3. Төмендейтін шығындары бар сала
– егер нарық ұсынысының өсуі ресурстарға
(қорларға) бағаның төмендеуіне әкелсе (бірақ, бұл сирек кездеседі), онда фирма
шығындарының қисық сызықтары төмен ауысып, LRAC
min
сәйкес нүктесінде тепе-теңдік
қалыптасады. Бұл жағдайда тепе-теңдік баға өндірістің өсуімен бірге төмендейді, ал нарық
ұсынысының қисық сызығында төмен еңкіштік пайда болады.
4 Монополист фирманың қылығы
1. Монополия –
нарық үлгісі, оның негізгі сипаттамалары: бір сатушының қолында нарық
ұсынысының шоғырлануы, субтитут – тауарлардың, салаға кіру үшін кедергілердің жоғы.
Дүниежүзінің дамыған елдерінде ХІХ ғасырдың аяғында монополиялар (трестер) пайда бола
бастады, әсіресе көлік пен коммуникациялар, ауыр өнеркәсібі, кең өнеркәсібі салаларында.
Олар қазіргі заманда да пайда болады, негізінде компаниялардың
қосылу,
яғни бірігу жолымен.
Бірігу, қосылу себебі: нарық үлесі айтарлықтай үлкееді де ауқым әсері қосылады (ауқым әсері
монополияның өмір сүру себебі ретінде кейінірек қаралады). Бірігудің (қосылудың) бірнеше
түрлерін айырады.
Көлденең бірігу
– бір салада, бір нарықта қызмет жасайтын, яғни бәсекелес
компаниялардың қосылуы.
Тік бірігу
– бір салада, бірақ әр түрлі өндіріс сатыларында қызмет
жасайтын компаниялардың қосылуы.
Достарыңызбен бөлісу: |
