269
агрегациясы тежеледі.
Тромбоздың үшінші соңғы сатысы:
●
қан
плазмасындағы
ұю
(І-ХIII)
факторларының
белсенділігі артуымен;
● ұюға қарсы антикоагулянттардың азаюымен немесе
белсенділігі төмендеуімен;
● қанның фибринолиздік қасиеті кемуімен - байланысты
болады.
Қан тамырлары қабырғаларының тұтастығы бүліністерінен
Х-фактордың әсерленуі болады. Осылай қан ұюдың І-сатысы
дамиды (гемостаз патологиясын қараңыз). Ары қарай
әсерленген X фактор V фактордың және Са
2+
-иондарының
қатысуымен протромбинді (II ф.) тромбинге айналдырады. Ол
фибриногеннен
2
пептидті
ажыратып
алып,
фибрин
мономерлеріне, артынан полимерлеріне ауыстырады. Осыдан
фибрин талшықтарынан тұратын майда торларға эритроциттер
қонып,
қызыл
тромб
құрылады.
Бұл
кезде
қанның
фибринолиздік қасиеті қатты төмендейді.
Тромбоз дамуында қан ағу жылдамдығы баяулауының маңызы
зор. Сол себептен көктамырларда, артерияларға қарағанда,
тромбоз 5 есе жиі кездеседі. Теңгерілмеген қанайналым
жеткіліксіздігінде, ұзақ төсек тартып жатқан науқастарда
тромбоз жиі дамиды.
Артериялар мен көктамырларда тромбоз дамуында біршама
ерекшеліктер бар. Артериялардың ішінде қан қатпалары
құрылуында мына жағдайлар:
●
артериялардың
ішкі
қабатындағы
эндотелий
жасушаларының бүлінуі;
● жекелеген тамыр бөлшектерінің қатты жиырылуы;
●
бүлінген
эндотелий
жасушаларының
орнына
тромбоциттердің жабысуы (адгезиясы);
● бұл тромбоциттерге өзара жабысқан тромбоциттердің
шоғырлануы (агрегациясы);
● қанның фибринолиздік қасиегі төмендеуі;
● қан ұйығыштығының артуы - өте маңызды орын алады.
Ал, көктамырлардың ішінде тромбоз дамуында плазмалық
қан ұю факторларының белсенділігі артуы мен ұюға қарсы
антикоагулянттардың тапшылығы бастапқы орында тұрады.
Сонымен бірге, қанның ағу жылдамды-ғының көктамырларда,
артерияларға қарағанда, төмен болуының маңызы бар.
Достарыңызбен бөлісу: