: оң жүйке-эмоциялық ор
-
тада  жаттығуларды  орындау;  дене  шынықтыру  жаттығулары
-
ның ағзаға әсер ету біліміне негізделген алыстағы оң нәтижеге 
деген сенімділік; көңіл-күйге сәйкес музыка ықпал етеді.   
Белсенді  демалысты  пайдалану,  релаксация,  өзін-өзі  сылау, 
дене тәрбиесінің құралдары мен әдістері арқылы кәсіби сырқат
-
тардың алдын алу бойынша білімдерді тек мектепте, колледжде, 
лицейде,  училищеде  ғана  емес,  сонымен  қатар  оны  өзбетінше 
өмір бойы қолдану қажет.   
Тыныс алу, көру мүшелерінің бұзылуын түзету және алдын 
алу мәселелеріне ерекше назар аудару қажет. Осы функционал
-
дық жүйелерге еңбек қызметі түрлерінің практикалық көпшілігі 
жоғары талап қояды. 
Ресейде денсаулық мәселелеріне, қазіргі кәсіби маманды да
-
ҚОРЫТЫНДЫ

288
ҚОРЫТЫНДЫ
ярлаудың білім процессіндегі негізгі валеологиялық факторла
-
рының бірі ретінде «Дене шынықтыру» пәніне деген көзқарас 
енді ғана өзгере бастады. 
Салауатты және тиімді өмір сүру салтында, физикалық өзді
-
гінен  жетілуде,  жеке  тәжірибе  жинақтауда,  дене  шынықтыру 
әдіс-тәсілдерін  шығармашылық  қолдануда  тұрақты  уәждеме 
мен қажеттіліктің туындауы, психофизикалық даярлықтың бел
-
гіленген деңгейіне жету ХХІ ғасыр ұрпағының өмірін сапалы 
өзгертуі, толыққанды және бақытты етуі мүмкін. 

жүктеу/скачать 34,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: