Хвостов, В.И. Герриер, Л.В. Карсавин, С.Л. Франк. Х.Раппорттың айтуынша,
тарих философиясы адамзат тағдыры, оның даму перспективалары туралы ой
қозғаған барлық ұлы ойшылдардың - Вико, Гердер, Кант, Маркс және
басқалардың назарында болды. Rapport тарих философиясының екі
мағынасын анықтайды: теориялық және практикалық. Теория тұрғысынан
тарих философиясы, өйткені ол бүкіл тарихи процесті теориялық тұрғыдан
түсінуде адамдардың қажеттіліктерін қанағаттандырады, өйткені ол кез-
келген тарихтың ғылыми табиғаты үшін қажетті шартты білдіреді. Тарих
философиясының практикалық маңызы оның адамдардың практикалық
өміріне, олардың белгілі бір саяси шешімдер қабылдауына тікелей әсер
ететіндігінде. Барлық адамдар адамзат қайда бағыт алып бара жатқанын білуі
керек және бұл сұраққа тарих философиясы жауап береді.
Сонымен, кейбіреулер (онтологтар) басты назарды тарихи процестің
болуына аударады, ал басқалары (гносеологтар) - тарихи өткенді теориялық
қайта құруға. Бірақ гносеология мен онтологияны бір-бірінен бөлуге
болмайды. Білім объектісі жоқ білім теориясы теория болудан қалады,
өйткені адамдардың практикалық іс-әрекеттерін зерттемей, қоғамдық
қатынастарды талдамай, адамзат қоғамының мәні мен мақсатын нақтыламай-
ақ, ол өзін ғылыми теория деп санай алмайды, яғни, білім объектісі болмаса,
білім теориясы болмайды. Сондықтан тарих философиясының пәні әрі
гносеологиялық, әрі техникалық, әрі онтологиялық мәселелер болып
табылады. Ол оларды біртұтастықта, өзара байланыста қарастырады,
дегенмен оларды тереңірек зерттеу мақсатында оларды бір-бірінен бөлек
талдай алады.
Достарыңызбен бөлісу: