Ұлы дала тұЛҒалары қҰдайберген
жүктеу/скачать 3,08 Mb. Pdf көрінісі
|
Жұбанов Қ.
| -н
), ырықсыз ( -л ), ортақ ( -с ), салт, сабақты, беделді ( -дыр ), өзгелік ( -ғыз ), шығыс ( -стыр ), өсіңкі ( -қыла ), дүркінді ( -ңқыра )) көрсетсе, Қ.Кемеңгерұлы 6 түрін (өздік ( -н ), ырықсыз ( - л ), ортақ ( -с ), салт, сабақты ( -т, -ыр, -дыр, -қыз ), беделді ( -т, -ыр, -дыр, - қыз ), Қ.Жұбанов 7 түрін(салт (табыс жалғаулы сөзді жіктемейтіндер), сабақты (табыс жалғаулы сөзді жіктемейтіндер), өздік ( -н ), ырықсыз ( -л ), ортақ ( -с ), өзгелік ( -ғыз, -тыр, -ыт, -ар ), өсіңкі -ңқыра ) көрсетеді (47). А.Байтұрсынұлы жіктеуіндегі беделді және өзгелік етісті Қ.Жұбанов жинақтап, өзгелік етіс түрінде беріп, мұның себебін былайша түсіндіреді: « Бұрынғы өзгелік етіс пен беделді етісті екеуін бір қостық. Үйткені екеуі де – өзге біреу арқылы істелетін іс. Өзге біреуге беделіңді саласың ба, қорқытасың ба – бәрібір. Тіл мұнысын айырмайды ». Ал өсіңкі етісті етіс түрлерінің қатарында беруінің себебін, сүйенер дәйегін де атап көрсеткен. 106 « Өсіңкі етіс мағынасы жағынан етіс емес, сонда да құрылысы жағынан (етіс үстеулері сияқты мұның үстеуі түбір мен ма -ның аралығына тығылатын болғандықтан) етіске ұқсас болғандықтан, жетінші етіске мұны да санадық », – дейді (8, 382). Бұл айтылғандардан Қ.Жұбановтың тілдік топтарды, категорияларды айқындауда олардың семантикаларына ғана емес, формальды белгілеріне де ерекше назар аударып, дәйекті, дәлелді тұжырымдар жасағандығына куә боламыз. Осы жерде айта кететін нәрсе – - жүктеу/скачать 3,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|