Сұрағым бар
Тарауды қорытындылау
y
Зерттеудің негізгі пайымы жауапкершілік пен адалдық болуы керек. Оған
білім өндірудегі адалдық және зерттеуге қатысушылармен қарым-қатынас
орнатудағы адалдық кіреді.
y
Зерттеуде этикалық және саяси сауаттылық басты аспект болуға тиіс. Билік,
саясат және этиканы белсенді басқару керек.
99
Этика талаптарына сай, сенім тудыратын зерттеу жүргізу
Қосымша әдебиеттер
Білім өндірудегі сенім тудыру мен адалдық
Hood, S., Mayall, B. and Oliver, S. (eds) (1999)
Critical Issues in Social Research:
Power and Prejudice
. Buckingham: Open University Press.
Зерттеуді саяси іс-әрекет ретінде қарастыратын және зерттеу кезінде адал-
дық сақтауда билікті негізгі элемент ретінде паи�далануды зерделеи�тін азғана
кітаптың бірі. Оқуға тұрарлық еңбек.
IMNRC (2002)
Integrity in Scientific Research: Creating an Environment that
Promotes Responsible Conduct
. Washington, DC: National Academies Press.
Кітап институттық көзқараспен жазылған, адалдықты анықтауда рөлі зор.
Macrina, F. L. (2014)
Scientific Integrity: Text and Cases in Responsible Conduct of
Research
, 4th Edition. Herndon, VA: ASM Press.
Кітапта негізгі тақырыптардың бәрі қамтылған, дегенмен маған интерак-
тив кеи�с-стадилері көбірек ұнады. Шолып шығуға тұрарлық дүние.
Nichols-Casebolt, A. (2012)
Research Integrity and Responsible Conduct of Research
(Building Social Work Research Capacity)
. Oxford: Oxford University Press.
Бұл кітап әлеуметтік жұмыс мысалдарына сүи�енгенімен, дерек жинау, зерт-
теу меншігі, мүдделер қақтығысы, тақырыпты қорғау, зерттеу кезіндегі бұрыс
әрекет, авторлық және жариялау, тәлімгер мен студенттің міндеттері, рецен-
зиялау және бірлесе зерттеу сияқты бірқатар тақырыпты қамтиды.
Этика
Israel, M. (2014)
Research Ethics and Integrity for Social Scientists: Beyond
Regulatory Compliance
, 2nd Edition. London: Sage.
y
Индикаторларды парадигмаға сай таңдаудың орнына, негізгі проблеманы
қарастырып, сәйкес индикаторлардың әдіснамалық тәсілдерін сыни тұрғы-
да зерделеу арқылы анықтағаныңыз абзал. Мұндай проблемаларға субъек-
тивтілікті басқару, сенімді нығайту, ақиқатқа жету, дәлелдер келтіру және
нақты есеп ұсыну жатады.
y
Адалдық пен зерттелушілер дегеніміз – зерттеуге қатысушылар-
дың хал-ахуалы мен ар-ұяты алдындағы жауапкершілік. Мұндай жауапкер-
шілік құқықтық, моральдық және этикалық аспектілерді қамтиды.
y
Ресми этикалық рұқсат алу адалдықты қамтамасыз етіп, қатысушылар ал-
дындағы жауапкершілікті арттырады, зерттеушіні де, оған зерттеу құқығын
берген мекемені де заң тұрғысынан қорғайды.
100
ЗЕРТТЕУ ЖОБАСЫН ЖҮРГІЗУ: НЕГІЗГІ НҰСҚАУЛЫҚ
Тақырыптық зерттеуі бар, соған сәи�кес мысалдар келтірілген, жақсы, ау-
қымды және қолжетімді нұсқаулық, этика мен этикалық рұқсат алу процесіне
сыни тұрғыда қараи�ды.
Mertens, D. M. and Ginsberg, P. E. (2008)
The Handbook of Social Research Ethics.
London: Sage.
Тарих, теория, философия және қолданбалы әлеуметтік зерттеу этикасын
жан-жақты қарастырған еңбек.
Oliver, P. (2010)
The Students’ Guide to Research Ethics
, 2nd Edition. Buckingham:
Open University Press.
Жобаны дизаи�ндау және ұсыну кезінде ескеруді қажет ететін этикалық тұ-
жырымдар қамтылған кітап, студенттер басты назарда ұстаи�тын практикалық
қағидалар берілген. Қосымша әдебиет ретінде оқуға кеңес беремін.
Қосымша материалдармен
https://study.sagepub.com/oleary3e
сілтемесі арқылы таныса аласыз.
5
Ұсыныстың рөлі
104
Ұсыныстың элементтері
107
Ұтымды ұсыныс жазу
109
Кедергілер мен қиындықтар
113
Қосымша әдебиеттер
116
|