Əдебиеттердің
тізімі
1.
А
.
Пасниченко
.
Понятие
сознания
в
современной
науке
// [
Элек
-
трондық
ресурс
] // philocv.
fi
les.wordpress.com
2.
Д
.
Николаевич
.
Обзор
зарубежных
исследований
экологического
созна
-
ния
.// [
Электрондық
ресурс
] //https://mir-nauki.com/PDF/18PSMN517.pdf
3.
Дж
.
Томпсон
.
Экологизм
:
философские
аспекты
// [
Элек
-
трондық
ресурс
] // https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/
B0080430767010603
4.
Конвенция
Организации
Объединенных
Наций
по
борьбе
с
опусты
-
ниванием
в
тех
странах
,
которые
испытывают
серьезную
засуху
и
/
или
опустынивание
,
особенно
в
Африке
// [
Электрондық
ресурс
] // http://docs.
cntd.ru/document/901893003
5.
Р
.
Клейн
.
Про
-
экологическое
поведение
. // [
Электрондық
ресурс
]
//https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780080970868220084
6. The Environmental Performance Index ranking // [
Электрондық
ре
-
сурс
] //https://nonews.co/wp-content/uploads/2016/02/epi2018.pdf
7. Ahmad Jafari Samimi (2008) Environmental Performance Index and
Economic Growth: Evidence from Some Developing Countries. The University
of Mazandaran, Babolsar, Iran.
8.
А
.
Т
.
Интымакова
.
Республика
Казахстан
в
индексе
экологической
эффективности
.
Проблемы
и
перспективы
(2015) //
Вестник
КарГУ
//
[
Электрондық
ресурс
] //https://articlekz.com/article/11691
9.
А
.
Цырендоржиев
.
Социально
-
психологический
тренинг
как
метод
интерактивного
обучения
. // [
Электронный
ресурс
] // https://cyberleninka.
156
Narxoz Student Research-2021
ru/article/n/sotsialno-psihologicheskiy-trening-kak-metod-interaktivnogo-
obucheniya
10.
А
.
Ахметов
.
Ученый
назвал
истинную
причину
черного
смога
и
наводнений
в
Алматы
(2020) // [
Электронный
ресурс
] //https://yandex.kz/
turbo?text=https%3A%2F%2Fwww.zakon.kz%2F5009710-uchenyy-nazval-
istinnuyu-prichinu.html
157
Секция
«
Экономика
»
СЕКЦИЯ «ЭКОНОМИКА»
Сақтаған
Ж
.
Т
.
МжЖБ
ҒПМ
2
курс
Ғылыми
жетекші
:
э
.
ғ
.
д
.,
профессор
Доскеева
Г
.
Ж
.
IMPACT OF THE GLOBAL PANDEMIC ON
AGRICULTURE IN KAZAKHSTAN
Annotation
The article is written about the state of agriculture in Kazakhstan
during the global pandemic, post-pandemic formation, development,
eff ective implementation of programs adopted in the country in
connection with the pandemic. He also noted the role and importance
of the agricultural sector in the country’s economy, the main actions
and general specialization after the pandemic. Details of the impact of
the pandemic are provided.
Key words:
Agriculture, impact of the pandemic, food shortage,
food security, state support.
Relevance:
To identify the impact of the global pandemic on
agriculture, to show the importance of systematic work after the
pandemic, to identify specifi c areas of agricultural development.
ВЛИЯНИЕ ГЛОБАЛЬНОЙ ПАНДЕНМИИ НА
СЕЛЬСКОЕ ХОЗЯЙСТВО В КАЗАХСТАНЕ
Аннотация
Статья написана о состоянии сельского хозяйства в Казахста-
не во время глобальной пандемии, постпандемическом становле-
нии, развитии, эффективной реализации программ, принимаемых
в стране в связи с пандемией. Он также отметил роль и значение
сельскохозяйственной отрасли в экономике страны, основные
действия и общую специализацию после пандемии. Приведены
подробные сведения о воздействии пандемии.
Ключевые слова:
Сельское хозяйство, влияние пандемии, де-
фицит продовольствия, продовольственная безопасность, государ-
ственная поддержка.
158
Narxoz Student Research-2021
Актуальность:
Выявить влияние мировой пандемии на сель-
ское хозяйство, показать важность планомерной работы после
пандемии, определить конкретные направления развития сельско-
го хозяйства.
ЖАҺАНДЫҚ ПАНДЕНМИЯНЫҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ
АУЫЛ ШАРУШЫЛЫҒЫНА ƏСЕРІ
Аңдатпа
Мақала жаһандық пандемия уақытында Қазақстандағы ауыл
шаруашылығы жағдайы, пандемиядан кейінгі қалыптасуы, дамуы,
пандемияға байланысты елде қабылданып жатқан бағдарламалар-
ды тиімді жүзеге асырылуы жайлы жазылғын. Сондай – ақ ауыл
шаруашылығы саласының ел экономикасындағы алатын орны мен
маңыздылығы, пандемиядан кейінгі негізгі жасалуы керек іс-қи-
мыл мен жалпы маманданудың маңыздылығына тоқталған. Пан-
демияның тигізген əсері жайлы толық мəліметтер келтірілген.
Кілт сөздер:
ауыл шаруалышығы, пандемия əсері, азық-түлік
тапшылығы, азық-түлік қауіпсіздігі, мемлекеттік қолдау.
Өзектілігі:
Дүниежүзілік пандемияның ауыл шаруашылығына
тигізген əсерін анықтау, пандемиядан кейінгі жоспарлы жұмы-
стың маңыздылығын көрсету, ауыл шаруашылығын дамытудың
нақты бағыттарын анықтау.
Ауыл шаруашылығы – өндірістің маңызды түрлерінің бірі бо-
лып табылады. Ауыл шаруашылығы халықты өнеркəсіпті шикі-
заттың кейбір түрлерімен жəне негізгі азық-түлікпен қамтамасыз
етумен айналысатын маңызды сала.
Расында, жер бетінде халқы ауыл шарушылығымен айна-
лыспайтын бірде-бір ел жоқ. Ауыл шаруашылығының осындай
кең таралуы оның əр алуандылығына байланысты болады. Ға-
лымдар ауыл шарушылығының 100 ге жуық түрін көрстеді. 2020
жылғы мəлімет бойынша жер бетінде ауыл шаруашылығы сала-
сында 1,3 млдр-тан астам адам еңбек етеді. Бұл көрсеткішке ауыл
шаруашылығымен айналысатын шаруа отбасыларын қосатын бол-
са, онда 2,6 адамға жуықтайды.
Əлемнің кез келген мемлекетінде ауыл шаруашылығы екі сала-
дан – өсімдік жəне мал шаруашылығынан құралады. Жəне бұған
аңшылық пен омарта шаруашылығы, балық шаруашылығы кіреді.
159
Секция
«
Экономика
»
Жаһандық пандемия COVID-19 жер бетіндегі кейбір мемлекет-
терге ашаршылық қаупін төндіруде. Біріккен Ұлттар Ұйымының
жанындағы ауыл шаруашылығы ұйымының айтуынша, жаһандық
пандемияға қарсы күрес азық-түлікпен қамтамасыз ету тізбегін
бұзып, логистика мен агроөнеркəсіп кешеніне соққы болып тиеді.
Шаруашылықтың бұл түрі көбіне маусымдық болғандықтан
жаһандық пандемияның тигізген əсері қандай болатыны, каран-
тин шаралары жалғасқан жағдайда азық-түлік қамсыздандырылуы
еліміз үшін күн тəртібіндегі өзекті мəселе.
Тақырыпты толық ашып алу үшін COVID-19 дың ел экономика-
сына тигізіп жатқан əсерін көрсетсек. COVID-19 жаһандық панде-
миясы ел əлеуетіне айтарлықтай əсерін тигізді. Пандемия əсерінен
елімізде мыңдаған кəсіпкерлік субъектілері жұмыс жасауларын
тоқтатты. Шамамен алғанда 1,6 млн адам ақысыз демалысқа жі-
берілді. Карантин уақытында енгізілген 42500 теңге жəрдемақы-
ны 4,5 млн адам алды. Пандемия елдегі экономикалық үдерістің
қарқынын азайтты. 2020 жылдағы көрсеткіш бойынша мемлекет-
тік бюджеттің түсімдері шығындарынан екі аз болған. Ел бойын-
ша 1 милионға жуық жеке кəсіпкерлік пандемиядан зардап шекті.
Банктерден несие алған 14 мың субъект кредитті қайтару мерзімін
кейінгі шегеруді сұраған. Еліміз осындай жағдайда əртүрлі қол-
дау көрсету шараларын жүзеге асыруда. Жүргізілетін іс-шаралар
шағын жəне орта бизнесті несиелендіруге, несиелік аударымдар-
ды уақытша тоқтата тұруға, ауыш шаруашылығы саласын қолда-
уға, шағын жəне орта бизнес салық аударымдарын кейінге қалды-
руға бағытталған. Дегенмен карантин уақытында шағын жəне орта
бизнестен басқа компанияларға карантин уақытында көрсетілетін
мемлекеттік қолдау көрсетілмеді.
Қазақстан Республикасының экономикалық əл-ауқаты қазір
осы уақытқа дейін болмаған деңгейде толықсуға ұшырауда. 2020
жылы мемлекет ЖІӨ 2,9 пайызға азайды. Бұл осы уақытқа дейін
орын алған 2009 жылғы қаржы дағдарысы уақытындағы құлдырау
кезеңінен де асып түседі. 2020 жылы аз уақыттың ішінде 2 рет қа-
таң локдаун болуына байланысты жоғарыда көрсеткен көрсеткіш
одан əрі артуы мүмкін. Сондай-ақ пандемия секілді жағдай кезін-
де ауыл шаруашылығымен айналысатын шаруалар нақты қандай
қадамдар жасау керектігін түсінбей жатады. Мысалы, Ауыл ша-
руашылығын мемлекеттік қолдаудың бірыңғай қағидалары тура-
160
Достарыңызбен бөлісу: |