Лекция. Педагогикалық
жүктеу/скачать 13,82 Mb. Pdf көрінісі
|
Æą„§„ā ęØļ ”ثج ”„ąć(1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Кешенді (жалпы) Тақырыптық Пәндік (нақты)
| 6
лекция . Педагогикалық менеджменттің тиімділігін анықтайтын факторлар Жоспар : 1. Педагогикалық менеджменттегі немқұрайлылық . 2. Білім беру үдерісін жоспарлаудағы немқұрайлылық . 3. Білім беру үдерісін бақылаудағы немқұрайлылық . Менеджер қызметінде жетістіктері жету мүмкіндіктерін тежейтін факторлар да жиі кездеседі , олардың қатарында : көп жағдайда өзін басқара алмауы . Өз уақытын тиімді пайдалана алмайды , күш қуатын мардымсыз нәрселерге жұмсайды , бойындағы стресс жағдайларды жеңе алмайды , қарамағындағылармен жиі кикілжіңге келеді , кейде тіпті қызбалыққа салынады : - жеке құндылықтарын жайып жіберу . Өзінің жеке касиеттері мен істің мақсатын дұрыс түсінбеу - жеке мақсаттарын жете түсінбеу - өзін - өзі дамытуды тоқтату - творчестволык мүмкіндігінің жетімсіздігі . - адамдармен тіл табысуы қиын . - үйретуге қабілетсіздігі . Қарамағындағыларды тиісті талап тұрғысында үйретуге , көмек беруге кұқықсыздығы , я қабілетінің жоқтығы . - ұжымды қалыптастыру қабілетінің төмендігі . Оқу топтары мен педагогикалық ұжымды тиімді басқару мен да мытуға дәрменсіздігі . Басшы еңбегін таңдауға түрткі болатын ықпалдар Экономикалық ықпалдар Беделдің формальды атрибуттарына ие болуға тырысатын ықпалдар (жеке жұмыс кабинеті, сәнді мебельдер, телефон т.б.) Қоғамдық ықпалдар, мұның мәнісі, оның формальды атрибуттарына ғана емес «қоғамның шынайы тануына ие болуға» тырысу; қоғамға пайда келтіретініңді сезіну Творчестволық ықпал және ой-өрісін дамытуға тырысу – бұл жаңа проблемаларды шешуге, жаңаша жұмыс істеуге ұмтылу Теріс ықпалдар – жазалаудан, талқылаудан, сөгістен қауіптену Жоспарларды жіктеу Кешенді (жалпы) Тақырыптық Пәндік (нақты) оның барлық бағыттары мен түрлеріндегі әдістемелік қызмет. Басшы еңбегін таңдауға түрткі болатын ықпалдар (Эрлих бойынша) (18) Экономикалық ықпалдар Беделдің формальды атрибуттарына ие болуға тырысатын ықпалдар (жеке жұмыс кабинеті, сәнді мебельдер, телефон т.б.) Қоғамдық ықпалдар, мұның мәнісі, оның формальды атрибуттарына ғана емес «қоғамның шынайы тануына ие болуға» тырысу; қоғамға пайда келтіретініңді сезіну Творчестволық ықпал және ой-өрісін дамытуға тырысу – бұл жаңа проблемаларды шешуге, жаңаша жұмыс істеуге ұмтылу Теріс ықпалдар – жазалаудан, талқылаудан, сөгістен қауіптену бір бағыт немесе қызмет түрі нақты жоспарланады (жаңадан келген педагогтармен жұмыс жоспары). белгілі іс-шаралар (семинар, іскер ойын өткізу жоспары және т. б.). Мазмұнды қамту бойынша Ұзақтығы бойынша Ортамерзімдік – 1–3 жыл – әдістемелік жұмыстың таралған жылдық жоспары . Ұзақмерзімдік ( перспективалық ) – 3- тен 5 жылға дейін – жоспардың маңызы төмен түрі . Қысқамерзімдік – жақын уақыттағы , уақыттың қысқа мерзімі жоспарланғанда ( ай , тоқсан , семестр ), ағымдағы іс - шараны дайындау бойынша нақты қызметтен тұрады . Жедел – жоспар ( күнге , аптаға арналған ). Субъектіге байланысты Жеке – педагогтың (басшының, әдіскердің және т. б.) жұмыс жоспары. Ұжымдық – колледждің бүкіл педагогикалық ұжымы тартылады (ауданның, қаланың әдістемелік активі). Ауқымы бойынша: - ауданның, қаланың әдістемелік жұмысы; - колледждің әдістемелік қызметі; - құрылымдық бөлімшелер (ӘБ, мәселелі топтар, жаңадан келген педагогтар мектебі) Сауатты жоспарлау - мақсаттар мен міндеттерді нақты түсінуге ; - алдын ала педагогикалық ұжымды , білім беру үдерісінің жай - күйін зерттеуге ; - педагогикалық және басқарушы кадрлармен жұмыстың мазмұнын , ұйымдастырушылық нысандарын мақсатты түрде іріктеуге ; - нәтижелерді жобалауға мүмкіндік береді . Әдістемелік жұмыстың жоспарлаудағы бағыттары : - нормативтік құжаттармен жұмыс ; - жалпыколледждік әдістемелік тақырыпты іске асыру ; - диагностикалық қызмет ; - эксперттік - аттестаттау үдерісі ; - педагогтардың жұмыс тәжірибесін жалпылау ; - жас және жаңадан келген педагогтармен тәлімгерлік түріндегі сабақтар ; - педагогикалық кеңестерді , семинарларды , әдістемелік жиналыстарды және т . б . ұйымдастыру ; - конкурстар , байқаулар өткізу ; - оқулықтарды және ОӘК апробациялау ; - тәжірибелі - ізденушілік , эксперименттік , инновациялық қызметті әдістемелік сүйемелдеу ; - кәсіби шеберліктің әртүрлі деңгейіне ие педагогтармен өзара әрекеттестік ; талдау . Жоспарлаудағы қателіктер : - терең талдаудың негізінде қалыптасқан нақты белгіленген мақсаттың болмауы ; - өзгерген әлеуметтік - педагогикалық жағдайды және заманауи педагогқа қойылатын талаптарды білу ; - жоғарыдан нұсқауларды , бұйрықтарды , ұсынымдарды күту және нәтижесінде – жігерсіздік ; - жоспарлау қарапайымдылығы ; - жоспарлауға педагогтарды және әдістемелік активті тарту машықсыздығы ; - жоспарланған істердің жалпыламалығы және белгісіздігі ; - педагогтардың қызығушылықтары мен сұраныстарына жүргізілген диагностика нәтижелері ескерілмейді ; - озық педагогикалық тәжірибені жалпылау және тарату бойынша жұмыс сирек өткізіледі ; - педагогтарды курстық дайындау нәтижелері талқыланбайды ; - сабақ өткізу нысаны мен оның іс - тәжірибелік бөлігі тақырыпқа сай келмейді . 7 лекция . Педагогикалық менеджменттің субъектері қызметінің нәтижесі Жоспар : 1. Теория , әдістеме және педагогикалық менеджменттің тәжірибесінің негізгі ұғымдары . 2. Оқушылар білімінің сапасы . 3. Элементарлық білік және дағды , түсіну , есте сақтау , ажырата білу , тасымалдау – бұлар оқытудағы біртіндеп көрсеткіш дәрежелері • БІЛІМ САПАСЫН БАҒАЛАУДЫҢ ҰЛТТЫҚ ЖҮЙЕСІ ( БСБҰЖ )- білім сапасының білімнің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарына , жеке тұлғаның , қоғам мен мемлекет сұранысына сәйкестігін анықтау тәсілдерінің , түрлерінің , рәсімдері мен институционалдық құрылымдарының жиынтығы . Мақсаты - отандық білім жүйесімен Қазақстан Республикасы мамандарының бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ететін халықаралық білім кеңістігі мен еңбек нарығында білім сапасына қол жеткізу . Негізгі міндеттері : - барлық деңгейдегі білім сапасын институционалды бағалау ; - барлық білім деңгейінде оқушылардың оқу жетістігін сыртқы бағалау ; - мұғалімдер мен оқушылардың қызметін бағалау ; оқыту және үйрету процесін жетілдіру ; - білім беру ұйымдарының білім беру қызметінің сапасын жүйелі және салыстырмалы зерделеу , білім жүйесінің тұрақты дамуын қолдау ; - мемлекет азаматтарының сапалы білім алуға деген конституциялық құқығын қамтамасыз етуге қажетті білім беру жүйесінің жағдайы туралы объективті ақпарат алу - айқындыққа қол жеткізу үшін қоғамды ақпараттандыру ; - үздіксіз білім беру жүйесінің сатылары арасында бағалау нәтижелерінің сабақтастығын қамтамасыз ету ; - ұлттық мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарттарын халықаралық стандарттармен салыстыру үшін халықаралық зерттеу аясында , оқушылардың оқу жетістіктеріне салыстырмалы мониторинг жасау . Білім беру менеджерінің кәсіби еңбек тиімділігін арттырудың негізгі өлшемі мына төмендегілер : - оңтайландыру ( қажеттілік пен жеткіліктілік ) дегеніміз мақсатка жету - жолында күш - жігердің жеткіліктіболуы , сондай - ак құралдар мен тиісті мерзімнің - шешімді орындауда мүмкіндіктің мейлінше жасалуы , ол істі оң шешуге әсерін тигізеді ; - субъектінің қызмет тәсілдері мен әдістерінің тиімділігі , олардың біртұтас азара байланысты болуы ; - менеджмент субъектісінің іс - қимылының нақты жолына жұмсалуы - бағдарлама мен жүйелі басқару ісінің үйлесімділігі - атқарылатын жұмыстың перспективалық бағыттылығы - барлық қимыл іс - әрекеттің қойылған мақсаттар мен міндеттерге байланысты өзектілігі ( көкейкестілігі ); - оқу - танымдык процесте оқушылар кызметінің белсенділігі мен дербестігі . 1. Р епр од ук тив ті д еңг ей . Мұ нд а басшы пе д аг огт ар жұмыс ы ту ралы ақпар жин ап оны ұжымғ а хаб ар л ау ме н ған а шек тсл іп кәсіби оқу - тәрбие жұмыс ын ың кейбір түрін ған а ат ап өт е ал ад ы . 2. Ик емд ел ген - басшы пе д аг огт ың кейбір іст ері нд егі мәнд і сәт тер д і ған а аны қт ау ға қабіл ет і же те д і , соны ұжымғ а ик емд еп , тара ту ға тыры сад ы . 3. О қша ул анғ ан үл гі - басшы мұн д а пе д аг огик ал ык қыз ме тт ің кейбір аспек тілерін ған а үл гі ет іп ал уға қабіл ет ті , оны пе д аг огт арме н оқу – тәрбие про ц есінің бір бөл ігінд е ған а пайд ал ана ал ад ы . 4. Ж үйе л енг ен үл гі бойынша ме не д же р білім б ер уд ін ак ту алд ы мә се л ел ер і төңір егі нд е оқу - тәр бие жұм ысын жүйе л і үл гі бойынша атқ ар уг а , оны д ам ыт уға қабіле тт ілігі же те д і 5. Эк стра по л яциялық - мұнд а басш ы әле уме тт ік пр огр естің д ам у бағыты н бо л жа й отырып , пе д аг огик алык ұжым алд ына білім б ер уд ің пе рсп ек ти валық мо д ел ін ұсынад ы . Осы өлшемдерге сәйкес білім беру менеджерінің кыз метін мына төмендегі 5 денгейге бөлмекпіз . - жо ғар ғы оқу ор нын , кәсіп тік білім б ер у ме кем есі н , ф ак ул ьт ет , каф ед ра , ок у тобын со л салада ар найы білімі бар ма - ма ннн ың басқа ру ы - жа ңа жа ғд айлар ға байланыст ы басқа ру тәж ір иб есі ме н ұжымм ен тіл таб а білу кабі л етт ілігі : - әр бір құрыл ым жүйе сінд егі басш ыл ар д ың же ке ком по нентт ер ін қал ыпт астыр у ; - кәсіби білім ме кем есі басш ысын ың со л са лада ж ет екші ма ма н бо лу ы ; Педагогикалық жүйенің тиімдІлігін арттыруда менеджердің рөлі білім беру мекемесінің басшылық қызметін , құрылымын айкындауда білім , беру менеджерінің жеке субъекті ретіндсгі рөлі , оның жеке кабілеттілік сипаттамалары сөз жоқ , маңызды мәнге ие . Оған дәлел ретінде мына төмендегі оның жеке басына байланысты тұлғалык қабілеттсрін айтсақ та жеткілікті . - пе д аг огик алык жә не ок ушылар ұж ымының ба ск ар уе ре кше ліг ін білу : басш ыны ң пе д аг огик алық шығар ма шылы қ ме н инн ов ация ға көзк ар асы ; - басш ыны ң құрыл ымд ы басқа ру д ағы иер ар хиялы к д еңг ейі Оқыту үрдісі педагогикалық үрдістің басты құраушысы болып табылады . Оқыту үрдісі мұғалім және оқушының бірлескен әрекеті ретінде оқыту мен оқудың бірлігін көрсетеді . Қазіргі таңда оқыту : 1. екі жақты сипатта ; 2. мұғалім мен оқушылардың бірлескен әрекеттері ; 3. жоспарлы ұйымдастыру мен басқару ; 4. тұтастығы және бірлігі ; 5. балалардың жас ерекшелігіне сәйкестігі ; 6. олардың даму мен тәрбиесін бақылау , басқару белгілеріне ие . Мұғалім мен оқушының бірлескен әрекетінде мынадай кезеңдер айқындалады : - оқушының оқуға қызығушылығын ояту ; - оқушының білім , білік , тәжірибесін айқындау ; - жаңа тақырыпты меңгеруін ұйымдастыру - өткенді пысықтау ; - оқытудың нәтижелілігін айқындау . Мұғалім сабаққа дайындалу барысында мынадай мақсаттарды көздейді : - баланың қазіргі білімі мен білімді қабылдауға қаншалықта жеткілікті екенін анықтау ; - олардың білгенін еске түсіру үшін қандай тәжірибелік материал , жаттығулар ұсыну ; - жаңа тақырыпқа қызығушылығын тудыру үшін балалардың сезімін ояту . Ақпараттық технологиялаларды пайдаланудың негізгі артықшылықтары мынадай : 1. Олар оқушыларға тақырып шеңберінде немесе белгілі бір уақыт аралығында айтылуға тиіс мәліметтер көлемін ұлғайтады . 2. Білімге бір - бірінен алыс ара қашықта орналасқан әр түрлі оқу орнында отырып қол жеткізуге болады ; 3. Оқыту жүйесінің көп деңгейлігі оқу материалының сапасын арттырады . Компьютердің көмегімен оқушы өз бетінше , сондай - ақ өзге оқушылармен топтасып бірге жұмыс істеуге мүмкіндік алады . |