Бағдарламасы аясында іске асырылды Russell Grigg becoming an outstanding primary school teacher

Жоспарлау және дайындық 
376
сынып ішіндегі орташа қабілеттердің кең ауқымының қажеттілігіне 
қараи� бағыттау және қатты қиналып тұрған оқушыларға қосымша ма
-
териалдар, талаптар немесе көмек көрсету (Kyriacou, 2007). Бұл тәсіл
-
дің қиындығы әдетте үлгерімі жоғары оқушыларды тереңірек оқуға 
ынталандырудың орнына, оларға қосымша парақтар түрінде көбірек 
жұмыс беріледі. Көптеген зерттеулер оқушылардың қажеттіліктеріне 
сәи�кес келетін тапсырмаларды құрастыру – оқытудың өте қатаң аспек
-
тісі екенін көрсетті (McNeil and Sammons, 2006). Барлық оқушыларға да 
күрделі болатын тапсырмалар даи�ындау үшін көптеген шаралар жаса
-
лып жатыр. 
«Күрделі тапсырма» ұғымының аясы кең. Бұл оқушылардың бұ
-
рыннан білетін нәрсесіне қатысты және өте дербес мәселе. Мұғалімдер 
әдетте тапсырманы даи�ындағанда қиындықтарға кездеседі, ал оқу
-
шылар тапсырманы орындау үшін күресте қиналады. Хатти: (2012: 51)
«Осы күрделі тапсырмалардың көбінен ләззат алып, оларды орын
-
дау үшін біз меңгергіміз келетін нәрселердің 90 паи�ызын білуіміз ке
-
рек», – деи�ді. Оқуға келсек, бұл алдыңғы білім 92–99 паи�ызды құраи�
-
ды. Егер оқушы өзіне оқытылған (берілген) білімнің 50 паи�ызынан аз 
білсе, онда оның бұл тапсырмамен аи�налысуы екіталаи�. Бұл зерігуге, 
өзіне деген сенімсіздік пен қорқынышқа алып келеді. Бұл сабақты 
жоспарлау үшін маңызды салдарларды арттырады. Жоғары білікті 
мұғалімдер жаңа идеяларды енгізбес бұрын6 балалардың не білетінін 
біледі және күрделілігі орташа, бірақ оқушылар шеше алмаи�тындаи� 
қиын емес тапсырмаларды бере алады. Олар фидбәк қалыпты санала
-
тын атмосфера қалыптастырады және қате түсініктер мен қателіктер 
құндылығының табиғаты, оқушылар паи�даланатын стратегияларға 
назар аударады. Тәжірибе мен ноу-хауды игерген саи�ын мұғалімдер
-
дің көпшілігі екеуінің де өз сыны бар әдеттегі баға қои�ылатын тап
-
сырмалар немесе қабілет топтары аясынан шығып, саралау тәсілдерін 
кеңеи�теді (9.4-қосымша). Жеке оқушылардың қажеттілігіне сәи�кес ке
-
летін жағдаи�да оқудың алдыңғы немесе кеи�інгі негізгі кезеңдерінің 
бағдарлама материалдарын икемді паи�далану мүмкіндігі бар. Роуз бен 
Хоули (2007:19) «оқушыға басқаларға берілген тапсырмаға қарағанда 
талабы аз, жаи� ғана арнаи�ы білім беру қажеттігі (SEN) жұмысын беру 
жеткіліксіз» деп ескертеді. 
Керри (2002) саралаудың әртүрлі стратегияларының салыстырма
-
лы артықшылықтары туралы аи�тып, барынша лаи�ық форма туралы 
шешім қабылдау кезінде топтың/сыныптың сипатын мұқият есепке 
алу керек деген қорытындыға келеді. Ең алдымен, саралаудың мақсаты 
туралы ои�лану керек. Мысалы, ол (бізге не үшін керек) білім мен түсі
-
нуді кеңеи�ту үшін бе, әлде күрделі тапсырмалар қою немесе қызығу
-
шылықты сақтау үшін бе? Саралау оқушылар «үшін» оқудағы ықтимал 

Жоспарлау және дайындық 
377
кедергілерді жои�ып, барлық оқушының білім алуына мүмкіндік ашады 
деген мағынада құрылу керек. 
Дифференциацияны жоспарлау жеке оқушыларды, мысалы, қо
-
сымша оқу қажеттіліктері анықталғандар, жаңадан келгендер, ағыл
-
шын тілі қосымша тіл болғандар және бір-бірімен баи�ланысты алдың
-
ғы сабақтарды өткізіп алғандар туралы егжеи�-тегжеи�лі түсінуді талап 
етеді. Мұндаи� ақпаратты әріптестермен және ата-аналармен тұрақты 
әңгімелесу, сондаи�-ақ балаларды бақылап, олармен сөи�лесу арқылы 
алуға болады. Мұғалім қабілеті әртүрлі оқушыларға сабақ жоспарын 
жазған кезде ауытқып кету қаупі бар. Роуз бен Хоули (2007: 19) «кеи�де 
дифференциация деп қабылданатын нәрсе дискриминациядан жақсы 
емес. Егер қол жеткізген нәрсе оқушыларды бос отырғызбаи�тын, олар
-
дың оқуын ілгері жылжытпаи�тын жұмыс беру болса, онда біз тұлғаға 
дұрыс қызмет етіп жатқан жоқпыз» деп ескертеді. 
Кеи�де мұғалімдерде күрделі тапсырманы қабілетті оқушыларға 
ғана беру керек деген үрдіс бар. Барлық балаға өзі түсінетіндеи� күрделі 
оқу тапсырмаларын беру керек. Әртүрлі топты ескере отырып теңге
-
рімделген дифференциация бөлігі ретінде сабақтың қарқынын, маз
-
мұнын, құрылымын және уақытын өзгертуге болады. Кеи�бір жағдаи�
-
да оқушы қандаи� да бір қиындықтарға тап болып жатса, сабақты жеке 
оқушы үшін арнаи�ы жоспарлауға тура келеді. Бірақ бір де бір оқушы 

жүктеу/скачать 5,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: