Айтылым
және
жазылым
дағдыларын қалыптастыруда «ПОПС» формуласын қолдану өте
тиімді. Тақырып бойынша өз пікірін дәлелдеп, көзқарасын білдіріп, шешім шығарады.
«ПОПС» формуласы бойынша Абайдың «Сағаттың шықылдағы – емес ермек» өлеңін
талдау.
•
Бірінші сөйлем
«Менің ойымша, ... »
•
Екінші сөйлем
«Себебі, мен оны былай түсіндіремін … »
•
Үшінші сөйлем
«Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын »
•
Соңғы сөйлем
«Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім
9.
Менің ойымша, «Сағаттың сыбдыры – өткен өмірдің белгісі» болып табылады.
10.
Себебі осы сыбдырмен бірге адамның өмірі өтеді.
11.
«Уақытты босқа жіберіп алудан артық өкініш жоқ», – деген Гетенің нақыл сөзі соның дәлелі.
12.
Адам өткен уақытты қайтара алмайды.Уақыт – ең қымбат дүние.
«Фишбон» әдісі – бұл стратегия проблемаларды анықтау және одан шығу жолдарын
қарастыру моделі болып табылады. Бұл сызбаны алғаш болып Каора Исикава ұсынған. Оқыту
процесінде бұл әдіс оқушылардың ортақ тақырыпты талқылауына септігін тигізеді. Бұл балық
сүйектерін тігінен және көлденең орналастыруға болады. Жазылым қысқаша жазылуы тиіс.
Балықтың басына: зерттелетін, қаралатын, талқыланатын тақырып жазылады. Оң жақ қабырға
сүйектеріне: анықтаған проблема себептері, тақырыптың негізгі мазмұндары мен түсініктері
жазылады.Сол жақ қабырға сүйектеріне:проблемаларды шешу жолдары, қарама-қайшылық
тудырушы кедергілер жазылады.
Балықтың құйрығына: анықталған жұмыстың нәтижесі мен талданған тақырыптың
қорытындылау сұрағына жауап жазылады. Бұл стратегия оқушыларды сызба арқылы логикалық
ойлауға, жүйелі баяндауға дағдыландырады.
Себептері
Мәселеле
Қор Қорытынды
Дәлелдер
Балықтың басы. Қаралатын мәселе: Абай тәлім-тәрбие мәселесіне көп көңіл бөлген.
Жоғарғы сүйектері. Себептері: халықтың сауатсыздығы, артта қалушылығы, надандығы.
Төменгі сүйектері. Дәлелдер: «Сегізаяқ», «Ғылым таппай мақтанба», Интернатта оқып жүр»
т.б. өлеңдерді жазды.
Құйрығы. Қорытынды: Абай – ойшыл-ағартушы, қазақ жазба әдебиетінің негізін қалаушы.
44
«Семантикалық карта» әдісі арқылы оқушылар тақырып бойынша негізгі ойды жаза отырып,
тақырыптарды бір-бірімен салыстыруға, талдауға үйрене отырып, сыни тұрғыдан ойлануға
үйренеді. «Сематикалық карта» арқылы өтілген тақырыптарды салыстыра отырып, пікір алмасып,
негізгі түйінді ойды жаза отырып, тақырыпты қайталап, талдап, негізгі ұғымдарды есте сақтайды.
Семантикалық карта
Үзін
Ді
«Қыс»
«Жаз»
«Күз»
Қараша,
желтоқ
сан мен
сол бір-
екі ай»
«Қалың
елім,
қазағым,
қайран
жұртым
»
«Жасым
да
ғылым
бар деп
ескерме
дім»
«Желсіз
түнде
жарық
ай»
«Қансона
рда
бүркітші
шығады
аңға»
Жаздыгүні
шілде
болғанда....
Беті-қолы
домбығып
үсік
шалды.....
Құрбысынан
ұялып өңкей
жалбыр....
Баламды
медресеге біл
деп бердім....
Қар-аппақ,
түлкі-қызыл,
бүркіт-
қара...
Баланың әлеуметтік және шығармашылық қабілеттерін ашуға және дамытуға ықпал ететін
сабақ түрі – пікірсайыс сабағы.
Көркем шығарманы бөлініп талдау арқылы мынадай нәтижелерге жетуге болады:
13.
Мәтінді оқушының толық оқып шығуы және өз пікіріне нақты дәлел іздеуі;
14.
Сол дәлелмен дәйектемелерге сүйеніп өз ойын жақтап шығуы;
15.
Сөйлеу мәдениетін игеруі;
16.
Шығармаға сын айта білуі;
Сабақ соңында кестені толтырады.
«Пікірлер картасын» толтырыңыз. ( +) Себебін айтыңыз «Ескендір» поэмасын талдау
Пікірлер
толықтай
жартылай
Мүлдем
келісемін
Келіспей
мін
1.Зұлым, дүниеқор адам.
+
2.Әлемді өз мойнына қаратқысы келді.
3. Адамның бассүйегі арқылы шалдың дәлелдеуі.
4. Мұндай адамдар көп кездеседі.
5.Өмірде қанағатшыл, рақымшыл болу керек
6. Өмірде билік арқылы адам өз мақсатына
жетеді.
7. Байлық, қазына арқылы адам баласы бәрін
жеңеді
Абай шығармаларын тақырыбы бойынша сәйкестендір.Түсіндір.
Абай шығармаларынан үзінділер
Тақырыбы
Бұл жасқа келгенше жақсы өткіздік пе
,
жаман өткіздік пе
,
әйтеуір
Бірінші қара сөзінен
45
бірталай өмірімізді өткіздік: ... алыстық,
жұлыстық
,
айтыстық
,
тартыстық әурешілікті көре
-
көре келдік
.
Көзімнің қарасы,
Көңілімнің сарасы,
Бітпейді-ау іштегі
Ғашықтың жарасы.
«Көзімнің қарасы» әні
Өлең-сөздің патшасы,сөз сарасы,
Қиыннан қиыстырар ер данасы.
Тілге жеңіл,жүрекке жылы тиіп,
Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы.
«Өлең-сөздің
патшасы,сөз сарасы»
өлеңі
Еңбек етсең ерінбей,
Тояды қарның тіленбей.
«Сегіз аяқ» өлеңі
Елбасымыз жолдауында: «Біздің азаматтарымыз үнемі ең озық жабдықтармен және ең
заманауи өндірістерде жұмыс жасау машығын меңгеруге дайын болуға тиіс» - деген болатын. Ол
бүгінгі білім беру кеңістігінде ауадай қажет, әрбір оқушының қабілетіне қарай білім беруді, оны
дербестікке, ізденімпаздыққа, шығармашылыққа тәрбиелеуді жүзеге асыратын жаңартылған
педагогикалық технологияны меңгеруге үлкен бетбұрыс жасалуы қажет екенін әрқашанда есте
ұстауымыз қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |